Aai een geleidehond niet of leid hem niet af!

Sommige mensen doen de gekste dingen om een blindengeleidehond (in opleiding) af te leiden: de hond aaien, naar hem fluiten, lokken met geluiden, voedsel aanbieden, of een gekke houding aannemen. Ook gebeurt het dat hondenbezitters hun eigen hond bewust naar een geleidehond brengen, zodat de honden met elkaar kunnen kennismaken. De meeste gebruikers van blindengeleidehonden zijn helaas bekend met deze situaties. Wat minder bekend is, is hoe schadelijk deze afleidingen kunnen zijn voor zowel de hond als de gebruiker. Het advies luidt dan ook: leid een blindengeleidehond nooit af. Dit advies geldt overigens voor alle soorten assistentiehonden die personen met een handicap of beperking helpen in het dagelijks leven.

• Hoe herken je een blindengeleidehond?
• Hoe zie je dat een geleidehond aan het werk is?
• Waarom mag een geleidehond niet door anderen gestoord worden?
• Wat gebeurt er als een geleidehond toch wordt afgeleid?
• Waarom mag de hond niet worden geaaid als hij rustig in de trein zit?
• Wat gebeurt er als de hond toch wordt gestoord tijdens zijn werk?
• Wat zijn de lange termijn gevolgen van voortdurende afleiding?
• Mag ik een geleidehond dan echt geen knuffel geven?

Hoe herken je een blindengeleidehond?

Een blindengeleidehond is te herkennen aan het tuig of harnas dat hij draagt. Dit tuig bestaat meestal uit een jasje en een beugel (handvat). De meeste geleidehondenscholen plaatsen het logo, de naam en/of contactgegevens van hun school op het tuig of jasje. Zowel het pleeggezin als de gebruiker van de hond draagt altijd een identiteitskaart bij zich en is dus herkenbaar als gastgezin of gebruiker.

Hoe zie je dat een geleidehond aan het werk is?

Een geleidehond die een tuig of jasje draagt, is altijd aan het werk. Dit geldt ongeacht de situatie: of de hond nu stil ligt tijdens een toneelstuk, onder een stoel in de trein ligt, of bij een bushalte wacht. De hond is voortdurend geconcentreerd en alert, houdt alles in de gaten voor zijn baasje en staat klaar om direct weer aan de slag te gaan.

Waarom mag een geleidehond niet door anderen gestoord worden?

100% concentratie vereist

Als je een geleidehond aait, naar hem fluit, hem roept, lokt of eten probeert te geven, leid je hem af van zijn geleidewerk. De hond krijgt namelijk aandacht van iemand anders, zonder dat hij daarvoor iets heeft hoeven doen. Dit is voor elke hond, inclusief een geleidehond, zeer aantrekkelijk en wordt ervaren als een beloning.

Labrador retrievers en golden retrievers, de rassen die vaak als geleidehond worden gebruikt, zijn extra gevoelig voor beloningen. Wanneer een hond zomaar een knuffel of lief woordje krijgt, zal hij sneller naar deze interessante persoon trekken, op zoek naar meer aandacht. Dit gedrag kan leiden tot verminderde concentratie, waardoor de hond zijn werk niet meer optimaal kan uitvoeren.

Beloning enkel door de baas

Een geleidehond wordt voldoende beloond, maar alleen door zijn baasje. Op deze manier blijft de hond trouw aan zijn baasje en komt het geleidewerk niet in gevaar. Buiten zijn werktijd mag de geleidehond loslopen, met andere honden spelen, en knuffels krijgen van anderen, want thuis is hij een goed opgevoede huishond.

Het kan ook vervelend zijn voor het baasje als de geleidehond ongevraagd aandacht krijgt van anderen. Het baasje moet bijvoorbeeld een route uit het hoofd kennen om commando's aan de hond te geven. Wanneer de hond plots wordt afgeleid, kan ook het baasje de weg kwijtraken, wat kan leiden tot onzekerheid. Deze onzekerheid kan door de hond worden opgepikt, wat vervolgens tot fouten in het geleidewerk kan leiden.

