De nerts: een marterachtig roofdier

De nerts, ook wel moerasotter genoemd, is een roofdier dat ernstig wordt bedreigd. Samen met de otter en hermelijn behoort hij tot de familie van de marterachtigen. Vroeger kwam hij veel voor in Europa, maar tegenwoordig is hij in het grootste deel van Europa uitgestorven. Hij leeft graag in de buurt van water, bij rivieren, plassen en meren. De nerts is donkerbruin van kleur en leeft van andere kleine (knaag)dieren. Nertsen worden ook gefokt voor hun pels, daar worden meestal Amerikaanse nertsen voor gebruikt.

Algemeen

De nerts is een roofdier dat valt onder de familie van de marterachtigen (Mustelidae). Hiertoe behoren ook de hermelijn en de otter. Het is een ernstig bedreigd diersoort. Vroeger kwam hij voor in noord Europa, Frankrijk, Noordwest Spanje, Rusland, Nederland en België. Tegenwoordig is hij in de grootste delen van Europa uitgestorven. Dat komt omdat een groot deel van hun leefgebied is afgenomen, door aanleg van onder andere waterkrachtcentrales en kanalen, maar ook door de jacht en door vervuild water. Nertsen worden tegenwoordig niet meer overbejaagd, maar ze kunnen nog steeds worden gedood door vallen of gif, bedoeld voor de beverrat en bunzing. In sommige gebieden is het risico dat ze worden aangereden vrij groot.

De Amerikaanse nerts

Nertsen worden ook gefokt voor hun pels. In Europa wordt door pelsfokkerijen de Amerikaanse nerts gebruikt. De ontsnapte Amerikaanse nertsen vormen een grote bedreiging voor het Europese soort, omdat ze het leefgebied overnemen. De Europese nerts is kieskeuriger als het om de leefomgeving gaat. De Amerikaanse nerts leeft nu in gebieden waar de Europese nerts niet meer wordt gezien. De kans dat de Europese soort zal uitsterven, wordt hierdoor vergroot. Er bestaat ook een theorie dat de Europese nerts al op sommige plaatsen uitgestorven zou zijn voor de komst van de Amerikaanse nerts. Tegenwoordig wordt de Europese nerts nog gezien in Rusland, Baltische staten, Wit-Rusland, Oekraïne en Roemenië. Er leven nog twee geïsoleerde populaties in Zuidwest-Frankrijk en Noord-Spanje.

Uiterlijk

De lengte van een volwassen nerts is tussen de 30 en 40 centimeter en een staart van ongeveer 15 centimeter. Mannetjes worden iets groter dan vrouwtjes en het gewicht is tussen de 500 en 800 gram. De Amerikaanse soort is groter dan de Europese. De kleur van de vacht is licht- tot donkerbruin, met een witte vlek op de onderlip en keel. De oranje variant is waarschijnlijk uitgestorven. De witte vlek op de lip komt meestal niet voor bij de Amerikaanse soort. Nertsen zien eruit als een grote wezel. Tussen de tenen zitten kleine zwemvliezen, waardoor ze goed kunnen zwemmen en duiken.

Leefgebied

De nerts leeft graag in de buurt van water en bos. Hij is zowel op het land als in het water actief. Ze hebben een eigen territorium dat altijd in de buurt van een beek, plas of rivier ligt. Ze blijven altijd in de buurt van het water, maar kunnen tijdens de jacht landinwaarts trekken. Het territorium wordt afgezet met een geurvlag en wordt verdedigd tegen soortgenoten. Hij leeft het liefst alleen. Het mannetje heeft een groter territorium dan een vrouwtje. Het territorium van mannetjes en vrouwtjes kunnen elkaar overlappen. Het leefgebied kan wel tot vijf vierkante kilometer groot zijn, dit is ook afhankelijk van het voedselaanbod.

Voedsel en leefwijze

Nertsen zijn vleeseters (carnivoren) en ze eten onder andere kleine knaagdieren zoals muizen, ratten, woelratten, maar ook konijnen, vogels, kikkers, vissen, reptielen, rivierkreeften, schelpdieren en insecten. Jagen doen ze zowel op het land als in het water, meestal in de schemering of ’s nachts. Overdag zoeken ze een beschut plekje om te slapen, zoals een holle boom, hol in de oever of een holte onder stenen. Ook zoeken ze soms een schuilplaats in een dichte plantengroei.

Voortplanting

De paartijd is in het vroege voorjaar, in februari en maart. Het mannetje zal met meerdere vrouwtjes paren en blijven vaak een tijdje bij de laatste partner. Na een draagtijd tussen de 35 en 42 dagen worden er in april, mei of juni vier tot zes jongen geboren. Op de leeftijd van zeven weken gaan de jongen de omgeving verkennen en ze zijn erg speels. Met twaalf weken gaan ze mee met de moeder op jacht en dan volgt al snel de leeftijd dat ze op zoek gaan naar een eigen territorium. Vanaf het tweede jaar zijn de nertsen geslachtsrijp. De nerts wordt gemiddeld vijf jaar oud, maar kan wel elf jaar oud worden.

Lees verder

• Wezel: een roofdier dat behoort tot de marterachtigen
• De wasbeerhond: een exotisch roofdier
• Bijzondere huisdieren: de fret
• De hermelijn: een roofdier dat behoort tot de marterachtigen