Blindengeleidehond: Voordelen en nadelen bij het geleidewerk
Blindengeleidehonden, vaak ook gekend als 'geleidehonden', zijn speciaal opgeleide honden die ervoor zorgen dat personen met een visuele handicap zich veilig en vlot kunnen verplaatsen. Na een nestperiode van zeven à acht weken, verhuizen deze schattige puppy's naar een puppypleeggezin. Dit gezin zorgt ervoor dat de pups een goede basis gehoorzaamheid meekrijgen en daarnaast zorgt voor hun socialisatie, zodat ze overal mee vertrouwd raken. Wanneer de hond twaalf à zestien maanden oud is, verhuist hij naar de blindengeleidehondenschool. Na een intensieve opleiding van drie à twaalf maanden volgt de toewijzing, interne opleiding en/of thuisinstructie met de nieuwe blinde of slechtziende eigenaar. Een blindengeleidehond is een waardevol mobiliteitshulpmiddel met vele voordelen. Maar een geleidehond kent ook enkele nadelen en aandachtspunten. Het is dan ook belangrijk dat toekomstige geleidehondgebruikers en hun omgeving hierover goed geïnformeerd zijn.
De rol van een blindengeleidehond in het dagelijks leven van een persoon met een visuele beperking
Een blindengeleidehond speelt een cruciale rol in het dagelijks leven van blinde en slechtziende personen. De hond is meer dan slechts een mobiliteitshulpmiddel; hij wordt een partner en een steun in het proces van het verkrijgen van zelfstandigheid en het behouden van veiligheid in verschillende omgevingen. De voordelen die een blindengeleidehond biedt, gaan verder dan fysieke mobiliteit. Dit artikel bespreekt de breedte van de voordelen en de impact die het hebben van een geleidehond heeft op het leven van de eigenaar, evenals enkele van de uitdagingen die ermee gepaard gaan.
Verhoogde mobiliteit en zelfstandigheid
Een van de meest significante voordelen van een blindengeleidehond is de verhoogde mobiliteit. Mensen met een visuele beperking hebben vaak moeite met navigeren door onbekende of drukke omgevingen. Een blindengeleidehond biedt hen de mogelijkheid om zich zonder constante hulp van anderen te verplaatsen. Dit betekent dat zij in staat zijn om zelfstandiger te werken, te winkelen, te reizen en zelfs te sporten. Het vergroot hun vrijheid en maakt het mogelijk om nieuwe gebieden te verkennen zonder angst voor gevaarlijke obstakels of verkeer.
Emotionele en sociale voordelen
Een andere belangrijke waarde van een geleidehond is het emotionele aspect. De hond is niet alleen een werkpartner, maar ook een metgezel. De vriendschap en het gezelschap van een hond dragen bij aan het verbeteren van het mentale welzijn van de eigenaar. Het hebben van een hond kan gevoelens van eenzaamheid verminderen, sociale interacties vergemakkelijken en het zelfvertrouwen versterken. Bovendien helpt de hond bij het verbeteren van de sociale integratie van de eigenaar, doordat zij sneller in contact komen met anderen die interesse hebben in de hond.
Verantwoordelijkheid en fysieke activiteit
Een blindengeleidehond biedt niet alleen mentale en emotionele voordelen, maar ook fysieke voordelen. De eigenaar van de hond heeft een dagelijkse routine van wandelen en actief bezig zijn met de hond, wat kan bijdragen aan een betere fysieke conditie. De hond moedigt aan tot beweging en zorgt ervoor dat de eigenaar de nodige lichaamsbeweging krijgt. Bovendien leert de eigenaar door het onderhouden van de hond ook verantwoordelijkheidsgevoel en zelfdiscipline.
