Konijnen los in huis en in de tuin
Konijnen zijn energieke dieren die liever vrij in huis rondlopen, ook voor langere periodes. In principe is dat goed te doen. Om het op een veilige en tevens leuke manier te organiseren zijn wel aanpassingen in de (woon)kamer nodig of wellicht gewenst en moeten problemen met andere huisdieren worden vermeden. Ook in de tuin kunnen konijnen los lopen al is dat lastiger en is een ren wellicht toch de beste optie. Blije konijnen zijn de moeite echter dubbel en dwars waard.Artikelindeling (interne links)
- Waarom los?
- Het konijn durft niet uit de kooi
- Zindelijkheid
- Snoeren
- Giftige kamerplanten
- Andere huisdieren
- Trappen en deuren
- Gevaren voor het loslopende konijn op een rijtje
- Het gravende konijn: maak een graafbak
- Nestjes
- Als je een konijn niet meer kunt vinden
- Los in de tuin
- Toch maar liever een ren
Waarom los?
Waarom zou je een konijn vrij rond laten rondlopen? zo vraag je jezelf misschien af. Het antwoord is dat konijnen dat echt nodig hebben. Het zijn energieke dieren met een goede conditie die veel beweging nodig hebben om gezond te blijven en in een goed humeur.Ook zijn het dieren die goed kunnen springen, waardoor ze met een enkele hup al een flinke afstand overbruggen. Op die manier is elke kooi of zelfs ren al snel verkend en is de uitdaging er snel af.
Om deze redenen hebben konijnen veel behoefte aan bewegingsruimte, veel meer dan bijvoorbeeld cavia's (al mogen die ook graag een wandelingetje buiten de kooi maken).
Krijgen konijnen de benodigde ruimte niet, kunnen ze gemakkelijk gefrustreerd raken. Dan gaan ze naar vingers happen of met hun achterpoten in de kooi bonken. Eigenaars denken in zo'n geval vaak een vals of agressief konijn te hebben, maar dat is een misvatting. Konijnen die de ruimte wél krijgen, gedragen zich zelden tot nooit agressief.
Om alle energie kwijt te raken moet een konijn minstens een uur per dag vrij rondlopen, maar liever meer. Als men het onderstaande in acht neemt is het goed mogelijk om konijnen voor langere tijd en zelfs permanent los in huis te laten lopen. Of bijvoorbeeld overdag, maar 's nachts niet of wel als je thuis bent, maar niet als je weg bent. Dat is afhankelijk van waar je jezelf prettig bij voelt.
Het konijn durft niet uit de kooi
Soms komt het voor dat een konijn niet uit de kooi durft. Dat kan te maken hebben met andere huisdieren (zie aldaar). Het kan ook komen omdat de kooi op een plaats staat waar het konijn zich ongemakkelijk bij voelt, bijvoorbeeld omdat er teveel tocht is of er juist te veel zon in de schijnt. Mogelijk staat de kooi op een te drukke plaats, zoals dicht bij de radio of tv of op een plek waar vaak mensen langs lopen. Zorg ervoor dat de kooi op een beschutte en rustige plek staat. Vanaf zo'n plek zal een dier veel sneller op ontdekkingstocht gaan.Anders heeft het konijn wellicht drempelvrees. Laat in zo'n geval de kooi gewoon open staan tot het uit zichzelf naar buiten komt. Het is niet vreemd als daar een aantal dagen overheen gaan. Lukt het dan nog niet, kun je proberen te helpen door het dier af en toe uit de kooi te pakken en een klein stukje bij de kooi vandaan te zetten. Doe dat echter niet te vaak, want dan krijgt het konijn er een hekel aan. Uiteindelijk zal het wel aan de kamer wennen.
Als een dier plotseling ophoudt met uit de kooi te komen is het een vorige keer wellicht van iets geschrokken. Geef ook dat gewoon een beetje tijd.