Wat gebeurt er als een geleidehond toch wordt afgeleid?

Wanneer een geleidehond aandacht krijgt van iemand anders, wordt hij afgeleid van zijn geleidewerk. Dit kan leiden tot gevaarlijke situaties voor het baasje. Een geleidehond fungeert immers als de ogen van een blinde of slechtziende persoon.

Stel je voor dat er een paal voor de persoon met een visuele handicap staat en iemand begint de hond te aaien. Het is dan gemakkelijk voor te stellen dat de persoon tegen de paal aan loopt, omdat de hond even wordt afgeleid.

Waarom mag de hond niet worden geaaid als hij rustig in de trein zit?

Op dat moment kan de hond door de aandacht plotseling opspringen. In het ergste geval wil de hond niet meer uitstappen of juist te vroeg uitstappen wanneer "die leuke persoon" op zijn bestemming aankomt.

Wat gebeurt er als de hond toch wordt gestoord tijdens zijn werk?

Als iemand een geleidehond aanhaalt en deze daarop reageert, moet de hond eerst gecorrigeerd en/of weer onder controle gebracht worden. Enthousiast worden, beginnen trekken, iets oppakken of snuffelen bij iemand is ontoelaatbaar wanneer de hond in tuig is. De hond is dan immers met iets anders bezig dan met zijn geleidewerk, wat problematisch is omdat dit gedrag vaak door anderen wordt uitgelokt.

Conclusie: Wanneer een geleidehond ongevraagd aandacht krijgt, moet het baasje de hond corrigeren en/of opnieuw onder controle brengen. Dit veroorzaakt onnodige afleiding en kan het vertrouwen tussen hond en baasje ondermijnen.

Wat zijn de lange termijn gevolgen van voortdurende afleiding?

Een groot probleem kan ontstaan wanneer de hond na verloop van tijd iedereen leuk gaat vinden en uit zichzelf aandacht probeert te krijgen van anderen. Hierdoor kan het baasje de controle over de hond verliezen, omdat de hond veel "leukere" baasjes heeft ontmoet. De hond kan dan niet goed meer werken, zal fouten maken en dit kan tot gevaarlijke situaties leiden. In ernstige gevallen moet de geleidehondenschool de hond en/of het baasje hertrainen, of de hond zelfs afkeuren. Dit kost veel tijd, energie en geld.

Mag ik een geleidehond dan echt geen knuffel geven?

Nee, een geleidehond mag absoluut niet worden gestoord tijdens zijn werk. Het is belangrijk te beseffen hoe kostbaar en uniek het gezichtsvermogen van een blinde of slechtziende persoon is. Als je een geleidehond erg lief vindt en je wilt iets met die gevoelens doen:

• Voor kinderen: In stilte een kusje toewerpen mag altijd.
• Spreek het baasje aan en niet de hond, bij voorkeur op een gewone en niet al te enthousiaste manier. Een overdreven opgewekte begroeting kan sommige geleidehonden afleiden.
• Wanneer een blindengeleidehond uitgetuigd is, is hij een gewone huishond. Je kunt het baasje vragen of je de hond mag aaien en het baasje kan dan besluiten de hond uit te tuigen. Na toestemming van het baasje mag de hond pas aandacht krijgen van anderen. Begin de hond niet direct te aaien als deze geen tuig of jasje aan heeft.
• Let op: Voedsel mag nooit door anderen aan de hond worden gegeven, ook niet als hij losloopt. Het is niet de bedoeling dat de hond steeds op strooptocht gaat, begint te bedelen, maag- en darmproblemen krijgt, te dik wordt, en... vele "Sinterklaas-baasjes" krijgt!

Lees verder

• Een blindengeleidehond is ook een huishond
• Een blindengeleidehond op pensioen
• Kostenplaatje blindengeleidehonden in Vlaanderen
• Wat kan een geleidehond voor blinden en wat kan hij niet?
• Verschillende soorten assistentiehonden