Voordelen van een geleidehond voor blinden en slechtzienden
Grotere mobiliteit
Dankzij een blindengeleidehond krijgen blinden en slechtzienden veel grotere mobiliteit. De hond leidt hen moeiteloos door het verkeer, waardoor de eigenaar veel meer zelfvertrouwen krijgt en ontspannen door het verkeer kan lopen. Hij loopt immers nergens meer tegenaan omdat de geleidehond obstakels omzeilt of vermijdt in zowel de breedte als de hoogte. De geleidehond beschikt daarnaast over automatische en op commando gebaseerde 'zoekfuncties'. Hij zoekt bijvoorbeeld automatisch zijstraten op en loopt erin, zodat blinden en slechtzienden de straat kunnen tellen en deze mogelijk kunnen inslaan of oversteken. Op commando is de hond in staat om tal van objecten aan te wijzen, zoals een zitplaats, een deur, een zebrapad, een kassa, enzovoort.
Vriendschap
Naast de grotere mobiliteit en zelfstandigheid betekent een blindengeleidehond enorm veel als maatje voor personen met een visuele handicap. Visueel gehandicapte personen nemen hun hond vrijwel altijd overal mee naartoe, en ook thuis is de hond vrijwel altijd in de buurt van de eigenaar. De hond kan de eigenaar troosten als hij verdrietig is. Daarnaast spelen blindengeleidehonden veel wanneer ze hun tuig niet dragen. Ze gaan met de blinde of slechtziende eigenaar naar het park of het bos, waar ze vaak samen spelen of stoeien. De band tussen eigenaar en hond is meestal ijzersterk. Het vertrouwen in elkaar is erg groot. De liefde die een blindengeleidehond aan de eigenaar geeft, is onvervangbaar door een
witte stok of een ander navigatiehulpmiddel.
Maatschappij
Veel geleidehondgebruikers vinden het gemakkelijker om een gesprek met anderen aan te knopen dankzij de aanwezigheid van hun hond. Omgekeerd geldt dit ook: mensen spreken sneller een geleidehondgebruiker aan dan een persoon met alleen een witte stok. Het maken van sociale contacten gebeurt met andere woorden vaak sneller met een blindengeleidehond dan met alleen een witte stok. Een blindengeleidehond nodigt immers vaak uit tot een gesprek. Ook voor het gezin of de familie van de visueel gehandicapte persoon is het vaak fijn om een geleidehond in de omgeving te hebben. Zij hebben een extra speel- en knuffelmaatje; de hond brengt leven in de brouwerij.
Fysieke conditie
De meeste blinden en slechtzienden gaan dankzij een blindengeleidehond vaker op stap dan ze zonder hond zouden doen. Een geleidehond moet immers voldoende beweging krijgen tijdens het werk maar ook daarbuiten, als vrije hond en/of aangelijnde hond. Dit verbetert de fysieke conditie van de eigenaar.
Nadelen van een blindengeleidehond voor personen met een visuele handicap
Vormen van een team
Een geleidehond heeft al meerdere baasjes gehad voordat hij bij de blinde of slechtziende geleidehondgebruiker komt:
- fokgastgezin (tot circa zeven à acht weken)
- puppypleeggezin (tot circa twaalf maanden à zestien maanden)
- geleidehondenschool (circa drie maanden tot twaalf maanden)
De meeste geleidehonden zijn labrador retrievers, golden retrievers, koningspoedels, Duitse herders, Zwitserse herders en/of andere kruisingen met deze hoofdrassen. Veel
honden zijn goed bestand tegen veranderingen. Niettemin is het voor de hond een grote omschakeling om bij een nieuwe eigenaar terecht te komen in een volledig nieuwe omgeving. Het is normaal dat een geleidehond in het eerste jaar (soms korter, maar soms ook langer) de eigenaar zal 'uittesten'. Plotseling wil de hond bijvoorbeeld niet meer doorlopen of wil hij per se naar het park. Een stoeprand overslaan, snuffelen, poepen op de stoep of hard trekken naar een andere hond zijn klassieke voorbeelden van veelvoorkomende foutjes die nog regelmatig gebeuren in de beginperiode, wanneer de hond aan zijn nieuwe omgeving went en de eigenaar moet wennen aan de (nieuwste) geleidehond.