Zindelijkheid
Konijnen zijn van nature verrassend zindelijke dieren. Vooral de vrouwtjes, de voedstertjes, zijn erg netjes. van nature houden ze er niet van hun hele nest te bevuilen waardoor ze aldoor maar kleine hoekjes uitkiezen als toilet.Desondanks kunnen zich op het gebied van zindelijkheid wel problemen voordoen en is het beter om de zaken op dit gebied te sturen. Lees hier meer over in het artikel 'Konijnen zindelijk maken en houden'.
Snoeren
Een bekend probleem met loslopende konijnen is hun happigheid op snoeren die in de kamer liggen of bungelen. De dieren associeëren ze met wortels van planten, zoals ze die uit de natuur kennen. Blijkbaar hebben wortels echt een onweerstaanbare aantrekkingskracht op hen, want vaak zitten ze binnen de kortste keren te knagen aan alles dat erop lijkt. Soms hoeft een snoer maar een paar minuten op de grond te liggen of ze hebben hun tanden er al ingezet! Ook dat is trouwens anders bij cavia's, die relatief gezien nauwelijks reageren op snoeren.Het gevaar met de snoeren is natuurlijk dat het konijn gemakkelijk geëlektrocuteerd kan worden. Maar een apparaat dat zomaar ophoudt met werken is ook al vervelend. Het is dus zaak alle snoeren goed op te bergen, zodat de dieren er echt niet bij kunnen.
Dat kan door ze, op de een of andere manier, op afdoende hoogte tegen de muur te bevestigen.
Er zijn echter betere en nettere mogelijkheden te koop bij de bouwmarkt. Zo zijn er speciale sleuven waarachter snoeren weggewerkt kunnen worden. Ook zijn er kunststoffen plinten op de markt waarin kanalen zijn aangebracht om snoeren doorheen te leiden. Met beide opties sla je dus twee vliegen in één klap; je kamer is veilig voor je konijn en hij ziet er bovendien opgeruimder uit.
Bron: Lithonius, Wikimedia Commons (Publiek domein)Giftige kamerplanten
Een huis met daarin regelmatig loslopende konijnen verdraagt geen giftige kamerplanten. Ze slokken iets dat er groen uitziet en ruikt als een plant al snel op. Het gedomesticeerde konijn weet niet altijd meer wat goed en wat slecht voor hem is, al kan dat per dier erg verschillen.Het is hoe dan ook beter om geen risico's te nemen. Zoek dus liever uit welke planten in je huis gelden als giftig en doe die weg.
Lees hier meer over bloemen en planten die giftig zijn voor huisdieren.
Andere huisdieren
Andere huisdieren kunnen zeker wel een probleem vormen voor het konijn. Bijvoorbeeld wanneer het om natuurlijke vijanden gaat zoals honden en katten.De hond of kat kan daadwerkelijk een gevaar vormen voor het welzijn van het konijn en wel om twee redenen:
- De hond of kat kan zijn jachtinstinct niet onderdrukken en zal proberen het konijn te vangen en mogelijk zelfs te doden.
- Met name honden kunnen ook door hun gewicht een gevaar vormen. Misschien is de hond een goeie lobbes, maar als hij 50 kilo weegt en dan per ongeluk op het konijn gaat liggen, heb je toch een probleem.
Afgezien hiervan kan het konijn bang zijn voor het andere huisdier ook wanneer verder iedereen kan zien dat het een erg lieve kat of hond is. Het zal dan voor de zekerheid toch liever veilig in zijn kooi blijven of zich elders verstoppen.
Andere huisdieren die snel problemen geven, zijn ratjes. Ratten willen, als ze daar de kans toe krijgen, hun andere viervoetige huisgenoten nogal eens bijten. Dat kan bij konijnen en andere knaagdieren ernstige wonden opleveren.
Dit alles wil niet zeggen dat je een konijn helemaal niet los kunt laten lopen als je ook honden, katten of ratten hebt. Je kunt echter beter het zekere voor het onzekere nemen en zorgen dat je de verschillende soorten uit elkaars buurt houdt of dat je permanent toezicht houdt als ze wel in elkaars buurt zijn.
