Opleiding van blindengeleidehond met baas

Een instructeur selecteert een aspirant-blindengeleidehond al op de leeftijd van zeven weken. Een puppypleeggezin zorgt gedurende ongeveer een jaar voor de basisopvoeding en vooral de socialisatie van de toekomstige geleidehond. De daaropvolgende stap is een interne opleiding op school, die gemiddeld tussen de zes maanden en anderhalf jaar duurt, afhankelijk van de school, het leertempo van de hond, en andere factoren. Zodra de hond rond de twee jaar oud is, vindt de matching met een blinde of zwaar slechtziende persoon plaats. Deze persoon wordt de nieuwe eigenaar van de opgeleide hond en volgt nog een uitgebreide opleiding.

• Interne opleiding en thuisopleiding
• Appèloefeningen
• Spelen
• Verzorging
• Theorielessen
• Loslopen
• Wandelen aan de leiband
• Wandelen in tuig
• Eigen omgeving
• Uittesten

Interne opleiding en thuisopleiding

De opleiding van geleidehonden bestaat bij de meeste scholen uit een combinatie van interne instructie en/of thuisinstructie. Tijdens de interne opleiding verblijft de geleidehondgebruiker doorgaans een week op school en keert in het weekend terug naar huis, al dan niet met de hond, afhankelijk van de school en de ervaring van het team. Bij sommige scholen kan de interne instructie ook korter duren of volledig worden vervangen door thuisinstructie, vooral voor mensen met specifieke behoeften zoals kleine kinderen of doofblinden. Bij deze aanpak ontvangt de geleidehondgebruiker training aan huis door een externe trainer.

Appèloefeningen

Appèloefeningen vormen de basis voor de band tussen de nieuwe eigenaar en de hond. Ze zijn essentieel voor het opbouwen van vertrouwen en worden dagelijks herhaald tijdens de interne opleiding. De oefeningen beginnen meestal eenvoudig in een rustige omgeving en worden geleidelijk moeilijker met afleidingen zoals andere honden, lekkernijen, en lawaai. De hond leert om naar zijn nieuwe baas te luisteren, terwijl de blinde of slechtziende persoon leert hoe hij de hond moet aansteken met de stem en lichaamstaal. Elke hond heeft zijn eigen voorkeuren en behoeften, waardoor de begeleiding door een ervaren instructeur cruciaal is. Deze instructeur leert de baas de juiste stemgebruik en lichaamstaal aan, wat voor blinden en slechtzienden niet altijd eenvoudig is. Sommige commando's kunnen worden ondersteund met gebaren. Goed uitgevoerde appèloefeningen zijn van groot belang om slordig geleidewerk te voorkomen en de band tussen baas en hond te versterken.

Spelen

Spelen is een belangrijk onderdeel van de opvoeding en het welzijn van de hond. Tijdens de training wordt gekeken welke spelletjes en oefeningen de hond leuk vindt, en deze informatie wordt doorgegeven aan de geleidehondgebruiker. De school organiseert vaak een bezoek aan een dierenwinkel om advies te geven over veilig en geschikt speelgoed. Dit bezoek is ook een waardevolle oefening voor zowel hond als baas, omdat het een prikkelrijke omgeving biedt.

Verzorging

De dagelijkse verzorging van de hond, waaronder eten geven, borstelen en uitlaten, wordt door de geleidehondgebruiker geleerd tijdens de opleiding. Sommige scholen leren de geleidehondgebruiker ook hoe hij de uitwerpselen van de hond kan opruimen, wat met behulp van andere zintuigen meestal goed mogelijk is voor mensen met een visuele handicap. Het opbouwen van vertrouwen tussen de baas en de hond wordt versterkt door deze verzorgingstaken.

Theorielessen

Tijdens de opleiding krijgt de geleidehondgebruiker vaak dagelijks of regelmatig theorielessen. Onderwerpen zoals anatomie, communicatie met de hond, raskenmerken, verzorging en medische thema's worden behandeld. Het aanbod en de frequentie van theorielessen kunnen per school verschillen. Sommige scholen bieden vooraf een online cursus aan, terwijl andere scholen alle theorielessen op locatie verzorgen of minder aandacht besteden aan theorie en meer aan praktische informatie.

Loslopen

Loslopen is essentieel voor de hond om te ontspannen en zijn energie kwijt te raken. De hond draagt vaak een belletje en de baas ontvangt een fluitje waarmee de hond kan worden teruggeroepen. Dit helpt de hond om te leren terugkomen op basis van fluitsignalen, zelfs als hij vrij rondloopt. Het loslopen vereist vertrouwen van de baas in de hond en omgekeerd. De baas moet leren om de hond te roepen en terug te brengen met behulp van het fluitje en stemcommando's, ook al kan de hond minder aandacht hebben voor de baas als hij vrij rondloopt.

Wandelen aan de leiband

Wandelen aan de leiband wordt door sommige scholen als een belangrijk onderdeel van de training beschouwd, terwijl andere scholen hier minder nadruk op leggen. De hond moet leren om niet te trekken, snuffelen of andere ongewenste gedragingen te vertonen tijdens het uitlaten zonder tuig. De geleidehondgebruiker leert om rechtop te lopen en een goede lichaamstaal aan te nemen zodat de hond netjes aan de linkerkant loopt.

Wandelen in tuig

De kern van de opleiding is het wandelen met een tuig. De hond krijgt een speciaal harnas aan en wordt een officiële blindengeleidehond. De energieke hond transformeert in een trotse en voorzichtige geleidehond die obstakels kan vermijden en initiatief kan nemen. De hond krijgt een uitgebreide opleiding en leert om intelligent te reageren op gevaarlijke situaties. De geleidehondgebruiker moet de hond en zijn werk leren kennen, beginnend met eenvoudige oefeningen in een rustige omgeving en opbouwend naar complexere situaties zoals drukke markten, openbaar vervoer, en drukke winkelcentra. Het is belangrijk om het harnas goed aan te doen, de beugel stevig vast te houden, en goed bij de hond te blijven om miscommunicatie te voorkomen.

Eigen omgeving

Tijdens de thuistraining wordt de hond geïntroduceerd in de vertrouwde omgeving van de blinde of slechtziende baas. De instructeur biedt begeleiding en tips over veilige oversteekplaatsen, losloopgebieden, en andere praktische zaken. De hond maakt kennis met zijn nieuwe omgeving, waaronder andere huisdieren, de dierenarts en het bos, onder toezicht van de instructeur. Na deze fase kan het team zelfstandig verder, maar de instructeur blijft beschikbaar voor nazorg en ondersteuning bij problemen.

Uittesten

Het komt voor dat een hond tijdens de interne opleiding of thuistraining gedragingen vertoont die moeten worden aangepakt. Dit is normaal en maakt deel uit van het proces van het vormen van een sterk team. De instructeur observeert de interactie tussen baas en hond en biedt advies en aanpassingen aan. Dit helpt om de band te versterken en het vertrouwen te vergroten. Het kan tot twee jaar duren voordat baas en hond volledig op elkaar zijn ingespeeld, en deze tijd is ook nodig bij de introductie van een nieuwe hond.

Lees verder

• Een blindengeleidehond is geen robot
• Een blindengeleidehond is ook een huishond
• Schooltraining van een blindengeleidehond
• Geleidehondeninstructeur: Hond opleiden tot geleidehond
• Matching: de juiste blindengeleidehond voor de juiste baas