Konijnen zindelijk maken en houden

Konijnen zindelijk maken en houden Konijnen zijn van nature best zindelijke dieren. Ze houden er niet van om hun hele nest te bevuilen en kiezen daarom voor een zo klein mogelijk hoekje, waarin ze al hun behoeftes doen. Dat is ook zo als ze in een kooi wonen in plaats van een holletje. Wanneer konijnen buiten de kooi in de kamer lopen, kan hun zindelijkheid echter verminderen. Gelukkig is het meestal mogelijk om de zaken te sturen, het konijn tot op zekere hoogte zindelijkheid aan te leren en vervelende ongelukjes te voorkomen. Artikelindeling (interne links)

Het verschil in zindelijkheid tussen voedstertjes en rammelaars

Er is een verschil in zindelijkheid bij voedstertjes, vrouwtjeskonijnen, enerzijds en rammelaars, mannetjeskonijnen, anderzijds. Rammelaars hebben namelijk meer behoefte om hun territorium te markeren.
Gelukkig gebeurt dat meestal niet met uitwerpselen. Konijnen, ook de voedsters, markeren hun territorium voornamelijk door met de onderkant van hun kin, waar geur afscheidende klieren zitten, tegen allerlei voorwerpen aan te wrijven. Daarom kan het gebruik van uitwerpselen wat dit betreft erg meevallen.

Het is echter lang niet uitgesloten. Vooral rammelaars zullen hun urine ook gebruiken om een territorium mee aan te geven en dat kan dus ook in de huiskamer gebeuren. Vandaar dat rammelaars vaak minder netjes zijn dan voedstertjes. Bij gecastreerde dieren komt het overigens minder vaak voor dan bij diegenen die het niet zijn, maar ook hier kan men blijven rekenen op plasjes op ongewenste plekken.

Bron: Self, Wikimedia Commons (Publiek domein)Bron: Self, Wikimedia Commons (Publiek domein)

De noodzaak konijnen los te laten lopen

Is het uitblijven van volledige zindelijkheid een goede reden om een konijn dan maar in zijn kooi te laten zitten? Het antwoord op die vraag luidt beslist 'nee'. Konijnen zijn energieke dieren die hun dagelijkse portie beweging hard nodig hebben.

Dat is niet alleen prettig voor henzelf, maar ook voor hun baasjes. Konijnen die hun energie niet kwijt kunnen worden namelijk boos en gefrustreerd en daarmee vaak ook agressief. Vandaar dat konijnen minstens een uur per dag hun pootjes moeten kunnen strekken, maar liever nog langer. Ideaal is het als de dieren de hele dag in en uit hun kooi kunnen.

Afgezien daarvan is het ook veel leuker om het konijn los te laten lopen en er mee te spelen. Het af en toe moeten opruimen van een plasje is ook lang niet zo problematisch als het moeten omgaan met een gefrustreerd konijn dat de hele dag in zijn hok heen en weer zit te bonken.

Lees in het artikel: Konijnen los in huis en in de tuin hoe je konijnen veilig kunt laten loslopen.
Het onderstaande artikel geeft informatie en tips om het konijn zo zindelijk mogelijk te maken en te houden.

Het aanleren van zindelijkheid bij een jong of nieuw konijn

Als een konijn voor het eerst in huis komt, heeft het natuurlijk nog geen vast plekje om de behoefte te doen. Als het dan meteen zelf op onderzoek uit mag in de kamer, kiest het misschien niet meteen een hoekje in de kooi als toilet. Het is dan ook verstandig het konijntje in eerste instantie toch vooral aan de kooi te laten wennen. Geleidelijk aan kan het dan ook aan de kamer en eventueel de rest van het huis wennen. Dit geldt dus ook als je van plan bent het konijntje permanent los te laten lopen.
Vermoedelijk is de kamer in eerste instantie toch een wat groot terrein en is het sowieso beter het gewenningsproces stap voor stap te nemen. Hoewel een te grote voorzichtigheid daarbij ook niet nodig is en zelfs verkeerd kan uitpakken.

Zet het nieuwe dier eerst een tijdje in een dichte kooi. Laat het daarna kort (bijvoorbeeld een uurtje) loslopen. Zorg dat het hierna weer enige tijd in de kooi zit. Hou dit een paar dagen tot een week vol en breidt ondertussen de tijd dat het konijn los mag eventueel uit. Zo kun je op de routine uitkomen die je zelf in gedachten had.

Als je al één of meerdere konijnen in huis hebt, zal een nieuw konijn zich waarschijnlijk sneller aanpassen dan wanneer het geen voorbeelden aantreft.

