Trofeejacht: lucratief of schadelijk?

De jacht op wilde dieren is 'big business' anno 2015. Overal ter wereld nemen jagers legaal en illegaal dieren op de korrel. Een bekende jager is Walter Palmer. Hij betaalde zo'n 50.000 euro voor het schieten van Zimbabwes lievelingsleeuw Cecile. Per jaar worden er zo'n 665 leeuwen afgemaakt door zogeheten 'trophy hunters'. Niet alleen leeuwen, maar ook andere dieren zijn populair. Van Azië (tijgers) tot Alaska (ijsberen) zijn jagers volop aan het zoeken naar hun volgende prooi. Zo wordt er jaarlijks alleen al in Zuid-Afrika meer dan 400 miljoen dollar uitgegeven om wilde dieren af te kunnen schieten.

Wat is trofeejacht?

Trofeejacht is de jacht op wilde dieren zoals elanden, herten en beren. Jaarlijks worden er miljarden uitgegeven aan de jacht op wilde dieren. Zo is er voor elk dier een aparte vergunning nodig. Na de jacht wordt het geschoten wild als trofee mee naar huis genomen. Maar wat is een jachttrofee eigenlijk? ''Een jachttrofee is een dier of een gemakkelijk herkenbaar deel of afgeleid product daarvan'' (RVO, 2015). De meeste jagers hebben een hertengewei of het hoofd van een eland in huis hangen. Hoe meer trofeeën een jager heeft, des te meer aanzien hij geniet. Veel jagers hebben daarom ook tientallen trofeeën prominent aan de muur hangen.

Er zijn jagers die liever nog een stap verder gaan. Walter Palmer, Sabrina Cortagelli en Corey Knowlton zijn prima voorbeelden van jagers die het hebben voorzien op groot wild. Zij jagen het liefst op dieren zoals luipaarden, tijgers, buffels, neushoorn en nijlpaarden. Het zijn vooral (zeldzame) dieren uit Afrika, Alaska en Azië die het slachtoffer worden van de plezierjacht. Bovendien wordt er wordt flink betaald voor deze groep dieren. Zo betaal je voor een buffel 10.000 euro en voor een leeuw minimaal 20.000 euro.

Voordelen 'trophy hunting'

Trofeejagers claimen dat de grote geldbedragen die ze betalen om op exotische dieren te jagen, gebruikt worden om de plaatselijke bevolking te helpen. Zo beweren de jagers dat ze met iedere aankoop een flink kapitaal in de lokale economie pompen. Maar ook beweren ze samen met andere voorstanders dat de plezierjacht 'nuttig' is voor de natuur.

Zelfs het Wereld Natuur Fonds (WNF) heeft uitgeroepen dat de plezierjacht enkele voordelen met zich mee kan brengen. De organisatie erkent het probleem dat er vooral in Afrikaanse landen illegaal gejaagd wordt op exotische dieren. Hoewel er miljoenen omgaan in deze lucratieve business, komt er echter nog niets ten goede aan het natuurbehoud. Het geld dat betaald wordt, komt immers bijna altijd terecht bij de eigenaren van de grond waarop gejaagd wordt en bij organisatoren van jachtreizen. Jachttoerisme zou daarom een betere oplossing zijn. In dit geval moeten jachttoeristen een grote som geld betalen aan natuurorganisaties zodat zij het kunnen gebruiken voor de instandhouding van de natuur. Op deze manier zouden bedreigde diersoorten volgens het WNF beter worden geholpen.

Nadelen van trofeejacht

Cijfers beweren dat de trofeejacht juist niet ten goede komt aan de natuur en economie. De organisatie Wild Travel kwam in 2013 met een rapport waaruit naar voren kwam dat de trofeejacht in Afrikaanse landen nauwelijks wat oplevert voor plaatselijke inwoners en natuurbehoud. Bovendien bleek uit een rapport van de Universiteit Port Elizabeth in Zuid-Afrika dat de inkomsten uit ecovriendelijk toerisme vijftien keer zoveel opleveren dan de opbrengsten van de plezierjacht. Levende dieren blijven immers toeristen trekken, terwijl trofeejagers ervoor zorgen dat het wild - en daarmee het safaritoerisme - verdwijnt.

Trofeejacht op leeuwen

Bij een 'hunting party' wordt er vrijwel uitsluitend op mannelijk wild geschoten. Trofeeën van mannetjes in hun topjaren zijn favoriet. Maar dit type plezierjacht is schadelijk voor de natuur. Mannetjes zouden namelijk (bijna) nooit welpen van een andere leeuw opvoeden. Indien een ander mannetje de troep leeuwen overneemt, zal hij de aanwezige welpen daarom verjagen. Op deze manier worden de leeuwinnen weer krols zodat ze kunnen paren met de nieuwe leider. Er gaat dus een hele generatie leeuwen verloren wanneer er één mannetje in de leeftijd van 4 tot 8 jaar wordt doodgeschoten.

Slachtwedstrijden

Veel trofeejagers doen graag mee aan slachtwedstrijden zoals de zogeheten 'Grand Slam' of 'Inner Circle' competities. Het gaat dan om bijvoorbeeld de Afrikaanse 'Big Five' (buffel, leeuw, luipaard, neushoorn en olifant), de Noord Amerikaanse 'Twenty Nine' (beren, bizons, elanden, herten, kariboes etc.) en de 'Antlered Game of the Americas' (elanden, jonge hertjes en herten). Om een dergelijke wedstrijd te winnen, dient de jager zoveel mogelijk dieren te hebben gedood uit een bepaalde categorie. Bovendien is de score afhankelijk van het soort wapens die gebruikt zijn om het beest af te schieten.