Natuurlijk bekappen: doen of niet?

Natuurlijk bekappen is de laatste jaren sterk in opkomst. Men is er achter gekomen dat de traditionele manier van bekappen en beslaan zo zijn problemen oplevert. Als tegenbeweging is het natuurlijk bekappen ontstaan. Is dit de oplossing of heeft het ook nadelen? U leest het hier.

Inhoud

• Altijd zonder ijzers
• Hoefmodel
• Problemen
• Zelf bekappen
• Een voorbeeld
• Goede punten
• Conclusie

Altijd zonder ijzers

Natuurlijk bekappers zijn er sterk voorstander van om een paard hoe dan ook blootsvoets te houden en zeker niet op ijzers. Ook als een paard gevoelig loopt, moet de hoef zo getraind worden dat het paard uiteindelijk prima blootsvoets zonder enige pijn op de weg kan lopen. De meningen over deze stelling van de natuurlijke bekappers lopen sterk uiteen.

Hoefmodel

Onder natuurlijke bekappers zijn natuurlijk verschillen. Net als die er zijn onder traditionele bekappers. Het grootste gedeelte van de natuurlijk bekappers streeft het volgende hoefmodel na. Onthoud echter wel dat er ook veel natuurlijke bekappers zijn die er anders over denken.

Het model

Het model dat door veel bekappers wordt aangehouden, is de vorm van de hoef van mustangs. Deze vorm is uitgebreid bestudeerd. Het blijkt dat mustangs door het veel lopen op rotsachtige grond en hard zand korte hoeven hebben. De voorkant van de hoef is mooi afgerond en de hielen zijn laag. De hoefwand loopt overal gelijk met de zool van de hoef. De straal is sterk dragend. Kortom: de hele hoef draagt.

Praktijk

In de praktijk blijkt dat mustangs bijzonder gezonde hoeven hebben. Zelden gaat een mustang dood door hoefproblemen, zoals dat bij onze paarden wel het geval is. Om deze reden hebben de natuurlijke beklappers aangenomen dat dit een goed hoefmodel is en dat gekopieerd voor onze paarden.

Problemen

Het probleem bij deze richting van het natuurlijk bekappen is dat er erg strikt aan dit model van de hoef wordt vast gehouden. De vraag is of er wel zo strikt aan één model vast gehouden kan worden.

Het hoefmodel komt van een type paard, dat in omstandigheden leeft die wij hier in Nederland niet kennen, namelijk droog en rotsachtig gebied. De mustangs zijn gewend aan deze omstandigheden. Onze paarden niet. Bovendien blijkt dat hoeven van bijvoorbeeld de wilde Camarque paarden uit moerasgebieden in Frankrijk een ander model hebben. Deze hoeven lopen veel breder uit dan mustanghoeven om goed grip te hebben op natte ondergronden. We zien dus dat het model van de hoef kan verschillen al naar gelang de omstandigheden. Het is daarom onmogelijk om dit model één op één over te nemen.

Wel is het zo dat er aan gewerkt kan worden om de omstandigheden te optimaliseren. Paarden kunnen gezonder gevoerd worden en er kan gezorgd worden voor een goede, afwisselende ondergrond zodat de hoeven van paarden harder worden en zo beter functioneren. Te denken valt aan beton, gras, schoon zand en afgeronde steentjes.

Voor sommige paarden werkt het mustangmodel perfect, soms na enige aanpassing. Voor anderen niet.

Lage hielen

Waar veel paarden problemen mee hebben, zijn de lage hielen die worden afgedwongen bij het mustangmodel. Sommige paarden staan nu eenmaal iets hoger op de hielen. Het nastreven van een ideaalmodel van lage hielen kan voor veel problemen zorgen en is kortzichtig. Er zijn andere mogelijkheden die ook goed werken.

Zelf bekappen

Natuurlijk bekappen is te leren in een dagcursus. De cursist krijgt materiaal thuis gestuurd dat bestudeerd moet worden. Hierna volgt een cursusdag met praktijk oefeningen.

Wanneer paardeneigenaren zelf aan de slag gaan, brengt dit een risico met zich mee. Ze hebben geen ervaring met hoefproblemen en zullen daarom meestal niet tijdig of verkeerd ingrijpen wanneer zich problemen voordoen. In een dagcursus kan het oplossen van problemen niet geleerd worden. Het is wel mogelijk om onder begeleiding van een goede bekapper te leren de hoeven van een eigen paard bij te houden. Dit kan alleen als een paard geen probleemhoeven heeft en duidelijk prettig en gezond beweegt.