Het aanpassen van de kamer

Het is niet waarschijnlijk dat het konijn ooit al zijn poepjes en plasjes in de kooi zal doen. Dat komt omdat konijnen hun behoeften met korte tussenpozen in kleine beetjes doen in plaats van in één keer. Daarom zullen ze niet iedere keer dat ze moeten, terug huppen naar de kooi. Zeker niet als ze daarvoor een redelijke afstand moeten afleggen. Waarschijnlijker is het dat ze nog één of meerdere hoekjes tot toilet zullen maken.

ook een mogelijkheid... / Bron: PimboliDD, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)ook een mogelijkheid... / Bron: PimboliDD, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
Dat is niet echt te voorkomen of af te leren. Beter is het om er rekening mee te houden. Dat kun je doen door één of twee extra toiletbakken in de kamer te plaatsen, waar het konijn ook op terecht kan.

Tegenwoordig zijn er in dierenwinkels speciale toiletbakken voor konijnen te koop. Deze zijn er ondermeer in de vorm van een hoek, zodat de bak ook echt weggezet kan worden in een hoekje.
Een andere goede optie voor zo'n bak is een kattenbak. Deze kun je vullen met houtvezel of, wat ook veel mensen doen, kattenbakkorrels. Je hebt dan minder snel last van geurtjes.
Als het konijn in de kooi zit, kun je de toiletbakken eventueel weer uit de weg zetten.

Het sturen van zindelijk gedrag

In principe is het nu mogelijk het konijn zijn behoeftes bijna geheel in de kooi of op de toiletbak te laten doen. Daarbij is het natuurlijk de bedoeling dat ze in eerste instantie toch vooral de kooi hiervoor gebruiken. Dat valt op de volgende manieren te bevorderen:
  • Zorg dat de kooi altijd open staat als er konijnen loslopen. Ze moeten ten alle tijden gemakkelijk in en uit de kooi kunnen. Kooien die aan de voorkant open kunnen, zijn in dit kader het meest handig. Anders moet je steeds de bovenkant van de kooi afhalen.
  • Let op dat de kooi een aantrekkelijke plek blijft voor het konijn. Als hij schoon is en er vers hooi in te vinden is, zal het konijn er regelmatig naar terugkeren om er in te scharrelen.

Het gebruik van de toiletbak zul je waarschijnlijk moeten aanleren. Dat kun je het beste doen met behulp van de volgende methodes:
  • Schep wat uitwerpselen uit het toilethoekje in de kooi en leg dat in de toiletbak. Konijnen reageren sterk op hun eigen geur en zijn snel geneigd hun behoeften te doen op plaatsen dat deze geur aanwezig is.
  • Probeer het konijn de toiletbak in te lokken met iets lekkers.
  • Pak, als dat gemakkelijk lukt, het dier af en toe op en zet het in de toiletbak

Merk je dat bovengenoemde methodes niet zo goed werken, kun je het konijn nog verder helpen. Probeer dan om het dier op te pakken als je ziet dat het in de kamer plast om het dan meteen in de kooi of toiletbak te zetten.

NB: Probeer niet te hard om een konijn op te pakken. Het is beter om niet achter een konijn aan te jagen als het wegrent. Daar wordt het bang of schichtig van en dan ben je waarschijnlijk nog verder van huis. Al is het maar omdat bange konijnen juist extra plassen...

Het lukt niet goed om het konijn zindelijk te krijgen of te houden

Sommige dieren zijn wellicht wat hardleers en blijven maar in de kamer plassen en poepen. Andere konijnen waren lange tijd zindelijk, maar lijken dat zelf opeens weer vergeten. In dergelijke gevallen zijn er dringender maatregelen nodig. Het gebruik van een toiletbak kan nu wel extra handig zijn.

Het eerste dat van belang is, is dat zowel plasjes als poepjes snel en goed worden opgeruimd. Bij poepjes is dat doorgaans geen probleem, want die veeg je zo op.
Plasjes zijn lastiger maar moeten wel grondig worden schoongemaakt. Gebruik hiervoor een niet giftig schoonmaakmiddel dat wel een frisse geur heeft (zorg er toch voor dat het konijn het spul niet binnen krijgt!). Eventueel kun je het ook met alleen water schoonmaken en dan speciale geurverdrijvers gebruiken die in de handel zijn tegen urinegeurtjes van katten. Die werken bij konijnen ook.

Een aantrekkelijke kooi / Bron: Melliesweetangel, Wikimedia Commons (Publiek domein)Een aantrekkelijke kooi / Bron: Melliesweetangel, Wikimedia Commons (Publiek domein)
Hoe meer de eigen geur van het konijn blijft hangen, hoe meer kans dat het op dezelfde plek opnieuw zal plassen.