Levend wezen
Geen robot
Een geleidehond blijft in de eerste plaats een hond, wat betekent dat hij soms onverwachte dingen doet of iets niet wil doen. Zo is het mogelijk dat hij plots in tuig begint te grommen of blaffen, of even afgeleid is van het werk doordat mensen hem
aaien of omdat hij veel lekkere geuren heeft geroken. Mogelijk is de hond
vermoeid, of heeft hij iets of iemand interessant gezien, waardoor hij even niet meer bezig is met het geleidewerk. Zelfs de meest ervaren honden zijn
geen robots.
Ziekte
Een (geleide)hond kan net zoals mensen omwille van fysieke redenen (ziekte, ongeval, operatie, enzovoort) plotseling of soms geleidelijk uitvallen. Vaak is er sprake van een tijdelijke en kortstondige oorzaak, zoals iets verkeerd gegeten. Maar ook hierbij geldt dat een blindengeleidehond een levend wezen is waarmee altijd iets kan gebeuren. Dit betekent dat geleidehondgebruikers (en/of mensen uit hun omgeving) mogelijk creatief moeten omgaan met geplande activiteiten, of deze moeten laten vallen om voor de zieke hond te zorgen of thuis te zijn. Net omdat een geleidehond een levend wezen is dat soms even niet kan werken, is het belangrijk dat een persoon met een visuele handicap ook met een witte stok op pad kan voor belangrijke trajecten. Een netwerk van enkele back-up-mensen is tevens nuttig om dergelijke meestal onverwachte situaties goed aan te kunnen pakken.
Tijd
Voor veel geleidehondgebruikers is het een vanzelfsprekend gegeven, maar anderen moeten eraan wennen en wat plannen: in tegenstelling tot een witte stok die in een jaszak kan worden gestopt of in een hoekje in huis kan worden geplaatst, vraagt een geleidehond toch wat meer tijd. Net als een gewone huishond moet een blindengeleidehond vier à vijf keer per dag worden uitgelaten, heeft hij verzorging nodig en moet hij voldoende aandacht krijgen van de eigenaar. Bovendien heeft hij
vrije tijd nodig, zoals
loslopen en spelen met de eigenaar. Dit betekent dat het soms nodig is om de pauze op school of tijdens het werk te gebruiken voor het uitlaten van de hond. Sommige mensen gaan bovendien 's morgens en 's avonds door weer en wind met de hond naar buiten om hem voldoende beweging te geven.
Geld
Een witte stok en de verplaatsingstechnieken voor het leren lopen met dit mobiliteitshulpmiddel worden vergoed door de overheid. In principe kost een witte stok daarna geen geld meer. Na enkele jaren is weer een vergoeding voor een nieuwe witte stok en de stoklooptraining mogelijk vanuit de overheid. Een blindengeleidehond kost echter wel geld, denk maar aan voer, verzorging, hals- en leibanden, dierenartskosten, speeltjes, manden, kluifmateriaal, enzovoort. Tot slot moeten sommige honden om de paar weken of maanden professioneel worden getrimd en/of gewassen.
Vuil
Een vuile witte stok is gemakkelijk buiten te 'parkeren' of af te wassen. Een (blinden)geleidehond brengt vrijwel elke dag vuil en een vuile vacht mee. Tevens houden sommige loslopende geleidehonden erg van hun vrijheid: in een modderplas rollen, in ontlasting van honden, andere dieren of mensen rollen of deze zelfs opeten, in kadavers rollen, in allerlei struiken en planten rollen of per toeval in kauwgom gaan liggen. Dit brengt veel poetswerk met zich mee. Meer poetswerk vertaalt zich ook in de haren die veel honden verliezen. Mogelijk is hiervoor zelfs een speciale stofzuiger nodig.
