Zadel passen op moeilijk gebouwde paarden

Het is soms al moeilijk om een passend zadel te vinden op normaal gebouwd paard. Maar wat als u een paard heeft wiens bouw niet helemaal doorsnee is en daarom ook niet in een doorsnee zadel past? Waar moet u dan op letten en welke zadels komen in aanmerking voor een dergelijk paard?

Inhoud

• Het ideale paard
• Rondgeribt
• Een smalle ribbenkast
• Een smalle, stijl aflopende rug
• Een hoge schoft
• Een lange schoft
• Een gespierde schoft
• Een brede rug en weinig schoft
• Een korte rug
• Een holle of doorgezakte rug
• Overbouwd & een karperrug
• Grote schouders
• Ongelijke schouders

De basis van het zadel passen is niet heel ingewikkeld. Wat het ingewikkeld maakt, zijn de variëteiten die er zijn in bouw van zowel paard als ruiter. Er lopen heel wat paarden rond die niet bepaald een ideale bouw hebben om een zadel op z’n plaats te houden.


Dit is het ideale plaatje maar helaas wijken paarden de meeste paarden op één of meerdere punten hier van af.
Daarom hieronder voorbeelden van een afwijkende bouw en welk zadel daar bij past.

Rondgeribt

Sommige paarden hebben een hele ronde ribbenkast. Dit komt veel voor bij:

• Warmbloeden
• Quarter horses
• Paso Fino’s
• Arabieren
• Andalusiers
• Muilezels
• Te dikke paarden

Gevolg
Het gevolg hiervan is dat de singelplaats verder naar voren komt direct achter de elleboog. Het zadel wordt daardoor naar voren getrokken tegen de schouder aan.

Oplossingen

• Een banaansingel of maansingel: deze singel is gebogen en legt de singelplek wat naar achteren. Ook voorkomt dit dat de singel tegen de ellebogen aan komt.
• Een zadel met verschillende bevestigingspunten voor de singel: maak de singel ver naar voren vast.
• Point strap: Hierbij wordt de voorste singelstoot zo ver mogelijk vooraan het zadel bevestigt aan de boompunt. Het zadel ligt hierdoor wat verder naar achteren ten opzichte van de singel. Nadeel hiervan is dat boompunten meer druk op de schoft van het paard veroorzaken. Houd goed in de gaten of uw paard geen last van atrofie bij de schoft krijgt wanneer u deze oplossing gebruikt. Doe dit alleen als er echt geen andere oplossing is.
• Singelstoten met een V-systeem: De singelstoot zit aan een lus. Deze lus zit op twee punten bevestigt aan de voorkant van de boom en wat verder naar achteren. De singelstoot kan over de lus glijden. U kunt hem hierdoor wat verder naar voren bevestigen. Voordeel is dat de druk over de twee punten verdeeld blijft en er daardoor niet extra veel druk op het schoftgebied komt. Deze optie is daarom te verkiezen boven de Point strap.
• Zorg dat u een zadel neemt waarvan de boom aan de zijkant niet te snel naar beneden afloopt, maar mooi mee gaat met de ronde ribben.
• Neem geen losse voorsingel. Dit beperkt het paard heel erg in de beweging. Dit is alleen een oplossing wanneer u een paard heeft die extreem slecht gebouwd is. Een staartriem is dan een vriendelijkere oplossing.

Een smalle ribbenkast

Paarden met een smalle ribbenkast hebben de singelplaats ver naar achteren zitten. Dit komt veel voor bij Engelse Volbloeds.

Gevolg
Het zadel glijdt naar achteren.

Oplossingen

• Singelstoten met een V-systeem: maak de singelstoten zo ver mogelijk naar achteren vast.
• Een zadel met verschillende bevestigingspunten voor de singel: maak de singel ver naar achteren vast.
• Een voortuig: wanneer bovenstaande oplossingen niet voldoende helpen, kan een voortuig helpen.

