Verrekijkers: kooptips, technische aanduidingen en soorten

Natuurliefhebbers en speciaal onder hen de vogelaars hebben in veel gevallen een verrekijker ter beschikking. Wat het blote oog niet ziet haalt zo’n apparaatje zo dichtbij dat het door de twee lezen van de verrekijker meestal een zeer gewild schouwspel biedt. Maar er is nog een groep natuurkijkers namelijk de jagers. Ook zij hebben een verrekijker nodig om wat ver af is dichtbij te kunnen halen. Voor die verschillende kijkdoelen bestaan ook verschillende soorten verrekijkers en is het verstandig dat vóór de aanschaf goed na te gaan.

Enkele uitgangspunten bij het kiezen van een verrekijker

Een verrekijker kiezen gebeurt vanuit enkele uitgangspunten. Uiteraard is het aantal keren dat het beeld wordt vergroot van belang. Voor velen is het een probleem om met een zwaar apparaat met een band om de hals uren door de natuur te vorsen. Gelukkig zijn er ook lichtgewicht kijkers die ook van behoorlijke kwaliteit zijn. Verder is van belang onder welke lichtomstandigheden gekeken wordt. Meestal zal dat overdag zijn maar er bestaan ook kijkers voor schemerlicht en er zijn speciale nachtkijkers. Ook speelt uiteraard de prijs van de verrekijker een rol bij de aanschaf maar het aanbod is zeer groot in allerlei prijsklassen.

Betekenis van technische aanduidingen

Vergroting en lensdiameter

De belangrijkste technische gegevens van een verrekijker zijn aanduidingen bijvoorbeeld als 7 x 50 of 10 x 42 of 35 x 50. Het eerste getal van die aanduiding betreft het aantal keren dat de kijker vergroot en het twee getal slaat op de diameter van de voorste lens in millimeter. Een vergroting van 10 x geeft uiteraard meer details weer dan een van 7 x. Maar het probleem kan dan zijn dat het veel moeite kost om een verrekijker die 10 x vergroot stil te houden. Daar komt bij dat een onervaren kijker zelfs licht duizelig kan worden bij het hanteren van een kijker die 10 x vergroot. Om te voorkomen dat het beeld niet kan worden stilgehouden zijn duurdere kijkers soms uitgerust met een elektronisch of optisch stabilisatiesysteem. Verrekijkers met een vergroting van 12 x of meer zijn meestal enkelvoudig (met één lens) en worden op een statief gebruikt omdat het stilhouden met de hand niet mogelijk is.

Lichtverzamelend vermogen

De grootte van de voorste lens bepaalt hoeveel licht de kijker kan opnemen. Een lens met een grote diameter vangt meer licht dan een kleinere. Het lichtverzamelend vermogen is van belang bij de omstandigheden waarbij de verrekijker wordt gebruikt. Bij schemerlicht zal een grotere lens noodzakelijk zijn.

Grootte van het beeldveld

Bij een verrekijker is ook van belang hoe groot het beeldveld is. Het beeldveld kan aangegeven worden door bijvoorbeeld 105 m op 1000 m wat betekent dat de breedte van het beeld dat gezien kan worden door de verrekijker 105 meter is op een afstand van een kilometer. Een andere manier om het beeldveld aan te geven is door aantal graden van de beeldhoek bijvoorbeeld 6,1°.

Soorten verrekijkers

Afhankelijk van het gebruik bestaan er verrekijkers met specifieke eigenschappen. Zo zijn er kijkers die uitermate geschikt zijn voor de gemiddelde natuurliefhebber maar ook voor vogelspotters en jagers. Zeer speciale kijkers zijn geschikt om kleine voorwerpen van heel dichtbij te vergroten.

Kijkers voor allround gebruik

Verrekijkers voor allround gebruik moeten breed inzetbaar zijn in allerlei situaties waarbij de gebruiker hem nodig heeft. Dat gaat van een mus op slechts enkele meters afstand tot een kilometers verder gelegen gletsjer. Ook die gekleurde vogel in het topje van de boom wil de natuurkijker graag door middel van de kijker dichterbij halen. Meestal wordt een allround kijker een groot deel van de tijd in een rugzak of iets dergelijks vervoerd waarbij het prettig is als de kijker niet te zwaar weegt. De voorkeur voor een vergrotingsfactor zal meestal in het gemiddelde liggen van 8 x of 10 x. Waterbestendig is altijd aan te raden omdat dit bij een bergwandeling later op de middag nog wel eens nodig is.

Vogelkijkers

Vogelaars maken in het algemeen het liefst gebruik van een handzame verrekijker. Uiteraard moet hij een scherp en helder beeld geven. Voor momenten dat bijvoorbeeld in de schemering vogels worden gespot is een verrekijker aan te raden met een grotere frontlens diameter. Een verrekijker voor een vogelaar kan ook beter waterdicht zijn omdat vogelaars dikwijls ook in natte omstandigheden vogels willen spotten terwijl een natuurkijker dan eerder thuisblijft.

Kijkers voor de jacht

Jagers zullen hun keuze maken uit het aanbod van speciale jachtverrekijkers. Uiteraard is het principe van die kijker gelijk aan anderen namelijk het vergroten van het object in de verte maar aan jachtkijkers worden speciale eisen gesteld. Dat begint met de lichtsterkte die het mogelijk moet maken om in de vroege ochtend reeds een duidelijk beeld te hebben. Jagers kijken dikwijls op grote afstanden waardoor een hogere vergrotingsfactor van belang is. Die factor in combinatie met een groter diafragma van het objectief voor voldoende lichtsterkte is alleen te vinden bij de zwaardere kijkers. Het maakt daarbij wel uit of de kijker een magnesiumbody heeft of een lichtere body van kunststof. Een jager zal ook eerder voor een waterdichte kijker kiezen omdat bij de jacht niet op het weer wordt gelet. Tevens zal een jachtkijker tegen een stootje moeten kunnen omdat subtiel gebruik tijdens de jacht niet altijd mogelijk is.

Speciale kijkers

Voor het bekijken van bijvoorbeeld vlinders en libellen bestaan speciale kijkers die op korte afstand nog scherp kunnen worden gesteld. Er zijn zelfs modellen die acht keer vergroten op een afstand van vijftig centimeter.

Merken

Enkele van de meest bekende merken zijn:

• Bushnell
• Eden
• Leica
• Steiner
• Swarovski
• Vanguard