Zadel passen: Meten van de paardenrug

In het oerwoud van zadels en zadelmerken die er tegenwoordig op de markt zijn, is het heel handig als u weet in welke richting u moet zoeken naar een passend zadel. Een meting van de rug van uw paard kan u helpen om een grote groep zadels uit te sluiten.

Inhoud

• Nauwkeurig
• Zelf meten
• Voorbereidingen voor de meting
• Zelf een patroon maken
• Gipsmodel
• Equiform
• Meting door zadelpasser

Nauwkeurig

Wanneer u een zadel koopt zal de zadelmakker of zadelpasser meestal eerst de rug van uw paard opmeten om een indicatie te hebben welke zadels geschikt kunnen zijn. Het opmeten komt erg nauw. Dat komt omdat de rug van het paard driedimensionaal is en ook nog eens beweegt. Belangrijk is dat de meting op precies de goede plaats wordt gedaan. Wordt er een centimeter of twee verder naar voren gemeten dan kan dat wel twee of drie boommaten schelen. Een nauwkeurig klusje dus.

Zelf meten

Er zijn paardeneigenaren die graag zelf de rug van hun paard opmeten bijvoorbeeld wanneer zij een nieuw zadel willen kopen of wanneer zij hun huidige zadel willen checken. Dit is zelf te leren, maar het is daarbij wel nuttig om al enige kennis te hebben van zadel passen en van de anatomie en beweging van het paard. Omdat er aardig wat bij het meten komt kijken, kunt u zelf een globale inschatting maken van de maten van uw paard. Omdat er talloze merken en soorten zadels te verkrijgen zijn, kan dit meten handig zijn om te weten welke zadels u in ieder geval niet hoeft te proberen. Een exacte meting kunt u het best aan een ervaren zadelmaker of zadelpasser over te laten.

Voorbereidingen voor de meting

1. Zorg dat het paard in een rustige omgeving staat waar het niet nodeloos schrikt. Wanneer het paard gespannen raakt, heeft dit invloed op de meting en kan de meting niet gebruikt worden.
2. Zorg dat het paard op hard en vlakke ondergrond staat. Niet op zand of gras.
3. Het paard moet vierkant staan en zijn hoofd en nek natuurlijk dragen zoals past bij zijn bouw. Als uw paard zijn hoofd te hoog of te laag houdt of scheef staat, is het onmogelijk een nauwkeurige meting te doen.

Zelf een patroon maken

Met een schoftpatroon kunt u de breedte van de schoft van het paard opmeten. Ook verder naar achteren op de rug kunt u de vorm van de rug meten. U maakt hier kartonnen patronen van. Dit kunt u gebruiken om te kijken of de breedte van een zadel goed is en of het ongeveer de rug volgt.

U kunt hiervoor een Flexicurve gebruiken. Deze zijn te koop bij de betere ijzerhandelaar of bij een hobbywinkel. U kunt ook een stuk stevig ijzerdraad gebruiken. Let hierbij wel op dat het niet iets terugbuigt wanneer u het van de paardenrug haalt.

Met de flexicurve kunt u één plaats tegelijk meten. Het is daarom niet een perfecte meting, maar het geeft een goede indruk van de hoek van de rug op de plaats waar het zadel komt.

Hoe gaat de meting in zijn werk?

1. Leg de flexicurve over de schoft van het paard achter het schouderblad waar het kopijzer van het zadel ook komt. Druk de flexicurve of het ijzerdraad goed aan zodat de vorm zo goed mogelijk is. Leg de curve op een stuk karton of papier en teken de vorm aan de binnenkant van de curve na. Markeer wat de linker- en rechterkant is.
2. Herhaal bovenstaande nog twee keer. Meet telkens 15 centimeter verder naar achteren dan het vorige punt dat u heeft gemeten. Nummer alle modellen zodat u exact weet op welke plek het is gemeten.
3. Maak nog en laatste model door de flexicurve op de ruggen graat te leggen. Teken dit op een karton. Markeer bij de schoft waar het kopijzer komt en markeer ook de andere metingen 15 centimeter erachter.
4. Knip de modellen uit. U kunt deze onder een zadel houden dat u wilt proberen op de plaats waar u gemeten heeft. Zo kunt u globaal zien of het zadel aansluit op de rug. De modellen moeten makkelijk onder het zadel passen en er moeten drie vingers ruimte blijven boven de schoft. Met het laatste model van de ruggengraat kunt u kijken of de curve van de boom past bij de curve van de ruggengraat van uw paard.
5. Houdt er rekening mee dat dit een indicatie is. Bij twijfel kunt u beter het zadel zelf passen.