Plannen
Blinden en slechtzienden nemen in de meeste gevallen hun trouwe viervoeter mee naar een bestemming. In sommige omstandigheden is dit niet (goed) mogelijk. Tropische reizen, een bezoek aan een intensive care-eenheid in het ziekenhuis, op de eerste rij staan bij een luid en druk festival, bezoekjes aan zwaar
allergische personen, enzovoort. Visueel gehandicapte personen moeten dan steeds zorgen voor opvang of andere alternatieven.

In principe kunnen geleidehonden omgaan met katten, maar er zijn uitzonderingen mogelijk /
Bron: George Ag., Flickr (CC BY-ND-2.0)Andere huisdieren
In principe zijn blindengeleidehonden trouwe, sociale dieren die goed gesocialiseerd zijn vanuit het nest, bij het pleeggezin en verder ook in de opleiding. Soms hebben mensen echter thuis een eigen hond, een eigen kat of een gepensioneerde geleidehond. Het kan zijn dat de nieuwe geleidehond niet goed overweg kan met deze dieren, en ook omgekeerd kan dit het geval zijn. De blindengeleidehondenschool kijkt altijd op voorhand tijdens het
matchen of dit goed zou lukken. In veel gevallen verloopt dit uiteindelijk positief, maar af en toe is het niet mogelijk om een geleidehond bij iemand te plaatsen omdat het niet klikt met één of meer andere huisdieren.
Conclusie: Balans tussen voordelen en nadelen
Het hebben van een blindengeleidehond is een waardevolle ervaring die het leven van een blinde of slechtziende persoon aanzienlijk kan verbeteren. De voordelen van een grotere mobiliteit, verbeterde sociale interacties en een gezonder fysiek leven zijn duidelijk. Echter, de verantwoordelijkheden die gepaard gaan met het zorgen voor een levend wezen, evenals de financiële en logistieke uitdagingen, moeten niet over het hoofd worden gezien. Het is essentieel dat toekomstige gebruikers van een blindengeleidehond goed geïnformeerd zijn over zowel de voordelen als de nadelen voordat ze besluiten om een geleidehond aan te nemen.
Misvattingen rond "Blindengeleidehond: Voordelen en nadelen bij het geleidewerk"
Blindengeleidehonden bieden tal van voordelen voor mensen met visuele beperkingen, maar er zijn ook misvattingen over hun rol en wat ze kunnen bereiken. Het is belangrijk om niet alleen de voordelen van deze honden te begrijpen, maar ook de uitdagingen en nadelen die gepaard gaan met hun werk. Blindengeleidehonden vervullen een cruciale rol in het leven van hun eigenaar, maar de omstandigheden en het type werk kunnen invloed hebben op hun effectiviteit.
Blindengeleidehonden kunnen altijd een ideale oplossing zijn
Een veel voorkomende misvatting is dat blindengeleidehonden altijd de perfecte oplossing zijn voor iedereen met een visuele beperking. Hoewel deze honden buitengewoon goed zijn in het begeleiden van hun eigenaar, zijn ze niet altijd de ideale oplossing in elke situatie. Sommige omgevingen, zoals zeer drukke of onoverzichtelijke plekken, kunnen moeilijk zijn voor een blindengeleidehond om veilig te navigeren. Het is dus belangrijk om te begrijpen dat de effectiviteit van de hond afhankelijk is van verschillende factoren, zoals de omgeving en de training die de hond heeft gekregen.
Blindengeleidehonden kunnen hun eigenaar altijd beschermen tegen gevaar
Een andere misvatting is dat blindengeleidehonden altijd in staat zijn om hun eigenaar te beschermen tegen gevaar. Hoewel deze honden getraind zijn om hun eigenaar te begeleiden en obstakels te vermijden, zijn ze geen waakhonden. Ze kunnen niet altijd beschermen tegen onverwachte situaties zoals agressieve dieren, plotselinge gevaren of onvoorspelbare omstandigheden. Hun primaire taak is om veilig te navigeren en niet om te reageren op bedreigingen. Dit maakt het belangrijk om altijd extra voorzorgsmaatregelen te nemen, zoals het vermijden van risicovolle gebieden.
