Blindengeleidehond: Welke commando's kent hij?

Blindengeleidehond: Welke commando's kent hij? Blindengeleidehonden zijn buitengewoon intelligente dieren die blinde en zwaar slechtziende personen helpen om op een zelfstandige, snelle en veilige manier hun weg te vinden. Dankzij deze speciale honden kunnen mensen met een visuele beperking hun mobiliteit en onafhankelijkheid behouden. De opleiding van een blindengeleidehond is intensief en duurt gemiddeld twee jaar. In het eerste jaar worden de pups gesocialiseerd in een puppypleeggezin, waarna de echte opleiding plaatsvindt in een geleidehondenschool. Zodra de hond bij zijn baas terechtkomt, beheerst hij een breed scala aan commando's, zowel voor in huis als tijdens het geleidewerk. Deze commando's zijn gebaseerd op appèloefeningen, die essentieel zijn voor de gehoorzaamheid van de hond in alle situaties.

Soorten en opleidingsmethoden

In Nederland en België zijn er ongeveer tien geleidehondenscholen, elk met een eigen visie en opleidingsmethodes. De commando's die de hond leert, kunnen per school variëren, afhankelijk van de gebruikte methoden en de voorkeuren van de instructeurs. De hond leert appèlcommando's, geleidewerkcommando's, zoekcommando's, correctiecommando's en ondersteunende commando's. Tijdens de gezamenlijke training leert de hond de specifieke lichaamstaal en stemgebruik van zijn nieuwe baas kennen, zodat hij de commando's optimaal kan uitvoeren. Het is echter mogelijk dat er minimale verschillen zijn in de taal en benaming van de commando's, afhankelijk van de geleidehondenschool of de voorkeuren van de instructeur.

Appèloefeningen

Appèloefeningen zijn cruciaal voor de band tussen de geleider en de hond en dienen regelmatig herhaald te worden, bij voorkeur dagelijks. Deze oefeningen zijn belangrijk zowel in huis als tijdens het werk wanneer de hond zijn tuig draagt. Wanneer een hond moeite heeft met het uitvoeren van appèloefeningen, kan dit duiden op een zwakkere band tussen de baas en de hond. In het begin van de samenwerking is het voor de hond vaak lastig om deze oefeningen perfect uit te voeren voor een nieuwe baas die hij nog niet goed kent. Naarmate de band sterker wordt, verlopen de appèloefeningen doorgaans soepeler. Blinde of slechtziende personen kunnen hun hond later ook extra appèloefeningen aanleren, zoals rond de geleider lopen, door de benen lopen, een pootje geven, en dergelijke.

  • B hier / Kom voor / Hier:[/B] De hond gaat recht voor de baas zitten. Dit commando wordt gebruikt wanneer de hond los heeft gelopen en moet terugkomen, bijvoorbeeld in een winkel, of wanneer hij even ergens heeft gelegen.
  • Af / Down: De hond gaat liggen, wat handig is in situaties zoals het openbaar vervoer of thuis in zijn mand.
  • Blijf / Stay: De hond moet op zijn plaats blijven, ook als er afleiding is, zoals bij het weglopen van de baas of de komst van andere honden of mensen.
  • Hoog: De hond moet ergens in- of opspringen, of zijn voorpoten ergens opzetten. Dit commando wordt gebruikt in situaties zoals in het openbaar vervoer of bij het aangeven van een kassa.
  • Laag: De hond zet zijn poten weer op de grond of springt ergens af.
  • In: De hond loopt ergens in, door of tussen, bijvoorbeeld door een deur.
  • Mand / Kussen / Bench / Plaats / Bed: De hond gaat naar zijn plaats, bijvoorbeeld in een mand, op een kussen, of in een bench.
  • Naast / Close: De hond gaat links naast de geleider staan, zodat hij intuigen of de leiband aan- of uitdoen mogelijk maakt.
  • Plassen / Plasje doen / Busy busy: De hond krijgt toestemming om zijn behoefte te doen.
  • Sta / Staan / Stand: De hond gaat rechtstaan.
  • Touch: De hond tikt de hand van de geleider aan, handig bijvoorbeeld bij het loslopen.
  • Voet / Foot: De hond gaat links aan de voet van de baas zitten.
  • Volg / Heel: De hond moet zonder te trekken aan de leiband links van de geleider meelopen. Dit commando kan ook betekenen dat de hond iemand volgt die voor hen loopt, bijvoorbeeld in een supermarkt.
  • Vrij / Free / Yes / OK: De hond mag spelen, snuffelen, rennen, eten, of zijn behoefte doen.
  • Zit(ten) / Sit: De hond moet gaan zitten.

Geleidewerkcommando's

Het beheersen van de commando's die nodig zijn voor geleidewerk vergt technische scholing en precisie. Deze commando's worden uitsluitend gegeven wanneer de hond zijn tuig draagt, wat aangeeft dat hij "in dienst" is.

  • B Links / (Stay) of (Keep) Left:[/B] De hond gaat naar links of houdt links aan.
  • B Rechts / (Stay) of (Keep) Right:[/B] De hond gaat naar rechts of houdt rechts aan.
  • Over: De hond steekt over.
  • Rechtsom / Turn: De hond keert om, bijvoorbeeld wanneer de winkelbediende terugloopt naar het begin van een winkelpad.
  • Straight: De hond steekt recht over.
  • Vooraan / Forward: De hond begint met lopen, bijvoorbeeld bij het vertrek vanuit huis.

