De wisselwerking tussen mens en paard

Het meest bijzondere aan paardrijden is het contact tussen de ruiter en zijn paard. Je hebt te maken met een levend wezen, een teamgenoot, met wie je moet samenwerken. Maar wist je dat een paard jou haarfijn kan aanvoelen en dat je daarmee heel veel problemen kunt voorkomen? Paarden zijn namelijk een spiegel voor hun berijder. Hoe meer je hier op let, hoe beter je jezelf leert kennen en hoe beter de samenwerking tussen jou en je paard verloopt. Bestaat er een wisselwerking tussen mens en paard? Jazeker, ze reageren meer op elkaar dan je misschien zou denken! Veel paardeneigenaren merken dat het paard hun emoties en stemmingen haarfijn aanvoelt. Dat kan positief zijn: als de verzorger zich verdrietig voelt, zal het paard zachtaardiger reageren. Maar helaas gebeurt het vaak op een negatieve manier. De verzorger is wat gestrest, waardoor het paard juist tegendraads reageert. En eigenlijk is dat heel logisch. Ook wij als mens voelen haarfijn aan als de ander een slechte bui heeft en ook wij worden daar dan wat chagrijnig van. Datzelfde geldt voor paarden.

Paarden houden je een spiegel voor

Iedere paardenverzorger heeft het weleens meegemaakt. Je hebt haast en wilt je paard even snel poetsen, maar helaas... Je normaal gesproken zo zachtaardige paard reageert als door een wesp gestoken en werkt alleen maar tegen, waardoor jouw humeur ook naar een nulpunt daalt. Einde van het liedje is dat jij een rothumeur hebt, maar je paard ook! Pas als jij je, bijvoorbeeld de volgende dag, voorneemt om wat rustiger aan te doen en niets van je paard te verwachten, gaat het goed en hebben jullie een heerlijk rustige rit. Paarden houden je dus een spiegel voor, hij laat jou zien hoe het met je gaat.

Niet alle paardenverzorgers hebben hier oog voor. Er zijn meer dan genoeg ruiters die de oorzaak van het gedrag van een paard alleen bij het paard en niet bij zichzelf zoeken. En dat is jammer, want met wat logisch nadenken en kritisch naar jezelf kijken kan je veel leed voorkomen. Zet een angstige ruiter op een angstig paard en de kans is groot dat dit paard nog angstiger reageert. Zet je op ditzelfde paard een onbevangen ruiter, dan zal het paard een stuk minder bang zijn. Zo simpel kan het zijn.

Aanschaffen van een paard

Wie voor het eerst een paard gaat aanschaffen kan hier van te voren over nadenken. Wat wil je van een paard en welk temperament hoort daarbij? Maar kijk ook eens kritisch naar jezelf. Je moet zoeken naar de geschikte combinatie. Mensen met weinig zelfvertrouwen vallen snel voor een dier met weinig zelfvertrouwen, omdat ze zichzelf er in herkennen. Maar juist zo’n combinatie werkt in de praktijk slecht. Sterker nog, paard en verzorger kunnen elkaar in hun gedrag gaan versterken. Het is dus belangrijk dat het karakter van het paard en zijn verzorger bij elkaar passen. Het is het mooist als een verzorger een paard berijdt waarbij de sterke plekken kanten van het dier, de zwakke plekken kanten van de berijder zijn en omgekeerd.

Maar ook als je al in het bezit bent van een paard, of als je een paard berijd waarmee het niet helemaal lekker klikt, kan je nog een hoop doen. Kijk om te beginnen eens kritisch in de spiegel, naar jezelf. Het paard spiegelt jouw gedachten en jouw emoties, zelfs emoties waar je zelf soms niet helemaal bewust van bent. Het kan soms heel confronterend zijn, maar je bewijst zowel je paard als jezelf een enorme dienst als je jezelf eens onder de loep neemt. Wat zit je dwars en wat kan je daar aan doen?

Toneelspel werkt bij paarden niet

Een ander belangrijk punt is dat je je moet gedragen zoals je je voelt, congruentie heet dat. Gebleken is dat toneelspel bij mensen nog wel werkt. Maar als je je anders voordoet dan je je voelt, voelt een paard dat aan. Het brengt hem in verwarring, omdat je twee verschillende signalen afgeeft. Voor een paard is een emotie een emotie. En die is niet goed of slecht, zolang hij het maar herken. Gewoon jezelf zijn is dus het beste.

Maar het belangrijkste is toch wel dat je de tijd neemt om aan elkaar te wennen. Geen enkele relatie kan bestaan zonder dat er aan gewerkt wordt en dat geldt dus ook voor de relatie met je paard. Neem de tijd om een nieuw paard te leren kennen. Ga bijvoorbeeld eens rustig met hem wandelen. Of poets hem eens uitgebreid, zodat je kan ontdekken wat hij fijn vindt en waar hij liever niet wordt aangeraakt. Realiseer je dat een paard geen machine is waarop je zo kunt wegscheuren. Het kan natuurlijk wel, maar levert soms op den duur problemen op. Als je dus in het begin de tijd neemt om aan elkaar te wennen, heb je daar de rest van de tijd dus profijt van.

Want er is natuurlijk niks mooiers dan een paard en een ruiter die volledig op elkaar zijn ingespeeld. Die elkaar vertrouwen en respect voor elkaar hebben. Want juist dan haal je het beste uit je paard naar boven, en natuurlijk uit je zelf.

Lees verder

• Hoe vermaak je een paard dat alleen op stal staat?
• Hoe poets ik een paard?
• Hoe geef ik een paard een wasbeurt?