Blindengeleidehonden kunnen onbeperkt werken zonder vermoeid te raken
Sommige mensen denken dat blindengeleidehonden onbeperkt kunnen werken zonder vermoeid te raken. De werkelijkheid is echter dat deze honden net als elke andere werkhond regelmatig rust nodig hebben om optimaal te functioneren. Het langdurig werken in stressvolle of drukke omgevingen kan leiden tot vermoeidheid, wat de prestaties van de hond kan beïnvloeden. Een goede balans tussen werk en rust is cruciaal voor het welzijn van de hond en de effectiviteit van zijn werk.
Blindengeleidehonden hebben geen speciale zorg nodig na hun werkdag
Een misvatting is dat blindengeleidehonden geen speciale zorg nodig hebben na hun werkdag. Na een werkdag heeft de hond net als andere dieren zorg en aandacht nodig, zoals voeding, lichaamsbeweging en mentaal herstel. Het is belangrijk dat de eigenaar van de hond zich bewust is van het fysieke en mentale welzijn van de hond om ervoor te zorgen dat deze optimaal kan blijven functioneren.
Blindengeleidehonden kunnen altijd perfect omgaan met onverwachte obstakels
Sommige mensen denken dat blindengeleidehonden altijd probleemloos omgaan met onverwachte obstakels of situaties. Hoewel deze honden goed getraind zijn om te navigeren, kunnen er onverwachte situaties optreden die moeilijk te voorspellen zijn, zoals veranderingen in het terrein of het gedrag van andere mensen. Het is belangrijk om te begrijpen dat hoewel blindengeleidehonden goed getraind zijn, ze ook grenzen hebben en niet altijd kunnen omgaan met elke situatie die zich voordoet.
Blindengeleidehonden kunnen zonder begeleiding functioneren in onbekende omgevingen
Er wordt vaak gedacht dat blindengeleidehonden zonder problemen kunnen functioneren in onbekende omgevingen. Dit is echter niet altijd het geval. Een blindengeleidehond heeft een vertrouwde omgeving en een bepaalde routine nodig om effectief te kunnen navigeren. In onbekende omgevingen kan het moeilijk zijn voor de hond om de eigenaar veilig te begeleiden, vooral als de omgeving chaotisch of onvoorspelbaar is.
Blindengeleidehonden hebben geen fysieke beperkingen
Hoewel blindengeleidehonden over het algemeen in uitstekende fysieke gezondheid verkeren, is het een misvatting om te denken dat ze geen fysieke beperkingen hebben. Zoals elke andere hond kunnen blindengeleidehonden last krijgen van fysieke problemen, zoals gewrichtspijn of andere gezondheidsproblemen die hun werk kunnen beïnvloeden. Het is belangrijk om de gezondheid van de hond nauwlettend in de gaten te houden en regelmatig veterinaire controles uit te voeren om ervoor te zorgen dat de hond in topvorm blijft voor zijn werk.
Blindengeleidehonden zijn altijd sociaal en vriendelijk naar anderen
Een andere misvatting is dat blindengeleidehonden altijd sociaal en vriendelijk zijn naar andere honden of mensen. Hoewel veel blindengeleidehonden goed kunnen omgaan met anderen, zijn ze getraind om zich te concentreren op hun werk en kunnen ze minder geïnteresseerd zijn in interactie met andere honden of mensen. Het is belangrijk om de honden niet af te leiden tijdens hun werk, omdat dit hun focus kan verstoren en hun effectiviteit kan verminderen.
Blindengeleidehonden spelen een vitale rol in het leven van hun eigenaar, maar het is cruciaal om realistische verwachtingen te hebben van wat ze kunnen doen en te begrijpen dat er zowel voordelen als nadelen verbonden zijn aan hun werk. Deze honden verdienen respect voor hun taak en de zorg die ze bieden aan hun eigenaar.
Lees verder