Leeuwen eten hun prooi levend op

De leeuw is het grootste roofdier van Afrika. De tijger is nog groter maar die komt niet in Afrika voor. De leeuw heeft als IUCN-status die aangeeft dat het een kwetsbaar dier is. De leeuw is een eenvoudige prooi voor jagers. Hij kan uitgebreid in het zonnetje slapen en rollebollen. Hij zal nooit wegvluchten voor een auto. Maar een leeuw kan niet weten of er een jager in de auto zit of een fotograaf. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud

• Etymologie leeuw
• Symbool leeuw
• De berberleeuw
• Leeuwensoorten
• Trivia leeuw
• Groepsdier
• Leeuwenjacht
• Hoe jaagt een leeuwin?
• Leeuwensafari
• Leeuwen en prooidier
• Wat eet de leeuw?
• Hoe leren leeuwen jagen
• Leeuwen zien in Afrika

Etymologie leeuw

De Latijnse naam van leeuw is Panthera leo. In het Engels wordt het een lion genoemd. Het Duits kent het woord löwe en in het Frans schrijft men net als in het Engels lion maar men spreekt het heel anders uit. In het Latijn heet het leo en in het Grieks leon. Uit welke taal daarvoor het woord leeuw afkomstig is, is onbekend. De leeuw valt onder de katachtigen. Als je op safari naar Afrika gaat, zul je merken dat de Engelsen deze categorie ´cats´ noemen.

Symbool leeuw

De leeuw staat vaak symbool voor een land of koninklijke familie. In Nederland kennen we de leeuw als nationaal symbool. De leeuw is de koning der dieren, vandaar dat een koninklijke familie dit symbool graag opneemt in hun familiewapen. Voordat de leeuw als de koning der dieren werd beschouwd, was in Europa de beer deze rol toebedeeld.

De berberleeuw

De berberleeuw, atlasleeuw of Barbarijse leeuw is een soort die in het wild is uitgestorven. Ze leefden in het Atlasgebergte en de rest van Noord-Afrika, van Marokko tot Egypte. In 1920 werd de laatste wilde berberleeuw doodgeschoten. De berberleeuw is de leeuwensoort die symbool staat voor het familiewapen van Oranje, het koninklijk huis. Deze leeuwensoort werd eveneens door de antieke Romeinen gebruikt tijdens gevechten in het Colosseum. De berberleeuw onderscheidt zich van andere leeuwensoorten doordat zijn manensoorten ver doorlopen, tot aan zijn borst. In de dierentuin van Port Lympne in Kent zijn nog wel berberleeuwen. Ze hebben zelfs jongen gekregen dus de soort zelf is niet uitgestorven; ze zijn alleen in het wild niet meer gesignaleerd.

Leeuwensoorten

De Afrikaanse leeuwensoort wordt panthera leo leo genoemd en de Perzische leeuw heeft als Latijnse naam Panthera leo persica.Daarnaast is er de Kaapse leeuw maar deze zou net als de berberleeuw uitgestorven. Bij de Kaapse leeuw is het echter zo dat recent inzicht aantoont dat dit helemaal geen speciale ondersoort is. Er zijn echter toch twee opgezette exemplaren van de Kaapse leeuw, één in Wiesbaden en één in het Leidse museum naturalis. Deze laatste mag alleen onder begeleiding worden bezocht. Waarom dat is, is onduidelijk. Verder bestaat er de West-Afrikaanse leeuw, Panthera leo bleyenberghi, die vooral in Angola, Zambia en Zuid-Congo voorkomt. De kongoleeuw, Panthera leo azandica, komt alleen in Kongo voor. De Masaileeuw vind je in Ethiopië, Tanzania, Kenia en Mozambique. De transvaalleeuw komt voor in de Kalahariwoestijn die zich uitstrekt van Zuid-Afrika tot in Namibië en Botswana.

Trivia leeuw

• Leeftijd: 10 tot 14 jaar, leeftijd in gevangenschap: 20 jaar
• Grootte van het mannetje: tot 250 cm
• Gewicht van het mannetje: tot 280 kg
• Grootte van het vrouwtje: tot 192 cm
• Gewicht van het vrouwtje: 182 kg

Groepsdier

De leeuw leeft het liefst in groepen. In deze groep zijn de vrouwtjes de jagers. De vrouwtjes zijn sneller en wendbaarder dan de mannetjes. De mannetjesleeuw is dominant en eist zijn plek op tijdens het eten. De dominante leeuw is het sterkst. Soms zal hij andere leeuwen doden om zijn dominante positie in de groep te behouden. Een groep kan al bestaan uit drie leeuwen. Deze groep kan door het krijgen van jongen oplopen tot ongeveer 20 exemplaren. Na 15 maanden zal de dominante leeuw de kinderen uit de groep verjagen zodat zij hun eigen groep kunnen vormen. Een groep leeuwen wordt in het Engels een ´pride´ genoemd.