Trappen en deuren
Konijnen lopen, of liever gezegd huppen, gemakkelijk een trap op of af. Ook staan ze al snel buiten als er bij mooi weer een deur open wordt gezet.Dat hoeft niet persé een probleem te zijn, maar misschien heb je liever niet dat de diertjes overal rondzwerven of heb je niet altijd tijd om ze een beetje in de gaten te houden. In dat geval kun je afzettingen maken voor de trap en/of buitendeur, welke je kunt gebruiken als ze nodig zijn.
Het beste is dan een afzetting van een houten raamwerk met daartussen gaas gespannen. Zorg ervoor dat dit hek aan twee kanten goed wordt bevestigd tegen muur of deur. Op deze manier blijft er geen ruimte over waar het konijn zich alsnog doorheen kan wurmen (ze passen door verrassend kleine openingen!).
Meestal is het handig om er een soort hekje van te maken dat open en dicht draait aan scharnieren.
Afhankelijk van de maat van het konijn is het verstandig om zo'n afzetting minstens 80 cm hoog te maken. Maak je hem te laag, zullen veel konijnen zich uitgedaagd voelen om hoger te leren springen dan ze tot dan toe konden. Konijnen zijn intelligente dieren met een groot probleemoplossend vermogen.
Pas wel goed op met het dichtdoen van deuren als er konijnen loslopen! Ze kunnen achter je aan komen en dan gemakkelijk klem raken tussen de deur. Dat kan nare verwondingen geven.
Gevaren voor het loslopende konijn op een rijtje
Snoeren (elektrische schok)Giftige planten
Klem raken tussen een deur
Dat er iemand op het konijn gaat staan (kijk dus uit waar je loopt!)
Andere (huis)dieren
Het gravende konijn: maak een graafbak
Wilde konijnen graven hun eigen holen, al is die taak meestal weggelegd voor de voedstertjes. De gewoonte tot graven is er bij tamme konijnen nog lang niet uitgeëvolueerd. Helaas kan dat erg ongunstig uitpakken voor het tapijt of de bank van hun eigenaars. Dit probleem blijkt echter verrassend goed aan te pakken door het maken van een speciale graafbak. Als ze de keus hebben graven konijnen namelijkveel liever in een laagje aarde dan in een leunstoel. De graafbak zou je dan ook gerust een 'win-win' situatie kunnen noemen.
Benodigdheden
- Stevige kunststoffen bewaarbox
- grond of tuinaarde naturel (dus zonder toevoegingen als kunstmest)
- hooi
De maat van de bewaarbox hangt af van de omvang van je konijn(en). De box hoeft echter niet bovenmatig veel groter te zijn dan het grootste konijn. Voor een dwergkonijn is een standaard maat al afdoende.
Vul de box tot ongeveer halverwege met aarde. Dek dat af met een laagje vers hooi, om de aandacht van het konijn extra te trekken. Zet de box op een beschutte, tochtvrije plek.
Verder vraagt de graafbak maar weinig onderhoud. Het konijn dat gewend is zijn behoefte in de kooi te doen zal de graafbak hier doorgaans niet vaak voor gebruiken (tenzij je pech hebt). Daarom hoeft de aarde maar af en toe eens ververst te worden. Leg wel regelmatig wat vers hooi in de bak.
De meeste konijnen zullen de bedoeling van de graafbak snel genoeg begrijpen. Een konijn van ondergetekende zat al na een paar minuten in de bak te graven om dat verder nooit meer in het meubilair te doen! Een goede kans dat dit voor jouw konijn ook geldt.