Een smalle, stijl aflopende rug

Bij paarden met een smalle rug is de ruggengraat goed te zien en lopen de spieren stijl naar beneden. Dit kan samengaan met een smalle ribbenkast maar dat hoeft niet. Dit kan bij elk ras voorkomen, maar is vooral vaak te zien bij:

• Arabieren
• Engelse Volbloeds
• Paso Fino’s
• Tenessee Walkers
• Paarden met slecht passende zadels
• Paarden die endurance of samengesteld lopen

Gevolg
Atrofie bij een slecht passend zadel.

Oplossingen
Neem een zadel:

• Met smalle kussens of kussens die wat dunner zijn aan de zijkant. Zo kan uw paard goed zijn ribbenkast optillen tijdens de beweging. Dit is voor paarden met deze bouw moeilijk, zeker wanneer brede kussens in de weg zitten.
• Met dikke kussens zodat de ruggengraat goed vrij blijft
• Met een smalle boom en kussens die goed de hoek van de schoft en rug volgen. Een zadel met te platte kussens concentreert de druk vlak naast de ruggengraat.
• Met een gemiddeld kussenkanaal. Te smal geeft druk op de ruggengraat. Te breed zorgt er voor dat het zadel over de ruggengraat heen zakt en erop gaat drukken.
• Die echt op de rugspieren ligt en de ruggengraat goed vrij laat.

Een hoge schoft

Dit kan voorkomen bij alle typen paarden. Bij sommige paarden lijkt de schoft hoog omdat de spieren naast de schoft zijn ingevallen. Bij het passen dient u te kijken of het echt gaat om een hoge schoft of dat het tijdelijk is en de bespiering terug kan komen.

Gevolg
Er kan teveel druk rondom de schoft ontstaan en soms kiept het zadel achterover.

Oplossingen
Neem een zadel:

• Waarvan de boompunten exact aansluiten op de rug van het paard
• Met dikke kussens om het zadel op te tillen van de schoft.
• Met een teruggesneden kamer als u een paard heeft meet een hoge korte schoft. Wanneer uw paard een hoge lange schoft heeft kan een zadel met teruggesneden kamer de achterkaft van de schoft raken.

Een lange schoft

De langdoorlopende schoft gaat vaak samen met de schuine schouder die gewenst is. Dit is vaak te vinden bij:

• Engelse Volbloeds
• Tenessee Walkers

Gevolg
Het zadel kan op het eind van de schoft drukken

Oplossingen
Neem een zadel met dikke kussens om het zadel van de ruggengraat af te houden.

Een gespierde schoft

Dit kan bij alle rassen voor komen

Gevolg
De zadelkussens kunnen tegen de schoft drukken. Het paard gaat zijn rug wegdrukken om de pijn te vermijden.

Oplossing
Neem een zadel met een breed kussenkanaal aan de voorkant van het zadel.

Een brede rug en weinig schoft

Dit is vaak te zien bij:

• Fjorden
• Haflingers
• Shetlanders
• Tinkers
• Merens
• Bepaalde typen Arabische volbloeds
• Andalusiers
• Koudbloeden
• Muilezels
• Sommige Friezen

Gevolg
Deze paarden zijn erg fijn te rijden zonder zadel, maar u kunt er ook makkelijk afglijden. Dat gebeurt ook bij het zadel. Soms blijft het zadel al niet liggen bij het opstijgen. Tijdens het rijden zakt het makkelijk opzij.

Oplossingen
Dressuurzadels met een diepe zit zijn geen goed idee bij dergelijke paarden. Deze liggen veel te hoog boven het paard.
Neem een zadel met:

• Een hele brede boom waarvan de punten meer opzij lopen dan naar beneden.
• Dunne kussens. Hierdoor zit het zadel dicht op de rug van het paard.

Een korte rug

Dit komt veel voor bij barokke paarde zoals

• Andalusiërs
• Lusitano’s
• Friezen.

