Vlinder – Landkaartje

Vlinder – Landkaartje Het landkaartje is een algemeen voorkomende dagvlinder in Nederland. De vlinder heeft een landkaartpatroon aan de onderkant van zijn vleugels. Hij komt algemeen voor in Nederland, maar wordt niet zo veel op de Waddeneilanden gezien. Op Schiermonnikoog werd hij al eens gesignaleerd, Ameland kende voor 2013 geen waarneming van het landkaartje. In augustus 2013 werd hij voor de eerste keer op Ameland geregistreerd en gefotografeerd.

Aurelia met landkaart op de vleugels


Landkaartje

Het landkaartje is een dagvlinder. De officiële benaming is Araschnia levana. De vlinder ziet er in de lente anders uit dan in de zomer: de vlinder heeft een voorjaarsvorm en een zomervorm. Hij hoort tot de familie van de aurelia’s.

Kenmerken

Een van de kernmerken van het landkaartje is het landkaartpatroon aan de onderkant van de vleugels. De voorjaarsgeneratie heeft oranjebruine vleugels met zwarte vlekken. Ze lijken daardoor een beetje op de parelmoervlinders. De generatie die in de zomer vliegt heeft zwarte bovenvleugels met een oranjerode gevlekte band langs de achterrand van de bovenvleugels. De lentegeneratie is iets kleiner dan de zomergeneratie. In het voorjaar zijn de vleugels 16-18 mm groot en van de zomergeneratie zijn ze 17-21 mm.

Landkaartje  / Bron: Theo KiewietLandkaartje / Bron: Theo Kiewiet

Dagvlinder in Nederland

Het landkaartje is een algemeen voorkomende dagvlinder in Nederland. Hij vliegt soms ook op de Waddeneilanden, maar daar worden niet veel waarnemingen gemeld. De vlinder heeft zich in de laatste helft van de vorige eeuw langzaam over het hele land verspreid, vanuit het oosten en zuiden naar het noorden en westen. De vlinder houdt van ruigten en graslanden die in de buurt liggen van bossen en bomen. Ze zitten ook wel in parken en tuinen.

Waardplant

De grote brandnetel is de waardplant van het landkaartje. De grote brandnetel komt algemeen in heel Europa voor. De plant kan 30 cm. tot 1.3 meter hoog worden en bloeit van juni tot en met oktober. De plant groeit in grote groepen en heeft brandharen op de stengels. De grote brandnetel is een tweehuizige plant, met zowel vrouwelijke als mannelijke bloemen. De bloemen zijn groenachtig en de mannelijke bloemen lijken op katjes. De vrouwelijke bloemen lijken meer op kleine kluwens die later ook gaan hangen.
De vlinder zet eitjes in de vorm van korte kettinkjes, met ongeveer tien eitjes per streng, af onder brandnetelbladeren.

Landkaartje / Bron: Theo KiewietLandkaartje / Bron: Theo Kiewiet
Vliegtijd
Het landkaartje is van half april tot eind juni in de lucht en de zomergeneratie vliegt van juli tot half september. De vlinders zoeken in de ochtend en in de namiddag naar nectar. De mannetjes maken patrouillevluchten langs de bossen en ze verdedigen hun territorium. In de namiddag kun je vaak een samenscholing zien van mannetjes bij een opvallende struik.

Levenscyclus

De rupsen kruipen van eind mei tot begin juni en de tweede generatie van begin augustus tot half september. Jonge rupsen groeperen in rupsennesten. Als de rupsen eenmaal volwassen zijn kruipen ze in hun uppie. Overwinteren doet de soort als pop, die aan een stengel in de kruidlaag hangt.

Landkaartje / Bron: Theo KiewietLandkaartje / Bron: Theo Kiewiet

Landkaartje op Ameland

De vlinder werd op Ameland voor het eerst waargenomen op 3 augustus 2013. Een eerdere waarneming is in ieder geval nooit gemeld op de website van Waarnemingen. Vlinderliefhebber Theo Kiewiet uit Nes ontdekte de nieuwe dagvlindersoort. Het landkaartje was al wel bekend op Schiermonnikoog. De dagvlinder is op de warme zuidelijk stroming van begin augustus meegelift en stak de Waddenzee over. Meer vlinder- en libelsoorten maakten gebruik van die warme luchtstroom, weet Kiewiet.
In het Lauwersmeergebied komt het landkaartje algemeen voor. Heel soms durft dan een aantal vlinders de oversteek naar Ameland aan, waar hij door vlinderliefhebbers in de lens gevangen kan worden.

Lees verder

© 2013 - 2024 Piejet, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Dagvlinder het landkaartje in de lente en in de zomerDagvlinder het landkaartje in de lente en in de zomerHet landkaartje (Araschnia levana) is een vlinder met verschillende kleuren. In het voorjaar is het landkaartje in voorj…
Vlinder – Duinparelmoervlinder op AmelandVlinder – Duinparelmoervlinder op AmelandVlinders zijn schubvleugelige insecten waarvan vele soorten bekend staan om hun bonte kleuren en complexe patronen op de…
Vlinders – Ameland Vlinderland met DuinparelmoervlinderVlinders – Ameland Vlinderland met DuinparelmoervlinderAmeland is een vlinderland. Er komen meer dan tweehonderd verschillende vlindersoorten voor. Op het eiland zijn vlinderl…
De kleine vos, een dagvlinder met maanvlekkenDe kleine vos, een dagvlinder met maanvlekkenEen prachtig, meest oranje gekleurde vlinder met opvallend fel-blauwe maanvormige vlekken aan de rand van de vleugels. D…

Libel - GeelvlekheidelibelLibel - GeelvlekheidelibelDe geelvlekheidelibel is een libel die in sommige jaren opeens heel veel voorkomt en een paar later bijna niet gezien wo…
Beestjes in en om het huis - zilvervisje, muis, mier en meerBeestjes in en om het huis - zilvervisje, muis, mier en meerIn en om het huis leven duizenden beestjes. Aan sommige hebben we een bloedhekel: de vlo, de teek, de mijt, de rat en ka…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Theo Kiewiet
  • www. wilde-planten.nl
  • www.vlindernet.nl
  • Persbureau Ameland
  • Afbeelding bron 1: Theo Kiewiet
  • Afbeelding bron 2: Theo Kiewiet
  • Afbeelding bron 3: Theo Kiewiet
Piejet (1.232 artikelen)
Laatste update: 27-06-2019
Rubriek: Dier en Natuur
Subrubriek: Insecten en ongedierte
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.