Mocht u dit willen doen, houd het volgende dan in gedachten:

• Neem bij de kleinste signalen van problemen bij uw paard direct contact op met een goede bekapper.
• Houd niet strikt aan één model vast. Dit kan namelijk voor problemen zorgen. Elk paard is anders en kan net een iets anders model nodig hebben.
• Houdt er rekening mee dat u alleen weet wat er bij uw eigen paard moet gebeuren en niet dat van een ander!
• Laat nooit uw paard natuurlijk bekappen door iemand die alleen een dagcursus heeft gevolgd en alleen ervaring heeft met zijn eigen paard.

Hulp van een goede bekapper blijft onontbeerlijk, of er nou zelf bekapt wordt of niet. De jarenlange ervaring van een ervaren bekapper kan niet geleerd worden in een dagcursus.

Een voorbeeld

Een paardeneigenaar bekapt zijn jonge paard van 3 jaar natuurlijk. Het dier heeft hoge hielen en het de eigenaar moet week op week, weer de hielen flink bijvijlen om ze laag te houden. De toon blijft kort, maar die hielen blijven maar niet laag. Het paard begint steeds gevoeliger te lopen. De eigenaar begint zich af te vragen hoe dit komt. Hij zoekt in alle hoeken voor een oplossing: Heeft het paard rotstraal? Krijgt het verkeerde voeding? Enzovoorts. Niets lijkt te helpen….

Wat de eigenaar niet heeft geleerd in de dagcursus is dat het heel normaal is dat jonge paarden iets hoger op de hielen staan. Pas wanneer het dier ouder wordt, worden de hoeven geleidelijk iets breder en komen de hielen wat lager. Het moedwillig laag houden van de hielen van dit jonge paard heeft gezorgd voor overbelasting van de gewrichten, pezen en spieren van het dier met alle gevolgen van dien. Was er een goede, ervaren bekapper bij geweest, dan had deze rustig gewacht tot de hielen van het dier vanzelf wat lager werden. Zolang het paard prima bij functioneert bij wat hogere hielen is het helemaal niet erg dat zo te laten. Zolang de hoef maar niet erg steil wordt.

Een goede bekapper

Het zoeken van een goede bekapper is helaas erg lastig door de hoeveelheid bekappers met verschillende visies die er zijn. Hoefsmid en bekapper is een vrij beroep. Dat betekent dat iedereen zich bekapper mag noemen. Of hij het nu goed kan of niet. Wees dus kritisch wanneer er een bekapper langs komt en kijk goed hoe het paard reageert op de bekapping en eventuele nieuwe stand. Neem geen genoegen met een paard dat continu op eieren loopt.

Er zijn paarden die enorm opknappen wanneer wordt overgegaan op natuurlijk bekappen. Maar er zijn helaas ook veel paarden die op den duur nauwelijks meer een voet kunnen verzetten. Dit kan nooit de bedoeling zijn en als paardeneigenaar hoeft u hier geen genoegen mee te nemen.

Goede punten

Natuurlijk bekappen heeft ons ook zijn goede dingen gebracht. Zo is het regelmatig bijhouden van de hoeven veel gezonder, dan het 6 weken laten groeien van de hoef en dan ineens inkorten. De hoef- en beenstand blijft met regelmatig onderhoud veel constanter wat gezonder is voor het paard. Ook hierbij is het belangrijk dat de paardeneigenaar puur en alleen doet wat de bekapper zegt dat hij moet doen.

Daarnaast hecht het natuurlijk bekappen ook ten zeerste aan gezonde omstandigheden voor het paard van belang zijn. Goede ondergrond, bewegingsvrijheid en goede voeding (bij voorkeur ruwvoer, grassen en kruiden) is van belang. Dit geeft gelukkigere en gezondere paarden.
Ook in dit laatste zijn helaas extremen te vinden. Houdt hier als paardeneigenaar rekening mee en kijk waar uw paard wel bij vaart.

Conclusie

We kunnen concluderen dat natuurlijk bekappen zijn risico’s heeft, maar ook zijn goede kanten. We zouden kunnen zeggen: de waarheid ligt in het midden. Sommige traditionele bekappers zijn erg goed, sommige natuurlijke bekappers zijn slecht. Maar andersom kan net zo goed. Zoek daarom naar een bekapper die goed is voor uw paard en niet zo zeer naar een natuurlijk of traditioneel bekapper!

Lees verder

• Hoefijzers: doen of niet?
• Hoefschoenen; alternatief voor ijzers
• Paardenvoeding: Hoe gezond is krachtvoer?
• Paardenvoeding: Ruwvoervervangers
• Zadel passen op moeilijk gebouwde paarden