Hoefbeslag bij paarden
Een goede smid is voor elk paard belangrijk Het ene paard moet ijzers eronder het andere paard hoeft alleen maar bekapt te worden.
De hoef
De hoef van het paard is eigenlijk de voet bedekt met een dikke laag hoorn. Paarden behoren tot de onevenhoevige, dat betekent dat de hoef maar bestaat uit één teen. In tegen stelling tot koeien en schapen die hebben twee 'verhoornde' tenen.
Onderhoud van de hoef
Vroeger in de tijd van de wilde paarden en kuddes was er nog geen hoefsmid nodig, door de vele kilometers die de paarden maakten over rotsen, zandpaden en vele landshappen en uitgestrekte vlaktes, toen sleten de hoeven natuurlijk af. Nu de paarden een stuk minder kilometers maken slijten de hoeven natuurlijk ook een stuk minder hard. Daarom is nu de hoefsmid erg noodzakelijk. De hoefsmid is opgeleid om een paard te bekappen en te beslaan van speciaal beslag.
Het bekappen
Het bekappen van de hoef is het zelfde als de mens de nagels knipt, dat doen we zo dat de hoeven niet veel te lang worden. er word dus een klein stukje van de hoef afgevijld en geknipt. De hoef word daarna mooi rond gemaakt en het ziet er weer netjes uit.
De stand van de hoef kan ook goed gezet worden door het bekappen bijvoorbeeld als de hielen van de hoef iets lager moeten zijn, moet er elke keer als de hoefsmid aan de achterkant van de hoef iets afgevijld worden om een goede stand te krijgen. Een paard moet ongeveer om de acht weken naar de smid. De hoefsmid gebruikt er speciaal gereedschap voor om het paard goed en netjes te bekappen. Een paar dingen die een hoefsmid nodig heeft om te bekappen zijn:
- Renetten
- Kapmes
- Rubber hamer
- Hoefvijl
Het beslaan
Als een paard veel wordt bereden of op een verharde wegen loopt en de hoeven te snel slijten is het handiger om het paard te laten beslaan. De hoefsmid zet dan hoefijzers onder de hoeven en slaat de hoefijzers vast met nagels aan de hoef van het paard.
Als hoefbeslag niet nodig is voor het paard is het voldoende om het paard op blote voeten te laten lopen.
Voor- en nadelen van hoefbeslag
Hoefijzers beschermen de hoeven tegen snelle slijtage van de hoeven, voor paarden die voor de koets/kar lopen of voor paarden die in de stal schrapen met hun voorbenen zijn ijzers echte aanraders. Nog een voordeel ervan is als paarden hoefbeslag hebben er kunnen gaten in de hoefijzer gemaakt worden waar je noppen in kunt draaien die worden ook wel kalkoenen genoemd. Die kalkoenen helpen tegen het glijden in weides (bijv. op concours ) ook politie paarden hebben vaak kalkoenen in. Deze kalkoenen zijn niet zo heel lang maar helpen wel voor bepaalde voorwerpen op de straat, waar de paarden zich aan kunnen bezeren. IJzers worden ook gebruikt om een paard een beter gangwerk te geven, bijvoorbeeld bij tuigers zodat ze hun benen meer gaan heffen. Een hoefijzer kan ook helpen voor standcorrectie bij bepaalde aandoeningen.
Een nadeel van hoefbeslag is dat de hoefwand word beschadigd door het er in staal van de nagels. Er kunnen problemen komen bij paarden met een zwakke hoefwand. Daarnaast belemmerd een onbewegelijk ijzer de bewegelijkheid van de hoef. zeker als er extra lippen aan gesmeed worden. Dit kan je zien na een paar maanden de hoeven worden smaller. De kosten van ijzers zijn natuurlijk veel hoger, dan bij alleen bekappen.
Beslaan
Goed beslaan is erg belangrijk voordat er een ijzer onder gezet word. De smid moet goed letten op de juiste voet as en de manier van bewegen van het paard, daarnaast is de stand van de hoef/been ook erg belangrijk want daar kan hij nog wat aan corrigeren. Als hij daar mee klaar is moet hij de breedte van de hoef op meten en de lengte van de takken. De maat zien ze doordat de gaten( voor de nagels) op de witte lijn zitten, Daar moeten de nagels door heen geslagen worden. Is het ijzer te krap (dus aan de binnen kant van de witte lijn) dan kan er nageldrukking ontstaan. Is het ijzer te ruim (buiten de witte lijn) dan kunnen er scheuren ontstaan. Als het ijzer past dan word het ijzer gekoeld in een stalen emmer en vast gezet met de nagels. Om het af te maken worden de nagels aan de buitenkant af geknipt en omgeslagen met een priem.
Koud of warm beslag
Koud beslag betekend dat het ijzer niet word verhit in de oven. Het word dus koud op maat gemaakt. Het is voor de smid veel zwaarder werk, verhit beslag is daarom makkelijker. Als een ijzer bijna niet bewerkt hoeft te worden zou koud beslag erg makkelijk zijn. Het scheelt weer de oven aan te doen en het is beter voor de hoeven. Het nadeel van koud beslag is dat er geen extra lippen aan kunnen gemaakt worden omdat het ijzer niet verhit is.
Speciaal beslag
Kunststof
Kunststof beslag moet anders genageld worden dan bij gewone ijzer. Bij kunststof moeten de nagels voor in de hoef. Als ze te ver naar achteren worden genageld (dus bij het bewegelijke deel van de hoef) dan kunnen de nagels en of hoefwand breken omdat er te veel krachten op komen te zitten.
Er hoeven ook maar 4 tot 6 nagels in de hoef om het ijzer vast te zetten. Soms word het zelfs vast gelijmd en zijn er dus geen nagels nodig kunststof beslag is lichter van gewicht en dus fijner voor het paard. Ook geeft het meer grip en minder kans op verwondingen. Het is wel duurder dan normaal, en het is niet voor ieder paard bestemd. en door de ronde en dichte vorm is het uitkrabben soms wat moeilijker
Zooltjes
Zooltjes worden bevestigd tussen het ijzer en de hoef. Dit kan geplaatst worden door dat het paard gevoelig loopt ook met ijzers. of door enkele hoef / been gebreken, Bijvoorbeeld bij artrose, dan word het gebruikt als schok demping
Samengevat: bekappen en in sommige gevallen het beslaan van de hoeven is erg belangrijk.