Zoekcommando's

Voor iemand met een visuele beperking is het essentieel dat een geleidehond in staat is om specifieke locaties of objecten op te zoeken en aan te geven. De hond leert zowel bekende als onbekende zoekopdrachten uit te voeren, zoals "zoek bos", "zoek bakker" of "zoek station". Vaak volstaat het om de hond een locatie een paar keer te laten zien voordat hij deze niet meer vergeet. De hond kan locaties zelfs maanden later nog herkennen en zijn baas erheen leiden. Wel moet de baas globaal weten waar hij zich bevindt, zodat hij de juiste commando's kan geven.

  • Zoek balie / Find (the) counter: De hond vindt een balie, toonbank, receptie of pinautomaat.
  • Zoek bank / Find (a) chair: De hond zoekt een zitplaats, wat handig is in het openbaar vervoer, op een perron of in een restaurant.
  • Zoek bus / Find (the) bus: De hond vindt de buspaal en geeft deze aan.
  • Zoek deur / Find (the) door: De hond vindt en geeft een deur aan, bijvoorbeeld van een winkel, bus, of trein.
  • Zoek leuning / Find (the) rail: De hond geeft de leuning van een trap aan en blokkeert de baas om valpartijen te voorkomen.
  • Zoek lift / Find (the) lift: De hond vindt een lift en kan mogelijk de knop indrukken.
  • Zoek paal / Find (the) pole: De hond vindt en geeft een paal aan, bijvoorbeeld een verkeerslichtpaal met een rateltikker.
  • Zoek post(bus) / Find (the) mailbox / mail office: De hond vindt een postbus of postkantoor.
  • Zoek stoep / Find (the) curb: De hond geeft de stoeprand aan en wacht tot de baas ook op de stoep staat.
  • Zoek trap (links / rechts) / Find (the) steps (left / right): De hond zoekt een trap en meestal daarna de leuning.
  • Zoek zebra (links / rechts) / Find (the) crossing (left / right): De hond zoekt een zebrapad.

Correctiecommando's

Een hond blijft een dier en kan soms ongewenst gedrag vertonen. Om de hond te corrigeren en zijn aandacht terug te krijgen, zijn er enkele specifieke commando's.

  • Gedaan / Stop it: De hond moet stoppen met ongewenst gedrag.
  • Nee / No: De hond doet iets wat niet mag of wat ongewenst is.

Ondersteunende commando's

Deze commando's zijn essentieel voor het dagelijkse leven en werk van de hond, zowel in huis als tijdens het geleidewerk.

  • B Vast / Get it:[/B] De hond houdt een voorwerp vast in zijn bek.
  • Apport: De hond haalt een specifiek voorwerp op.
  • Braaf / Goed zo / Good boy / Good girl: De hond wordt beloond voor goed gedrag.
  • Bring it: De hond brengt een voorwerp naar zijn baas.
  • Ga door / Hup hup: De hond moet sneller lopen.
  • Go on: De hond mag weer doorlopen na een stop.
  • Los / Drop it: De hond laat het voorwerp los.
  • Neem mee / Take: De hond neemt een voorwerp op.
  • Poot / Pootje: De hond geeft een pootje.
  • Rustig / Easy: De hond moet rustiger lopen.
  • Toe / Go on: De hond krijgt toestemming om iets te doen.
  • Trakje / Treat: De hond krijgt een beloning.

Met deze uitgebreide set commando's zijn geleidehonden in staat om blinden en slechtzienden veilig door verschillende omgevingen te leiden en hen te helpen bij dagelijkse taken, wat hun zelfstandigheid en levenskwaliteit aanzienlijk vergroot.

Lees verder

© 2015 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Visueel gehandicapt, blind of slechtziendVisueel gehandicapt, blind of slechtziendIemand met een visuele handicap heeft een functiestoornis met betrekking tot het zicht. De persoon is blind of zeer slec…
Criteria geleidehondgebruikers: Wanneer krijg je zo'n hond?Criteria geleidehondgebruikers: Wanneer krijg je zo'n hond?Een blindengeleidehond kan het leven van iemand met een visuele beperking aanzienlijk verbeteren door meer zelfstandighe…
Nazorg baas met blindengeleidehond door instructeurNazorg baas met blindengeleidehond door instructeurDe geleidehond biedt dagelijks cruciale ondersteuning aan mensen met visuele beperkingen door obstakels te vermijden, zo…
Aai een geleidehond niet of leid hem niet af!Aai een geleidehond niet of leid hem niet af!Sommige mensen doen de gekste dingen om een blindengeleidehond (in opleiding) af te leiden: de hond aaien, naar hem flui…
Blindengeleidehond: Laten loslopenBlindengeleidehond: Laten loslopenBlindengeleidehonden vervullen een cruciale rol in het leven van blinden en slechtzienden. Ze navigeren geconcentreerd l…
Verrekijkers: kooptips, technische aanduidingen en soortenVerrekijkers: kooptips, technische aanduidingen en soortenNatuurliefhebbers en speciaal onder hen de vogelaars hebben in veel gevallen een verrekijker ter beschikking. Wat het bl…
Bronnen en referenties
  • Eigen ervaring, geleidehondgebruiker Belgisch Centrum voor Geleidehonden sinds 17/10/2005
  • Theorie KNGF Geleidehonden, Januari 2007
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 23-08-2024
Rubriek: Dier en Natuur
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 2
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.