Zodra je merkt dat het dier toch terug blijft gaan naar dezelfde plek (bijvoorbeeld omdat het zo'n gezellig, beschut hoekje is), kun je op die plek een toiletbak of eventueel de kooi neerzetten. Ook zo leert het konijn waar het geacht wordt zijn behoeftes te doen. Later kun je de toiletbak of kooi dan weer terugplaatsen op de bedoelde plaats. Hoewel de toiletbak misschien wel beter daar staat waar het konijn het graag heeft, maar dat hangt af van de omstandigheden en je eigen inschatting.

Waarom konijnen soms hun zindelijkheid verliezen

Er zijn verschillende redenen waarom konijnen een eenmaal verkregen zindelijkheid weer kwijt kunnen raken.
  • Op de eerste plaats is het mogelijk dat het konijn, zonder dat het baasje het heeft gemerkt, succes heeft gehad met plassen in de kamer. Dan kan een dier heel snel overgaan op ander gedrag, want hé, blijkbaar mocht het toch. Mogelijk loont het in dit geval de moeite om de kamer of het huis eens grondig na te zoeken. Dat zou een tot dusverre onbekend toilethoekje kunnen opleveren.
  • Het is ook mogelijk dat de neiging het een en ander maar te laten lopen het gevolg is van een ziekte of aandoening. Misschien is het probleem zelfs duidelijk en is een bezoekje aan de dierenarts op zijn plaats. Misschien ook is het niet duidelijk, maar heb je wel het gevoel dat het dier ook anderszins uit zijn doen is. Dan is het verstandig om het konijn goed te controleren op gezondheidsproblemen. Kun je niks vinden, maar blijf je twijfelen, ga dan toch even langs de dierenarts.

Wat je vooral niet moet doen

Er zijn een aantal dingen die je vooral niet moet doen om een konijn zindelijk te maken of iets aan te leren.
  • Het bestraffen, boos toespreken of anderszins disciplineren van een konijn werkt niet. Konijnen snappen daar niks van en worden er alleen maar bang van. En we zagen al eerder dat bange konijnen juist extra gaan plassen.
  • Dek plekjes waar het konijn heeft geplast niet af met een doekje of een ander licht voorwerp. Dat duwt het beestje namelijk gewoon weg en het helpt nauwelijks tegen de geur.

Het lukt echt niet met jouw konijn. Wat nu?

Het kan gebeuren dat je een konijn treft waarmee het echt niet wil lukken, wat je ook geprobeerd hebt. Wat dan? Vanzelfsprekend wil je niet dagelijks talloze plasjes uit je vloerbedekking moeten wassen, maar het dier dan maar in de kooi laten zitten is ook geen oplossing.

Een goede mogelijkheid in dit geval is het maken van een kamerren. Daarbij zet je een gedeelte van de kamer af met los traliewerk dat ook gebruikt kan worden voor het maken van een ren in de tuin. Dergelijke traliehekken kan men kant-en-klaar kopen bij veel dierenwinkels en bouwmarkten.
Onder de ren kun je de vloer dan afdekken, bijvoorbeeld met oude dekens of rieten matten. Eventueel kun je daaronder ook nog waterbestendig plastic leggen. Zorg dan wel dat de dieren niet aan het plastic kunnen knabbelen.

Lees verder

© 2011 - 2024 Varenna, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Konijnenziekte: GasKonijnenziekte: GasKonijnen hebben een erg gevoelig maag en darmstelsel. Wanneer je konijn erg rusteloos is, steeds een andere plek in zijn…
Coccidiose bij konijnenCoccidien zijn eencellige parasieten. Coccidien dragen konijnen vrijwel altijd bij zich. Ze kunnen geen schade zolang he…
De taal van het konijnElk dier heeft zo z'n eigen taal en het konijn is hier geen uitzondering op. Hieronder de beschrijving met wat konijnen…
Het verzorgen van een konijnHet verzorgen van een konijnHet is belangrijk om je konijn goed te verzorgen. Maar hoe kun je je konijn het beste verzorgen? Wat voor hok kun je je…

Hoe huislijk zijn je huisdieren?Hoe huislijk zijn je huisdieren?Het ene huisdier is aan huis gekluisterd en de andere verkent graag de omgeving. Veel mensen gaan er vanuit dat dit eerd…
Rashond Beauceron: een Franse herderRashond Beauceron: een Franse herderDe Beauceron is een Franse Herder. Qua uiterlijk heeft hij veel weg van een Rottweiler, toch is het een heel ander ras.…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Ana J, Pixabay
  • H. Fritsche - 'Konijnen. Alles over aanschaf, verzorging, voeding, ziekten, hun taal.' Baarn 1980
  • M. Wegler - 'Konijnen.' Baarn 1999
  • H. Schmidt - Röger - 'Konijnen.'Oosterhout 2010
  • Afbeelding bron 1: Self, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 2: PimboliDD, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 3: Melliesweetangel, Wikimedia Commons (Publiek domein)
Reacties