Gipsmodel

U of uw zadelmaker kan een gipsmodel van de rug van het paard maken om een permanent model van de paardenrug te hebben. Dit geeft meer informatie dan metingen met een flexicurve. Het is meer werk dan met de flexicurve en uw paard moet rustig blijven.

U kunt gipsverband of kunststofverband gebruiken. Dit is te krijgen bij een apotheek. Wellicht gaat uw voorkeur uit naar kunststof verband omdat u en uw paard hier niet vies van worden. Nadeel van een Het kunststof verband is dat het kan veranderen wanneer het weer verwarmd wordt. Het hoeft maar een halve centimeter te verbuigen en het is niet meer representatief. Wanneer u de mal op een warme dag in de auto laat liggen, is dit zo gebeurd. Gips heeft dit nadeel niet.

Maak van het verband strips van ongeveer 45 centimeter lang van voor een paard en 38 centimeter voor een pony. Maak de strips nat en leg de eerste strip over de schoft en werk vanaf daar naar achteren. Laat elke strip zeker een centimeter overlappen zodat het geheel stevig aan elkaar zit. Wanneer u een laag af heeft, legt u de volgende laag overdwars erover heen. Maak de vorm maximaal een halve centimeter dik. Als u het dikker maakt, gaan details verloren. Neem de mal van de rug als het redelijk droog en warm voelt. Het mag niet buigen wanneer u het eraf haalt. Haal het er daarom voorzichtig af.

Neem een waterpas en houdt die aan de zijkant van de mal als deze nog op het paard ligt. Markeer de mal aan de zijkant met een horizontale streep wanneer deze waterpas is. Dit kunt u later gebruiken wanneer u een zadel probeert. Houdt deze lijn dan parallel aan de grond. Het geeft dan een goed beeld hoe een zadel op uw paard ligt. Zonder deze markering houdt u de mal wellicht teveel omlaag aan de voor- of achterkant wat een verkeerd beeld geeft.

Houdt er bij het passen van een zadel rekening mee dat de echte rug iets smaller is dan de mal. Dat komt omdat de mal enkele millimeters dik is.

Equiform

Met Equiform heeft u snel een driedimensionale vorm van de paardenrug. Het is een herbruikbaar thermoplastic. U gooit er simpelweg heet water over heen, wacht een halve minuut tot het plastic flexibel is en legt het op de paardenrug. Zorg dat het de rug goed volgt. Zinvol is om de schouders, ruggengraat en 18e rib te markeren op het model. Wacht tot het afgekoeld is voor u de vorm eraf haalt. Bij koud en winderig weer is het verstandig om binnen te werken zodat het Equiform niet te snel afkoelt en de vorm mislukt.

Equiform is van de fabrikant van Wow zadels en wellicht te verkrijgen via een Wow dealer.

Meting door zadelpasser

Zadelpassers en zadelmakers gebruiken meestal flexicurves bij een rugmeting. Zij hebben zadels mee om te kijken wat exact past. Bij het maken van een maatzadel kan een nauwkeuriger model erg handig zijn voor een zadelmaker.

Er zijn hiervoor apparaten zoals een Lauriche rugmeter. Hierbij zijn 4 rijen van 9 stokken in een frame geplaatst. Deze kunnen omhoog en omlaag worden verplaatst precies naar de vorm van de rug van het paard. Het is een nauwkeurig werkje en vereist ervaring. Daarom is dit alleen te gebruiken voor een zadelmaker of passer. Het voordeel is dat de zadelmaker altijd de vorm van de rug heeft en zo een maatzadel precies passend kan maken.

Er zijn ook metalen buigzame mallen. Er loopt één strip over de ruggengraat. Deze wordt eerst gevormd naar de ruggengraat op vergelijkbare wijze als de flexicurve. Er zitten ongeveer 10 dwarsstrips op. Deze worden zo gebogen dat het de rug volgt. Het voordeel van deze mal is dat hij zo onder een zadel gelegd kan worden. Dan is direct makkelijk te zien of het zadel de rug goed volgt.

Lees verder

• Het zadel passen bij het paard
• Het zadel passen bij de ruiter
• Zadel passen: Zadelkussens en vulling
• Zadel Passen: Singels
• Zadel passen: Zadeldrukmeting