Burchell´s zebra of steppezebra

In Botswana is de zebra het nationale symbool, ondanks dat hier ook genoeg luipaarden en leeuwen rondlopen. Ook het nationale voetbalteam van Botswana wordt ´zebra´s genoemd. Zebra´s vind je door heel Afrika. Er zijn meerdere zebrasoorten. In tegenstelling tot wat de meeste mensen denken hebben zebra´s drie kleuren, namelijk zwart, wit en bruin. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud

• Alleen wilde zebra´s
• Functie van zebrastrepen
• Drie zebrasoorten
• Het eten van zebra´s
• Drinken van zebra´s
• Foerageren
• Vijanden
• Wildebeesten en zebra´s

Alleen wilde zebra´s

Zebra´s zijn paardachtigen. Ze komen alleen in het wild voor in die zin dat ze niet tam gemaakt kunnen worden. Paarden en ezels heeft de mens tam kunnen maken maar de zebra niet. Het dier is te schrikachtig en daarom ongeschikt om een rijtocht op te maken. Zebra´s zul je zelden in de bossen zien. Ze komen wel in woodlands of boslanden voor. Dat zijn stukken land waar regelmatig een boom staat, maar te weinig bomen om het een bos te noemen. Verder zie je zebra´s op graslanden en savannes.

Functie van zebrastrepen

De strepen van de zebra zijn een sterk overlevingssysteem. Ten eerste vangen de zwarte strepen warmte op tijdens koudere dagen, maar stoten de witte strepen juist hitte af tijdens hete dagen. Op deze manier houdt de zebra zijn lichaamstemperatuur constant, zo weet de Botswanaanse gids TK te vertellen. Nog belangrijker is dat zebra´s vaak bij elkaar staan en als er een leeuw aankomt ze uit elkaar schieten. De leeuw raakt verward door alle bewegende streepjes. Leeuwen zien namelijk geen kleuren; ze mogen dan wel goed kunnen horen en ruiken, hun gezichtsvermogen laat enigszins te wensen over.

Drie zebrasoorten

De Latijnse naam van de steppezebra is Equus burchelli. In vrijwel alle talen wordt de zebra een zebra genoemd, in tegenstelling tot vele andere dieren. Vaak hebben dieren in elke taal een andere naam. Er zijn drie soorten zebra´s:

• De steppezebra of Equus burchelli,
• De bergzebra of Equus zebra,
• De grevyizebra of de Equus grevyi.

In Afrika zul je vrijwel altijd de steppezebra zien, als je een zebra ziet. Deze komt het meest voor. Zijn Engelstalige naam is Burchell´s zebra. Het is handig om de Engelse namen van dieren te weten als je op safari gaat in Afrika; daar is Engels de voertaal onder gidsen.

Het eten van zebra´s

Zebra´s houden van kort gras. Je ziet ze soms in combinatie met andere dieren zoals wildebeesten die van lang gras houden. Zebra´s eten vervolgens het korte gras op. Zebra´s hebben een grote maag maar hele korte darmen. Ze verteren hun voedsel op andere wijze dan de meeste graseters. Soms zie je een zebra op zijn rug liggen rollen. Hiermee haalt hij ten eerste teken en vliegen van zijn rug maar het is ook een manier om zijn spijsvertering te bevorderen.

Drinken van zebra´s

Zebra´s drinken eens per twee of drie dagen water. Ze houden zich zo kort mogelijk op op een drinkplaats zoals bij een rivier of een ´waterhole´ of waterreservoir. Dat zijn natuurlijke kleine vijvers waar door regenval tijdelijk veel water is te drinken. De reden dat zebra´s deze drinkplekken zoveel mogelijk mijden is dat er ook roofdieren te vinden zijn.

Foerageren

Zebra´s blijken zich in hun foerageergedrag, het zoeken naar voedsel, aan te passen aan de weersomstandigheden. Deze constatering werd al vaker gemaakt door gidsen maar blijkt nu ook wetenschappelijk te zijn bevestigd door een onderzoek in Botswana. Wanneer zebra´s te maken hebben met een bosbrand, drinken ze ineens een stuk minder. Normaal gesproken zullen zebra´s regenachtige gebieden ontwijken, maar ze gaan wel naar gebieden toe waar het de dagen ervoor heeft geregend. In Afrika groeit er na een regenbui voldoende gras voor de zebra´s.

Vijanden

Zebra´s hebben in leeuwen, luipaarden en cheetahs hun grootste vijanden. Verder mag er in veel landen op een zebra worden gejaagd, al moet men een vergunning van Cites hebben om te mogen jagen. Het Wereldnatuurfonds en Cites, in feite twee belangenorganisaties voor de trofeejacht, reguleren het aantal dieren dat per land mag worden afgeschoten. In tegenstelling tot wat veel natuurliefhebbers denken mogen ook met uitsterven bedreigde diersoorten zoals neushoorns, cheetahs en luipaarden worden afgeschoten voor de trofeejacht.

Wildebeesten en zebra´s

Tijdens de trek van de wildebeest of gnoe zie je veel zebra´s tussen de wildebeesten lopen. De zebra´s eten het lange gras. Dat bijten ze af met hun voortanden. De wildebeesten houden niet van lang gras; zij eten alleen de onderkant en het kortere gras. Zo helpen de dieren elkaar. De zebra´s zijn beschermd door de aanwezigheid van twee miljoen wildebeesten tijdens de jaarlijkse grote trek en de wildebeesten krijgen het korte gras door de zebra´s voorgeschoteld. Overigens spreekt men in het Nederlands over de migratie van de gnoe, terwijl Engelstalige gidsen in Afrika de woorden ´trek´ en ´wildebeest´ gebruiken. Het is niet bekend waarom biologen in Nederland de Nederlandse namen niet willen gebruiken. De dieren in Afrika hebben erg vaak Nederlandse namen, omdat het Nederlandse onderzoekers waren die de dieren voor het eerst beschreven en zo de moderne naam gaven. Enkele voorbeelden van dieren met Nederlandse namen zijn hartebeest, klipspringer, aardvark, suikerbeest, gemsbok, waterbok, duiker en hamerkop.