Leeuwenjacht

De jacht vindt weinig georganiseerd plaats. In principe jagen mannetjes vaak mee maar in de praktijk vangen de vrouwtjes eerder een prooi. Als een prooi is gevangen, stoppen de andere leeuwen met jagen en gaat men over tot het eten van de gevangen prooi. Elk vrouwtje kiest een andere prooi uit tijdens de jacht. Het is niet zo dat ze samen een groep dieren opdrijven. Pas in de laatste fase van de jacht, als het prooidier los is van de groep, kan het voorkomen dat twee leeuwinnen samen op één prooi jagen. Als een mannetjesleeuw oud en enigszins verzwakt is zal het uit de groep verstoten worden om vervolgens alleen ´makkelijke' prooien te verorberen.

Hoe jaagt een leeuwin?

De leeuwin is vrij snel en wendbaar. Maar wanneer drie buffels het tegen haar opnemen, vlucht ze weg. Buffels kunnen met hun hoorns een leeuw meters in de lucht werpen en vervolgens met hun hoeven doodtrappen. Meer dan drie buffels tegen één leeuw betekent dat de leeuw moet maken dat deze wegkomt. Zelfs grotere antilopes zoals koedoes kunnen een leeuw in groepsverband wegjagen. Een leeuw zal alleen aanvallen als deze er zeker van is dat ze wint. Leeuwinnen zullen vaker op een moederdier dat een kind bij zich heeft jagen. Deze wil in eerste instantie haar kind beschermen waardoor ze afgeleid is en minder snel in de bescherming van de groep zich meebeweegt. Wanneer de leeuwin de moeder heeft uitgeschakeld en ze hoort het jong roepen, zal de leeuwin ook het jong doden. Een leeuw is geen lief dier.

Leeuwensafari

Leeuwen zijn erg gevaarlijk. Als je in Afrika op safari gaat, mag je geen moment buiten de auto staan. Soms wordt er ergens koffie gedronken en kun je wel de auto uit, maar dat gebeurt alleen als de gids zeker weet dat er geen leeuwen in de buurt zijn. Daarom moet je altijd naar de gids luisteren. Gek genoeg zal een leeuw nooit een safari-auto aanvallen. De gidsen leggen dit als volgt uit: de leeuw ziet de auto als een nog sterker dier. Ze zien de inhoud van een auto niet als losse, individuele mensen.

Leeuwen en prooidier

Leeuwen kunnen in een territoriumverband leven. In sommige delen van Afrika is het bekend dat leeuwen andere katachtige roofdieren zoals een cheetah of luipaard uitschakelen als deze in het zelfde territoriumgebied jaagt, hoewel de leeuw vaak op andere dieren jaagt. Over het algemeen is het zo dat een leeuw voor gemakkelijke prooien kiest zoals grote kuddes buffalo´s of wildebeesten. In de Serengeti in Kenia lopen de leeuwen achter de trek van de wildebeesten en zebra´s aan. In Duba plains in Botswana leeft een grote kudde Afrikaanse of Kaapse buffels, daar kunnen de leeuwen ook achteraan lopen. Vaak is het zo dat achteraan een kudde de leeuwen te vinden zijn.

Wat eet de leeuw?

De leeuw eet het meest dieren die vallen onder de antilopen, zebra´s, wildebeesten en buffels. In Azië lopen herten rond dus de leeuwen daar eten ook herten, in tegenstelling tot in Afrika. Sommige leeuwen eten ook jongere dieren waarvan de volwassen exemplaren te groot zijn om te eten zoals een jong nijlpaard en een jonge Afrikaanse olifant.

Hoe leren leeuwen jagen

Jonge leeuwen leren te jagen doordat een leeuwenmoeder een jong levend kalfje van een wildebeest aan de leeuw geven. Dit kalfje wilt steeds wegvluchten maar de jonge leeuwtjes zijn het steeds te slim af. De leeuwen spelen ermee zoals een kat met een muis speelt; de muis wordt niet gelijk gedood; eerst wordt er uitgebreid mee gespeeld.

Leeuwen zien in Afrika

In Afrika bezuiden de Sahara kan je een leeuw tegenkomen tijdens een safari maar het is niet altijd even makkelijk om ze te vinden. Een leeuw zal zich nooit voor mensen en andere dieren verstoppen maar wel voor de hete zon. Overdag tijdens de volle zon ligt hij het liefst in in een dichtbeschaduwd bosje waar je niet doorheen kan kijken. Gidsen weten echter exact waar deze plaatsen zijn en noemen dit soms een ´big house´ of ´lions house´. Hongerige leeuwen zullen niet slapen; zij gaan erop uit om te jagen. Maar dat doen ze meestal ´s nachts en dan worden er zelden safari´s gehouden. Als je ´geluk´ hebt kun je een leeuw overdag zien jagen, maar dit schouwspel is niet altijd even aangenaam om te zien. In documentaires worden de fragmenten dat leeuwen een beest levend opeten zelden vertoont maar tijdens een safari kan dit feit er niet uit worden geknipt.