Gevolg
Te veel druk bij de lendenen of een ruiter die in een te klein zadel zit

Oplossingen

• Neem een zo kort mogelijk zadel
• Wanneer u niet in een klein zadel past, neem dan een zadel waarbij het mogelijk is om kortere kussen met een grotere zit te nemen; bijv. 17 inch kussens met een 18 inch zit.

Een holle of doorgezakte rug

Dit komt voor bij oudere paarden, bij paarden met een slecht passend zadel (zij drukken de rug weg) of bij paarden bij wie het in de bouw zit.

Gevolg
Niet zo veel problemen

Oplossingen

• Zorg voor een zadel met:
• Een holle boom die de rug goed volgt
• Kussens met genoeg curve om de rug te volgen
• Zorg dat het zadel ver genoeg naar achteren ligt zodat het niet tegen de schouders gaat drukken.
• Een zadel met lange platte kussens past nooit op een dergelijk paard.

Overbouwd & een karperrug

Wanneer een paard overbouwd is, is de achterhand hoger dan de achterhand. Dit meestal het geval bij Quarter Horses en kan verder bij allerlei paarden voorkomen.
Bij een karperrug komt de rug bij de lendenen erg omhoog. Dit is aangeboren.

Gevolg
Het zadel schuift naar voren tegen de schouders aan. Aan de achterkant komt het zadel snel omhoog.

Oplossingen
Bij dergelijke paarden komt u het beste uit met een op maat gemaakt zadel.
Neem een zadel:

• Waarbij de achterkant van het zadel veel curve heeft.
• Waarbij de kussens mooi afgerond zijn aan de achterkant. De vorm van de kussens moet overeen komen met de rug van het paard.

Grote schouders

Dit komt veel voor bij:

• Gangenpaarden
• Quarter Horses

Gevolg
Het zadel wordt naar achteren geduw door de schouders.

Oplossing
Neem een zadel waarbij de singel ver naar voren bevestigd kan worden. Zo voorkomt u het naar achteren schuiven van het zadel. Het zadel gaat niet tegen de schouder drukken omdat de grote schouder het zadel naar achteren blijft duwen.

Ongelijke schouders

Het grootste gedeelte van de paarden heeft dit in meer of mindere mate. Bij 80 procent van de paarden ligt de rechterschouder verder naar voren en is minder bespierd.

Gevolg
Het zadel botst tegen de grootste schouder en bij de andere schouder zadel glijdt het verder naar voren. Het zadel zakt hierdoor scheef.

Oplossingen
Wanneer het verschil tussen de schouders niet zo groot is, zijn er niet zo veel problemen. Het komt bijvoorbeeld vaker voor bij jonge paarden. Wanneer zij aan het werk gaan en bespierder worden, wordt het al beter.
Wanneer het in ergere mate aanwezig is:

• Neem dan een zadel dat makkelijk aangepast kan worden in de kussens. U heeft hierbij een zeer ervaren zadelmaker nodig die bij de grotere schouder als het ware een stukje uit het kussen schept zodat deze schouder in de ontstane ruimte kan bewegen. Dit is maar een tijdelijke oplossing omdat de wol meestal na een tijdje weer in de oude vorm terug komt.
• Laat uw paard behandelen door een osteopaat, fysiotherapeut en/of masseur. Doordat uw paard scheef is in zijn bouw, gaat hij dit compenseren in zijn spieren. Dit moet weer recht worden en een behandeling kan daar bij helpen.
• Zorg voor goede gymnastisering en recht richten. Hierdoor wordt het zadelprobleem op den duur steeds kleiner.
• Sommige paarden hebben ongelijkheid in de rug en/of in de heupen. Behandeling is dan ook aan te raden in combinatie met goede gymnastisering.

Lees verder

• Zadel passen: Meten van de paardenrug
• De zadelboom: hart van het zadel
• Je paard beleren: Vaststaan
• Zadeldekjes en onderleggers: do’s en don’ts
• Zadel passen: Zadeldrukmeting