Nestjes
Voedstertjes die in huis loslopen willen nog wel eens nestjes gaan bouwen op een holletje-achtige plek in de kamer. Als dat gebeurt doe je er goed aan om een beetje hard te zijn en het nestje op te ruimen. Het konijntje kan er toch niks mee en erg hygiënisch is het niet. Na een paar keer opruimen zal het beestje ontmoedigd raken en geen nieuwe nestjes meer bouwen.Als je een konijn niet meer kunt vinden
Zoals eerder gezegd, passen konijnen door verrassend kleine openingen en in kleine holletjes. Daarom kan een loslopend konijn wel eens zoek raken. Dan weet je zeker dat het in de kamer moet zijn, maar kun je het echt niet meer vinden! In dat geval moet je gewoon goed zoeken op plaatsjes waarvan je niet dacht dat het daar kon zitten. Deze plekjes leer je snel genoeg kennen.Een bekend plekje waar konijnen dol op zijn, is onderin achter de koelkast. Er zit daar een holte waarin het lekker warm is en erg beschut. Omdat de koelkast vaak een stukje vooruitgeschoven staat, weten met name dwergkonijntjes zich er vaak toch achter te wurmen. Dat is natuurlijk niet de bedoeling. Zorg er dus voor dat het konijn hier niet bij kan.
Los in de tuin
De tuin kent een aantal gevaren voor het vrij rondlopende konijn. Katten en roofvogels zijn daarvan de belangrijkste. In een onbewaakte tuin kunnen ze onbarmhartig toeslaan, terwijl het konijn waarschijnlijk niet veel kanten opkan.Een ander mogelijk probleem is dat het dier een gat graaft naar de de buren, want die hebben vast ook een leuke tuin. Daar valt helaas niets tegen te beginnen. Een konijn kun je niet afleren te graven.
Het is om bovenstaande redenen beter een konijntje niet onbewaakt in een tuin te laten rondhuppelen. Als je geen oogje in het zeil kunt houden, doe het dan niet. Zit je echter toch buiten, zal het alleen maar extra gezellig zijn om de konijnen (even) vrij te laten.
Ook is het verstandig om de tuin aan alle kanten goed af te zetten, zodat er echt nergens een kansje tot ontsnappen overblijft. Anders zijn ze, zelfs als je ze in de gaten houdt, zomaar opeens de wijde wereld aan het verkennen.
Komen konijnen voor het eerst buiten kan het tegenovergestelde gebeuren. In eerste instantie vinden ze het mogelijk eng en willen ze niet. Forceer dan niks. Meestal is dat na een paar keer wel over. Al zal een konijn zich in een wat kleinere tuin beduidend sneller op zijn gemak voelen dan in een grote. Heb je een erg grote tuin, is het wellicht beter een gedeelte ervan af te zetten.
Natuurlijk dient ook de tuin gecontroleerd te worden op giftige planten. Daarvoor geldt hetzelfde als voor kamerplanten. (Lees, als je dat nog niet gedaan hebt, het hoofdstukje over kamerplanten voor meer tips en links.)
Zorg in de tuin vooral dat er geen taxus in de buurt is. Dat is een extreem giftige plant, waarvan het kleinste hapje al fataal kan zijn.
Toch maar liever een ren
Gezien de gevaren en de noodzaak de dieren permanent in de gaten te houden is het wellicht een betere oplossing om toch een ren te kopen voor in de tuin. Daar doe je de konijnen wel een plezier mee, want bij redelijk of mooi weer zijn ze graag buiten. Pas echter goed op waar je zo'n ren neerzet. Een dier moet ten alle tijden in de schaduw kunnen zitten! Is er wel schaduw in je tuin, maar is het er toch heet, kun je het beter laten. Konijnen krijgen 's zomers wel een dunnere vacht, maar ze kunnen toch slecht tegen de hitte.Erg handig is een ren die bestaat uit stevig traliewek en die je zo kunt uitklappen en neerzetten en weer inklappen als je hem niet meer nodig hebt. Voor een redelijke prijs heb je vaak al een behoorlijk ruime ren, inclusief afdekking van boven. Dergelijke rennen zijn bij veel dierenspeciaalzaken en bouwmarkten te koop.
