Zadel passen: Zadeldrukmeting

Wanneer u twijfelt over de juiste ligging van uw zadel, kan een zadeldrukmeting u wellicht hulp bieden. Deze geeft u meer inzicht in de ligging van uw zadel, maar ook in uw eigen zit en manier van rijden. Met de informatie van een zadeldrukmeting kunt u gericht aan de slag.

Inhoud

• Het doel van een zadeldrukmeting
  
• Hoe werkt een zadeldrukmeting?
• Analyse van een zadeldrukmeting
• Zelf meten
• Welke pads zijn er?
• Port Lewis Impression pad
• Sensorpad
• Thermografie
• Carola pad

Het doel van een zadeldrukmeting

Er zijn verschillende redenen waarom u een zadeldrukmeting kunt laten doen:

• Het zadel ligt misschien niet (meer) goed: Wanneer u een zadel al een periode heeft, kan het zijn dat de ligging niet meer goed is omdat uw paard is veranderd. Ook bij aanschaf van een nieuw of tweedehands zadel kan een zadeldrukmeting duidelijk maken of een zadel een goede ligging en pasvorm heeft.
• Nagaan of gedragsproblemen van het paard door het zadel komen: Met een zadeldrukmeting kunt u nagaan of het zadel een probleem vormt.
• Scheefheid van het paard verduidelijken: bij een zadeldrukmeting moet rekening gehouden worden met de scheefheid van een paard. Indien de eigenaar hier nog geen inzicht in heeft kan de drukmeting hier soms meer inzicht in geven.
• Problemen in houding en zit ontdekken: Zadelproblemen kunnen verergerd worden door een verkeerde houding en zit. Als ruiter is het soms moeilijk te doorzien waar het probleem in de houding zit. Een zadeldrukmeting helpt daarbij.
• Preventief: om problemen met een zadel te voorkomen kan preventief een zadeldrukmeting worden gedaan. Ook kan dit het vervolg zijn op een eerdere meting om te kijken of er vooruitgang is.

Hoe werkt een zadeldrukmeting?

Een zadeldrukmeting wordt gedaan met een speciale pad om de druk te meten. De pad past onder allerlei zadels, van Engels tot Western. De zadeldrukpad komt onder het zadel te liggen. Er wordt geen sjabrak gebruikt. Ook kan een thermografie worden gedaan.

De meting zal meestal zijn onder begeleiding van een zadelpasser. Het is zinvol als de ruiter van tevoren aangeeft wat de reden is voor de zadeldrukmeting en tegen welke problemen hij of zij aan loopt.

De ruiter rijdt een half uur zoals hij normaliter rijdt op het paard waarbij de zadelpasser let op het gedrag en de houding van zowel paard als ruiter. Hij zal vragen stellen aan de ruiter om een compleet beeld te krijgen. Na het rijden worden de metingen geanalyseerd samen met de zadelpasser. Hier volgt een advies op. Dit kan leiden tot:

• Aanpassing van het huidige zadel
• De aanschaf van een ander zadel
• Werken aan zit en houding

Het resultaat van de zadeldrukmeting kan meegenomen worden naar een zadelmaker om aldus een geschikt zadel te vinden.

Analyse van een zadeldrukmeting

De zadeldrukmeting uitvoeren is niet zo moeilijk. Het analyseren achteraf is echter veel ingewikkelder. Een zadeldrukmeting geeft aan of de druk goed verdeeld is of niet. Het geeft echter niet aan waar een verkeerde of goede drukverdeling door komt. Het kan door een goed of slecht zadel komen, maar het kan ook door een goede of slechte ruiter komen.

In de praktijk blijkt dat het erg veel uit maakt hoe de ruiter zit. Een zelfde paard met zadel kan bij twee verschillende ruiters een hele verschillende uitkomst hebben, terwijl beide ruiters even goed lijken te rijden. Een slechte ruiter kan een slechte zadeldruk als uitkomst hebben terwijl het zadel goed past en het paard goed beweegt. Hetzelfde paard kan met een goede ruiter en een niet perfect passend zadel best een goede uitkomst hebben.

Een zadeldrukmeting is dus niet zaligmakend, maar het kan veel informatie geven. Pas bij een goede analyse heeft u hier daadwerkelijk wat aan.

Zelf meten

Om een goede analyse te kunnen maken, is het zeer zinvol om een ervaren persoon bij de zadeldrukmeting te hebben. Deze persoon kan zien of een probleem bij het zadel weg komt of bij de ruiter. U kunt ook zelf een zadeldrukmeting uitvoeren, maar dat geeft een zeer beperkt inzicht. Dat komt omdat u uzelf niet kunt zien rijden en omdat een zadelpasser veel meer ervaring heeft met problematiek rondom zadels en het rijden daarmee . Wanneer u een meting laat doen door een ervaren persoon zal u dat veel meer informatie opleveren. Zo heeft u er daadwerkelijk wat aan en aan een eventueel probleem kan gericht wat gedaan worden.

Wilt u toch graag zelf meten, dan is het zinvol om meerdere metingen te doen omdat dit meer inzicht geeft dan een enkele meting. U kunt de verschillend metingen vergelijken. Pas wanneer u steeds op hetzelfde paard op dezelfde manier rijdt met verschillende zadels, kunt u wat meer zeggen over de ligging van deze zadels. Er zullen dan verschillen zichtbaar worden tussen de metingen. Wanneer u bij de zadels steeds een zelfde patroon tegen komt, kunt u gaan denken in de richting van uw eigen zit. Dit kan bijvoorbeeld steeds een hogere druk aan de linkerkant richting de achterkant van het zadel zijn. Als dit bij verschillende zadels zo is, is de kans groot dat u zelf te veel op links zit. Houdt hierbij ook rekening met eventueel scheefheid van uw paard.
Ook interessant is om een andere ruiter op uw paard te laten rijden en naderhand de verschillen te bekijken. Zo krijgt u ook een duidelijker beeld wat bij uzelf ligt of wat aan het zadel ligt.