Ine, 22-06-2019
Mijn konijn poept en plast altijd op het gras en aangezien mijn kleinkinderen nog kruipen en over het gras gaan, vind ik dat vies. Nu hebben we hem al ruim een maand op een plek in de tuin waar hij toch wel ruim kan lopen, afgezet met gaas. En warempel hij poepte daar op altijd dezelfde plaats op een hoop. Dus wij hebben hem weer los laten lopen in onze tuin, maar nu poept hij weer op het gras op verschillende plaatsen. Wat moeten wij nu doen (spray of korrels die ik al gekocht heb bij de Boerenbond helpen ook niet) misschien iets alternatiefs proberen, wie heeft er een tip? Reactie infoteur, 26-06-2019
Bedankt voor je oproep, Ine. Het blijkt regelmatig dat konijnen als ze echt goed de ruimte krijgen inderdaad weer slordiger worden qua zindelijkheid. Dus, als iemand hier iets op zou weten zou ik het ook graag horen!

Vriendelijke groeten,
Varenna

Kirstin, 25-10-2017
Ik heb een koppeltje konijnen in mijn achtertuin. Ze hebben een groot hok met twee verdiepingen (tweede verdieping is zo'n popelde) en een grote ren. Toen ik de konijnen in de zomer in het hok deed hebben ze steeds netjes in de lade gepoept en geplast. Ze lieten de kooi schoon. In de zomer zijn ze daar gebleven. Vanaf september hebben we de kooi opengezet, zodat ze de hele winter lekker in onze betegelde tuin kunnen rondstruinen en ze vinden het heerlijk. Ik vind het ook leuk om ze zo te zien. Maar nou poepen en plassen ze in eens overal in de tuin en ook in de ren. Ze komen helemaal niet meer op de eerste verdieping van de lade. Ik heb daar hooi hangen, maar daar eten ze niet meer van (ze hebben genoeg aan de blaadjes in de tuin denk ik). Nou heb ik al geprobeerd ze s avonds op te sluiten in het hok, in de hoop dat ze weer daarboven zouden gaan plassen, maar dat doen ze dus niet, ze poepen en plassen nu s avonds in de ren en overdag gewoon overal in de tuin. Mijn tuin begin ook te stinken naar kinderboederij zeg maar. Ik wil ze eigenlijk niet weer opsluiten in de ren voor de hele winter, maar mijn tuin moet wel mijn tuin blijven. Heb jij misschien een idee? Ik heb de stenen laatst al met chloor schoongemaakt en daarna bespoten met zo'n deurvreter voor katten en konijnen, maar het helpt niets. Bedankt voor je antwoord Reactie infoteur, 26-10-2017
Beste Kirstin,

Dit klinkt alsof jouw konijnen nu genoeg bewegingsvrijheid hebben om zich niet meer te interesseren voor een bovenverdieping. Waarom nog langer de moeite nemen om daar naar boven te lopen? Of zoiets. Dus het enige idee dat ik nog voor je hebt (de meeste andere heb je zelf al geprobeerd!) is toch maar een manier te zoeken om op de begane grond een toilet te maken, bijvoorbeeld in een hoek van de ren. En als je iets hebt gevonden dat 's nachts geheel of gedeeltelijk werkt, kun je er misschien meer maken in de tuin. Ik denk niet dat je dit gedrag er helemaal uitkrijgt als de konijnen buiten blijven loslopen, maar wellicht kun je het wel verminderen.

In ieder geval succes gewenst met het vinden van een oplossing!
Varenna

Romain Festré, 25-06-2017
Mijn konijn plast en poept op mijn bank en dat vinden we niet zo leuk want dan moeten we het de hele tijd schoonmaken en dat is best vervelend. Hoe voorkom je dat je konijn op de bank zijn behoefte gaat doen? Want dan hoeven we het niet de hele tijd schoon te maken. Reactie infoteur, 26-06-2017
Beste Romain,
De beste manier om te voorkomen dat een konijn iets doet is zorgen dat hij een beter alternatief heeft. In jouw geval kun je dus maar het beste zorgen dat er in de kamer plekjes komen waar het konijn liever plast en poept dan op de bank. In het artikel hierboven staan tips hoe je dat kunt doen, dus lees het nog eens goed door. Afgezien daarvan is het belangrijk dat je de bank niet alleen schoonmaakt, maar dat je luchtjes die er nog in zijn blijven hangen (maar die wijzelf niet kunnen ruiken) ook verwijderd. Daar kun je verschillende middeltjes voor kopen, bijvoorbeeld in de dierenwinkel. Ook hier staan tips voor in het artikel.
Succes en vriendelijke groeten,
Varenna

Varenna (113 artikelen)
Laatste update: 07-04-2017
Rubriek: Dier en Natuur
Subrubriek: Huisdieren
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.