Zintuigen van het paard - Het gehoor

Paarden horen veel beter dan mensen. Het paard kan zijn oor naar de geluidsbron draaien om het geluid te lokaliseren. Het paardenoor wordt echter niet alleen gebruikt om te horen, maar het wordt ook gebruikt om met soortgenoten te communiceren. Ook kan het paard met zijn oren zijn stemming tonen, het orenspel van het paard.

Bewegelijke oren

Een paard kan zijn oren zeer goed bewegen. Elk oor bevat 16 spieren die het oor 180° kunnen laten draaien. Hierdoor kan elk geluidje door het paard opgevangen worden. De oren kunnen zelfs onafhankelijk van elkaar bewegen, zo kan het paard zich op twee geluidsbronnen tegelijkertijd concentreren.

Hierdoor kan het paard goed horen of er gevaar op hem af komt. In de natuur kan elk ritselend blaadje of brekende tak een roofdier betekenen. Ook slecht weer zoals onweer wordt door een paard vroeg waargenomen.

Ook gebruiken de paarden hun oren om met elkaar te communiceren. Een paard laat door het bewegen van zijn oren zien hoe zijn humeur is. Aan de oren kan ook afgelezen worden waar de aandacht van het paard naar toe gaat.

Anatomie van het paardenoor

De oren van het paard hebben een trechtervorm. Deze trechtervorm zorgt ervoor dat elk klein geluidje opgevangen kan worden en dat het geluid versterkt wordt.

In het oor worden de geluidsgolven die zijn opgevangen door de oorschelp, via de uitwendige gehoorgang naar het middenoor verplaatst. In het middenoor gaat het trommelvlies trillen. Deze trillingen worden doorgestuurd naar de gehoorbeentjes: drie kleine botjes met de namen hamer, aambeeld en stijgbeugel. De trillingen gaan weer verder naar het slakkenhuis, waaromheen gevoelige trilharen zitten. Deze trilharen veroorzaken elektrische signalen die de gehoorzenuw prikkelen. De gehoorzenuw geeft de signalen weer door aan de hersenen.

Goed gehoor

Paarden kunnen goed horen. Paarden horen veel beter dan mensen. Het schijnt dat een paard ongeveer 20 keer beter hoort dan een mens. Paarden onderling kunnen elkaar zelfs op een afstand van 4,5 kilometer horen. In de natuur is het natuurlijk als prooidier erg handig om goed te kunnen horen. Zo kunnen paarden snel gevaar waarnemen. Omdat een paard zoveel beter hoort dan een mens, kan een paard schrikken van geluid wat de ruiter niet eens heeft gehoord.

Doordat het gehoor van het paard zo goed is, zijn sommige hoge tonen in de stem van de mens niet prettig voor een paard. Luide muziek (radio’s) en schreeuwende mensen (zowel volwassenen als kinderen) zijn voor paarden zeer vervelend. Ook hebben paarden een hekel aan sissende geluiden zoals (vliegen)sprays en de waterslang.

Om het gehoor van een paard een beetje te dempen doen sommige springruiters bij hun zenuwachtige paarden een oorkapje aan. Het paard hoort alle geluiden van het publiek, muziek uit de luidsprekers dan minder en zal hierdoor minder vluchtgedrag vertonen.

Selectief gehoor

Alhoewel het paard een zeer goed gehoor heeft, reageert het paard niet op alles wat hij hoort. Het paard heeft, net als de mens, een selectief gehoor. Hij reageert alleen op geluiden die belangrijk zijn. De onbelangrijke geluiden worden genegeerd. Dit is een leerproces in het leven van een paard.

Paarden reageren voornamelijk op geluiden die gevaar kunnen betekenen. Denk aan geritsel in de bosjes, rollende steentjes, brekende takken. Het kunnen allemaal roofdieren in aantocht zijn.

Tijdens winderig weer, zal een paard daarom meer schrikken. Het paard hoort veel geluiden tegelijkertijd en kan niet goed selecteren welke geluiden gevaar betekent en welke geluiden hij kan negeren. Een paard zal dan van elk geluidje gaan schrikken. Hierdoor zal een ruiter merken dat zijn paard op een winderige dag veel schrikachtiger is dan op een windstille dag.

Lees verder

• Zintuigen van het paard - Het gezichtsvermogen
• Zintuigen van het paard - De reukzin
• Zintuigen van het paard - De smaakzin
• Zintuigen van het paard – De tastzin