Hommelnest: wat kun je eraan doen?

In het voorjaar zal een hommelkoningin eitjes leggen om zo een nieuw volk te creëren. In het begin staat zij er alleen voor en verzorgt ze haar eerste broed dat uit werksters bestaat. De koningin gaat door met eitjes leggen totdat er tussen de 150 en 400 werksters zijn, dan worden er eitjes gelegd waaruit jonge koninginnen en mannetjes (darren) ontstaan. De hommels sterven uiteindelijk allemaal, behalve de jonge koninginnen, die na de bevruchting een plek zoeken om te overwinteren. Een hommel kan een plek uitkiezen voor haar nest, waar jij niet zo blij mee bent. Wat moet je doen als een hommelnest op een ongewenste plek wordt gebouwd?

De start van een hommelnest

Wanneer de temperatuur overdag warmer is dan 10 graden, meestal rond half maart, komen de eerste koninginnen uit hun winterslaapplaats uit de grond tevoorschijn. De eerste dagen zullen zij zich voeden en ’s avonds kruipen zij weer terug in hun schuilplaats. De hommel is een ander soort dier dan de honingbij. Een bij zal met haar volk willen overwinteren, en een hommelvolk sterft bijna helemaal uit voordat het winter wordt. In het voorjaar zal de koningin eitjes leggen waaruit werksters ontstaan. Zodra de werksters volwassen zijn, nemen zij het zorgen van de nieuw geboren werksters op zich. Wanneer de kolonie uit ongeveer 150 tot 400 werksters bestaat, worden er darren en koninginnen geboren. Daarna stopt de oude koningin met leggen en zal ze sterven. De jonge koninginnen blijven over wanneer de rest van het volk is uitgestorven en zij zullen overwinteren in de grond.

Darren

Op het moment dat de koningin besluit haar eitjes niet meer te bevruchten, komen er 25 dagen later mannetjes, ook wel darren genoemd tevoorschijn. De koningin blijft mannetjes produceren tot aan de fase waarin ook de werksters eitjes leggen die ook onbevrucht zijn.

Jonge koninginnen

Op een gegeven moment zullen er koninginnenlarven komen om het voortbestaan van het soort te garanderen. De hoeveelheid beschikbare voer bepaalt wanneer er nieuwe koninginnen opgekweekt worden.

Paring

Drie dagen na het uitkomen zal de dar de kolonie verlaten. Dit gebeurt in de periode vanaf eind juli en hij zal geuren verspreiden. De dar bezit geen angel en kan daarom niet steken. Jonge koninginnen zullen nadat zij zijn ontwikkeld, na 5 dagen de kolonie verlaten. Na het verlaten van de kolonie is de kans groot dat zij wordt aangelokt door de geur van het mannetje. Dan vindt de paring plaats en de koningin zal een plek zoeken om te overwinteren.

Het einde

Het hommelnest zal steeds meer leeg raken omdat mannetjes en koninginnen de kolonie verlaten. De werksters zullen geleidelijk aan sterven door ouderdom en er komen geen nieuwe eitjes meer uit. Uiteindelijk blijft een oude koningin met enkele werksters over en uiteindelijk zullen de hommels sterven en is het nest leeg.

Hommels zijn niet agressief

Mensen verwarren hommels nog wel eens met bijen en wespen en zijn bang dat ze aangevallen zullen worden. Daarom willen ze geen hommelnest in de tuin en zullen ze hommels willen bestrijden. Ook rondvliegende hommels worden nog wel eens gedood door de mens uit angst voor steken. Maar dat is helemaal niet nodig. Een hommel is geen agressief dier en ze komen je niet lastig vallen zoals wespen dat kunnen doen. Hommels zullen niet zo gauw steken en zullen dit hooguit doen als zij zich in het nauw gedreven voelen of agressief worden gemaakt doordat iemand er naar slaat. Een hommel heeft niet zoals een bij weerhaakjes aan de angel zitten, waardoor hij zijn angel niet verliest tijdens het steken. Hij kan dus meerdere malen steken. Deze kleine dikkertjes laten de mens over het algemeen met rust.

Laat een hommelnest zitten

Hommels hoeven niet gedood te worden. Vroeger konden hommels overal rustig hun kolonies stichten, maar door de overbevolking zullen zij steeds vaker een nest maken in het leefgebied van de mens, bijvoorbeeld in een spouwmuur, garage of vogelhuisje in de tuin. Ook door de moderne methodes waarop akkers worden bewerkt, is het vaak niet mogelijk voor de hommel om een nest te bouwen. Deze worden dan vernietigd door de landbouwwerktuigen. Het aantal hommels is de afgelopen jaren drastisch gedaald.

Overlast

Wat moet je doen als je toch erg veel last hebt van een hommelnest, bijvoorbeeld omdat de hommels steeds in huis komen. Mocht het echt niet anders kunnen, dan kun je bijvoorbeeld contact opnemen met een imker in je buurt om te kijken of het mogelijk is het nest te verplaatsen. Meestal is het vrij lastig om een hommelnest te verplaatsen. Het zou kunnen als het nest bijvoorbeeld in een vogelnestkastje zit. In dat geval kan het maximaal 50 centimeter per dag verplaatst worden. Hommels zijn beschermd en daarom mogen ze niet worden gedood. Als het enigszins kan is het advies het nest te laten zitten. Ze leven maar kort en geven maar kort overlast. Je zou bijvoorbeeld een nestkast in je tuin kunnen plaatsen, zodat de hommels een plek hebben om hun nest te bouwen.

Lees verder

• Insecten: hommels (Bombus)
• Het leven van een honingbij
• Het vliegend hert: een beschermd diersoort
• Een lieveheersbeestje (coccinellidae) in de tuin
• Het leven van een oorworm