Welke pads zijn er?

Er zijn maar een beperkt aantal pads om een zadeldrukmeting te doen. Dat zijn de:

• Port Lewis Impression pad
• Sensorpad
• Carola pad: Dit is een zelfgemaakt pad

Daarnaast kan een thermografie ook informatie geven over de zadelligging.

Port Lewis Impression pad

De Port Lewis Impression pad, kort weg PLIP, is gemaakt van flexibel vinyl. De pad bestaat uit twee delen die een stevige substantie bevatten die gemodelleerd kan worden. De substantie is te vergelijken met klei en wordt Equi Dough genoemd. Door de druk van zadel en ruiter wordt de Equi Dough weggeduwd. Hoe hoger de druk, hoe meer er wordt weg geduwd. Wanneer er een goede drukverdeling is, zal de substantie gelijk verdeeld zijn. Na gebruik kan de verdeling gezien worden door de pad tegen het licht te houden. Zinvol is om foto’s te maken van de pad om het resultaat later terug te kunnen kijken. Na gebruik wordt de pad egaal gemaakt met een rollertje en kan zo vele malen gebruikt worden.

Er zijn diverse zadelpassers en zadelverkopers die een PLIP hebben. Zij komen tegen vergoeding langs om een zadeldrukmeting te doen. Ook is het mogelijk een pad te huren en zelf een zadeldrukmeting te doen.

Sensorpad

De sensorpad maakt een bijzonder manier van druk meten mogelijk. Het is een pad in de vorm van een zadeldek waarin ruim 400 druksensoren zijn verwerkt. De sensoren sturen draadloos een signaal naar een aangesloten computer. In de computer worden de signalen geanalyseerd waarna er een driedimensionaal beeld van wordt gemaakt.

Met deze pad kan van elke gang apart het beeld bekeken worden. Ook kan de druk bekeken worden bij bijvoorbeeld lichtrijden en doorzitten. Wat voor verschillen levert dat op in druk? Wanneer er bijvoorbeeld zeer hoge druk gemeten wordt wanneer u gaat zitten tijdens het lichtrijden, ligt het niet aan het zadel. U kunt dan gaan oefenen om zachter te gaan zitten en op een betere manier licht te rijden. Door de zeer uitgebreide analyse wordt duidelijker zichtbaar wat er aan de ruiter ligt en wat aan het zadel.

Thermografie

Met een warmtegevoelige camera worden foto’s gemaakt van het paard en het zadel. Omdat alles invloed heeft op de temperatuur van een paard, moeten er zorgvuldig voorbereidingen in acht worden genomen. Het paard moet een uur op stal staan, schoon en droog zijn en in de voorgaande dagen geen uitzonderlijke arbeid hebben gedaan of behandeling van bijvoorbeeld een fysiotherapeut hebben gehad. De foto moet gemaakt worden in een binnenruimte waar het niet tocht en waar geen direct zonlicht is.

Het zadel wordt het best zonder dekje op de rug gelegd. Na een half uur rijden, wordt er een thermografische foto gemaakt van de paardenrug en van de onderkant van het zadel. Op de foto zijn zogenaamde hotspots te zien. Hieraan is te zien waar de druk hoger is. Een goed liggend zadel geeft een gelijkmatige thermografische foto omdat het zadel gelijkmatig op zal warmen. Ook op de rug zal de warmte gelijkmatig verdeeld zijn.

Carola pad

U kunt zelf een drukpad maken enigszins gelijkend op de PLIP. Houd er rekening mee dat dit niet de kwaliteit van een echte PLIP kan benaderen. Het deeg is niet zo consistent als de substantie in een PLIP. Wanneer het zelfgemaakt deeg te zacht is, geeft het de laatste indruk weer. Als u bijvoorbeeld bij het afstijgen net scheef zit of hangt, kan dat de indruk nog doen veranderen. Een drukplek tijdens die draf een kwartier daarvoor zal dan niet meer zo zichtbaar zijn. Deze pad kan de kwaliteit van een echte zadeldrukmeting niet benaderen, maat het is desalniettemin leuk om dit eens te proberen. Zolang maar rekening wordt gehouden met de kwaliteit.

Als deeg kunt u eenvoudig zoutdeeg gebruiken. Zorg dat er naar verhouding veel bloem inzit zodat het deeg zo stevig mogelijk is. Dit geeft het beste resultaat.
Ingrediënten:

• 1 kilo bloem
• 700 gram zout
• 1 liter kokend water
• 6 lepels olie

Kneed dit door elkaar tot een stevig deeg. Wanneer het niet stevig genoeg lijkt kunt u bloem toevoegen. Maak twee worsten van het deeg.

Maak van dun vinyl twee enveloppen van zo’n 22 centimeter breed en 55 cm lang. Hier kunt u de twee worsten in plaatsen en uitrollen meteen deegroller. Zorg dat de pad niet te dik is want dat beïnvloedt de ligging van het zadel! Tape de enveloppen dicht en tape ze aan elkaar met een tussenruimte van 4 centimeter.

Lees verder

• Zadel passen: Meten van de paardenrug
• Zadel passen op moeilijk gebouwde paarden
• De zadelboom: hart van het zadel
• Zadeldekjes en onderleggers: do’s en don’ts
• Het zadel passen bij de ruiter