De Percheron – een legerpaard uit vervlogen dagen

Toen het paard pakweg 5000 jaar geleden de mens ging dienen, om het maar eens prozaïsch uit te drukken, veranderde geleidelijk het dagelijks leven van iedereen, vergelijkbaar met de auto in het huidige tijdsgewricht. De Percheron heeft alleszins een belangrijke zo niet revolutionaire bijdrage geleverd aan de geschiedenis van de mensheid. Deze koudbloed, een krachtpatser uit het Normandische 'La Perche', was in de Eerste Wereldoorlog het legerpaard bij uitstek. Talloze Percherons kwamen toen om; ze gingen ten onder in het krijgsgewoel.

Inhoud

• Een Frans werkpaard met Arabisch bloed
• Kruisridders
• Uiterlijk en kenmerken van de Percheron
• De Percheron – een krijgspaard
• Landbouwshows

Een Frans werkpaard met Arabisch bloed

De Percheron is van Franse afkomst. Een koudbloed uit de provincie Perche, in het noordwesten van Frankrijk. Dit ros heeft een lange geschiedenis. De voorvaderen van de Percheron waren oosterse paarden die in de vroege middeleeuwen door de Moren gekruist werden met zware Vlaamse rassen.

Kruisridders

De Percheron speelde niet alleen in de Eerste Wereldoorlog een grote rol. Ver daarvoor, in de middeleeuwen, heeft hij ook de kruisridders naar verre oorden in het Midden-Oosten gebracht en aldus zijn steentje bijgedragen aan de bevrijding van Jeruzalem.

Uiterlijk en kenmerken van de Percheron

De Percheron ziet er ondanks de vele bloedlijnen – en niet te vergeten het Arabisch bloed – als een karakteristiek krachtpatserig werkpaard uit. Zijn stokmaat varieert van 1,60 tot ongeveer 1,70 meter. De grotere typen halen de 1,80 meter of hoger en kunnen wel duizend kilo zwaar worden. Dit zeer zachtaardige, zeg maar gerust gemoedelijke trekpaard is niettemin beweeglijk, maar toch makkelijk hanteerbaar op de akker (ploegen) en voor de kar of koets. Soms doet de tred wat koehakkig aan.

Landbouwpaard
De Percheron mag men beschouwen als een goed geproportioneerd paard met grote neusgaten en lange oren. Dit zeer bekende Franse werkpaard, dat enkele eeuwen geleden nog de postkoets voorttrok, werd in de twintigste eeuw vooral ingezet als landbouwpaard. Ook na de Tweede Wereldoorlog bleef de Percheron een tijdlang furore maken als dubbelspan op de akkers en in de bossen, als een soort completering van het landschap.

Schilderijen
Niet vreemd dat hij door de eeuwen heen geliefd was bij schilders en tekenaars. De Percheron – veelal appelschimmels of koolzwart – bood dan ook een fraaie aanblik in de natuur dankzij zijn uitstekend geproportioneerde contouren, de verfijnde vacht, de ronde, krachtige achterhand en de vele andere zo typische kenmerken die hem zeer geschikt maken voor nostalgische schilderijen over het leven van houthakkers en boeren.

De Percheron – een krijgspaard

Van oorsprong is de Percheron, die enige verwantschap vertoont met de Boulonnais, een legerpaard en heeft in vele oorlogen dienst gedaan. Ook als rijpaard van ridders tijdens de kruistochten. In de Eerste Wereldoorlog kwamen vele duizenden van deze paarden om op het slagveld. Karakteristiek is dat de Percheron zich moeiteloos aan allerlei klimaten kan aanpassen. Ongetwijfeld is dat een van de redenen geweest waarom in oorlogstijd, ook in verre oorden, vaak voor dit paardenras werd gekozen.

Landbouwshows

Dit krijgspaard, tevens koetspaard en later landbouw- en bosbouwpaard, is steevast een graag geziene gast op landbouwtentoonstellingen en paardenshows. Ook in de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Australië laat de Percheron als showpaard zelden verstek gaan. Dit paard is heel geschikt voor het zware sleep- en trekwerk, zoals veel koudbloedrassen dat zijn, waaronder de Clydesdale en de Shire. Vanaf het midden van de jaren zeventig van de vorige eeuw worden er elk jaar congressen voor fokkers gehouden, veelal in de Verenigde Staten maar ook in andere landen.

Trekpaarden
De Percheron doet nog steeds dienst, maar de betekenis ervan voor de land- en bosbouw wordt om voor de hand liggende redenen steeds kleiner, zoals dat voor alle trekpaarden geldt. In het Normandische Le Pin-au-Haras wordt de mooie Percheron elk jaar opnieuw aan het publiek getoond.

Lees verder

• De fiere Clydesdale
• Cleveland Bay – het oudste paardenras van Groot-Brittannië
• Quarter Horse – het paard uit het Wilde Westen
• De Ardenner – oorlogspaard van Napoleon
• De hardnekkige mythe van het gevleugelde paard