De Afrikaanse buffel of Kaapse buffel

De Afrikaanse buffel is of heel vreedzaam of heel agressief. De latijnse naam is Syncerus caffer. Hij wordt in het Nederlands ook kafferbuffel genoemd. Dit dier met zijn hoorns die wel 160 cm kunnen worden, is een imponerende verschijning op de Afrikaanse savannes. In dit artikel staan feiten over de buffel en zijn verhouding met andere dieren en de mens. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoudsopgave:

• Kaapse buffel
• Witte reiger
• Big 5
• Graseter
• Jagers
• Vrijgezellen
• Sociale structuur
• Leeuwen

Kaapse buffel

De Afrikaanse buffel wordt ook de Kaapse buffel genoemd. Hij komt voor in Afrika ten zuiden van de Saharawoestijn. Er zijn twee ondersoorten; de savanne buffel en de bosbuffel die kleiner in aantal en formaat is. De Afrikaanse buffel is een rund. Hij is groter dan een koe. De Afrikaanse buffel is ruim 900 kilo zwaar terwijl de gemiddelde koe rond de 700 kilo is. Een bosbuffel is vergelijkbaar in gewicht met een koe. De Afrikaanse buffel is diep donkerbruin van kleur, tegen het zwart aan. De kafferbuffel heeft twee grote hoorns die dikker en langer worden naarmate hij in leeftijd toeneemt, Zijn hoorns lijken op een haardracht bij mensen met een overdreven geaccentueerde scheiding.

Witte reiger

Buffels houden van water; ze gaan dagelijks naar een drinkplaats toe. Ze rollen soms in kleine modderpoeltjes om de teken en insecten van hun huid te verwijderen. Er zijn meerdere vogelsoorten die op de rug van de buffel veel insecten wegpikken. De witte reiger is de soort die het meest op de rug van een buffel te vinden is. Een andere is de oxpecker of in het Nederlands: ossenpikker. Deze vogel leeft van insecten en larven op ruggen van buffels, nijlpaarden en neushoorns. Dat wordt een symbiotische relatie genoemd. De buffel en de vogel hebben beide profijt van hun symbiotische relatie.

Big 5

De buffel behoort tot The Big 5, samen met de leeuw, het luipaard, de neushoorn en de olifant. Ze zijn tot 1 meter 80 hoog. Hun grote hoorns geeft hen een imponerend uiterlijk. De hoorns zijn mooi gekruld en kunnen 1 meter 60 in lengte worden. De Kaapse buffel wordt 20 jaar. De draagtijd van de jongen is 11 maanden. Er wordt één kalf tegelijk geboren. De geboorte vindt plaats in het regenseizoen. Dat is meestal tussen januari en maart.

Graseter

Hij is een graseter. In grote kuddes van 50 tot 500 stuks trekt hij over de savannes van Afrika. Soms kan een kudde tot 3000 buffels bevatten. Omdat hij zoveel graast zet een kudde buffels graslanden met lang gras om in savannes met kort gras. Andere dieren houden weer van kort gras. De buffel plaveit voor hen de weg. Zo heeft elk dier zijn functie in de natuur.

Jagers

De buffel veroorzaakt niet de meeste menselijke slachtoffers in Afrika; daarvoor is het nijlpaard verantwoordelijk. Maar de buffel zorgt wel voor de meeste slachtoffers onder jagers. Als een jager een buffel neerschiet en hij de jachttrofee benadert, wordt hij vaak aangevallen door een mannelijke buffel die de eer van de kudde verdedigt. Hij spiest de jager op zijn hoorns en slingert hem weg. Een buffel valt soms ook leeuwen aan die net een andere buffel uit de kudde hebben gevangen. Als je een kudde buffels vredig laat grazen kun je als safariganger dichtbij komen, zelfs te voet, zonder dat het gevaar oplevert.

Vrijgezellen

Oudere buffels vormen een vrijgezellenkudde. Dat zijn kleine groepjes buffels; tot 15 buffels groot. Deze vrijgezellen hebben geen zin meer om dagelijks met de kudde mee te rennen.

Sociale structuur

Het oudste mannetje is vaak dominant in een groep. Iedereen in de groep heeft een eigen plek. Wie onderaan in de rangorde staat moet achteraan lopen, wat gevaarlijker is met het oog op roofdieren. Helemaal achteraan loopt vaak een ouder mannetje. Deze is vaak heel alert, vooral op jagers en roofdieren.

Leeuwen

Er zijn leeuwen die alleen maar op buffels jagen, zoals de leeuwen van de Duba vlakte in het noorden van de Okavango delta in Botswana. Deze leeuwen leven bij een kudde die duizenden buffels groot is. Ze volgen elke dag de kudde. Gemiddeld slaan ze eens per drie dagen toe. De leeuwen hebben het voornamelijk voorzien op de zwakkere of gewonde dieren. Moederbuffels met een kalf vallen soms ook ten prooi aan de leeuwen. De moeder wil het kind beschermen en raakt daardoor het contact met de kudde kwijt, met noodlottige gevolgen.

Lees verder

• De 10 liefste dieren ter wereld
• Het wrattenzwijn, parel onder de varkens
• De wildebeest of gnoe