Paardenrassen: Friese paard
De zwarte schoonheid van Friesland. De lange wapperende manen, de mooie sokken en de trotse zwarte houding is wat de meeste mensen als eerste te binnen schiet als ze aan een Fries paard denken. De Fries is al een redelijk oud ras, wereldwijd beroemd om zijn uiterlijk, een werkzaam karakter en voor veel dingen inzetbaar.
Geschiedenis
Al 3000 jaar terug kwam het Friese paard voor in die regio. De Romeinen vonden hem al sterk en gespierd, maar ook lelijk, want de Fries was toen nog veel grover, veel meer een landbouwpaard, dan dat hij tegenwoordig is. Het was een sterk werkpaard dat sober te voeren was en doordat de Romeinen het ras waardeerden, ondanks zijn lelijkheid, hebben ze hem ook naar Groot Brittannië getransporteerd, waar ze de basis van de Engelse Fell-pony en Dales-pony hebben gelegd. In de Middeleeuwen werd hij ingezet om ridders te dragen. In de 16e eeuw is hij gekruist met Andalusiërs waardoor het Friese paard een luxere en meer barokke uitstraling kreeg. Hierna werd hij ook voor de koets ingezet bij luxe-gelegenheden.
In de 19e eeuw is hij als draverspaard gefokt voor de drafbaan, hij werd steeds luxer totdat het vrijwel niet meer als statige Fries te herkennen was. In die tijd heeft het ras veel invloed gehad op vrijwel alle draversrassen ter wereld. De rasvereniging, de KHPS, is in 1879 opgericht, daarmee is het de oudste rasvereniging van Nederland. Toch ging het mis met het ras, vlak voor de Eerste Wereldoorlog (1913) was het ras vrijwel uitgestorven (nog drie hengsten en enkele merries leefden). Door middel van kruisingen met Oldenburgers is het ras hersteld. Dit ras heeft juist baat gehad bij de Tweede Wereldoorlog, toen benzine schaars werd is juist de zwaardere Fries als trekpaard weer in gebruik genomen. Hij is toen weer voor langere tijd zwaarder gefokt terwijl vanaf ongeveer 2000 de Fries weer steeds sportiever wordt gefokt.
Uiterlijk
Zoals gezegd is de Fries een zwart paard, hoewel een enkele keer nog een vos veulen geboren wordt. Het is een paard met een korte hoog aangezette dikke hals, sterke en steile schouders waardoor het een paard is met veel knieactie en in zijn algemeenheid veel show in zijn gangen, er wordt geselecteerd op een trotse houding. Ze hebben een korte weke rug maar een gespierde achterhand. Ze hebben dikke pijpbeenderen met vetlokken over de hoef en dikke zware (zwarte) manen en staart, vaak gegolfd en ze hebben een relatief rank hoofd, waardoor ze de uitstraling van een sprookjespaard hebben. Ze zijn tussen de 1,50 en 1,70m hoog. Ze hebben een zeer goede draf en een acceptabele stap. Hun galop is niet altijd even goed. Door de hoog aangezette korte hals hebben een hoop Friezen de neiging om achter de loodlijn te gaan lopen als ze ingezet worden voor dressuur, de zogeheten valse knik of oprollen.
Karakter
Het Friese paard heeft over het algemeen een prima karakter. Afhankelijk van het type waar hij toe behoort is het een koelbloediger (zwaar type) of juist heethoofdiger (rank type) dier, maar ze zijn zelden hypersensitief, waardoor het voor de meeste mensen fijne paarden zijn om in de hand te hebben. Ze zijn soms wat stug, zeker het zwaardere type, waardoor een reactie soms iets vertraagd is, maar hierdoor zijn ze ook minder schrikachtig. Het zijn vriendelijke, werkwillige en enthousiaste paarden zonder dat ze je het gevoel geven oncontroleerbaar te worden. Het gemiddelde Friese paard is er één waar je een klein kind op durft te laten rijden.
Gebruiksdoelen
De Fries is een veelzijdig paard dat al van oudsher zowel als rijpaard en als ploegpaard ingezet werd. Sinds hij ranker van bouw is geworden, is het werkelijke ploegen op de klei geen optie meer, zandgronden gaan nog wel, maar in het tuig past hij het beste voor de koets of de wagen, dan is hij nog steeds een zeer gewild dier vanwege zijn kracht, fierheid en karakter. Daarnaast is hij geschikt als circuspaard door zijn uitstraling, intelligentie en meewerkzaamheid.
Maar ook onder het zadel is hij zeer veelzijdig. Hij springt graag een sprongetje, maar kan dit vaak niet op wedstrijdniveau (1,00m en hoger), is koelbloedig genoeg voor een buitenrit maar heeft ook een voldoende goede bouw en gangen voor de dressuur. Het is een krachtig maar compact paard, waardoor de verzameling hem vaak beter af gaat dan de verruiming, toch draaien ze vaak tot bovenin de basissport (Z2) goed mee. Voor lange afstanden (endurance) is hij minder geschikt, daarvoor is hij te zwaar gebouwd.
© 2016 - 2024 Mizora, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Het Friese paardHet Friese paard. Een mooi en vriendelijk paard met veel behang en een trotse houding. Het lichaam is sterk, breed en co…
De snelste dieren op aardeDe snelheid van een dier heeft vaak invloed op de overlevingskansen van het dier. Hierdoor zijn bepaalde soorten zeer le…
Bronnen en referenties
- Paardenfan 6
- De paardenrassen encyclopedia (Susan McBane)
- Paarden & Pony's (Tamsin Pickeral)
- http://www.kfps.nl/