Hond: autisme, syndroom van down, geestelijke afwijkingen

Psychiatrische afwijkingen, aandoeningen en ziekten worden bij de mens veel besproken. Maar van de hond is weinig bekend. Dit komt omdat dieren met een stoornis als autisme of het syndroom van down vrijwel geen overlevingskans hebben. Toch zijn er een aantal honden met een geestelijke afwijking.

De hond versus de mens

De mens is eigenlijk uniek te noemen wat betreft ziekten en aandoeningen. Waar in de dierenwereld korte metten wordt gemaakt met deze gevallen, staat de mens veel sterker. De helft van de menselijke zwangerschappen waarbij sprake van het syndroom van down is, zal eindigen in een miskraam. De andere helft wordt geboren als een kindje met het syndroom van down. Bij de hond is de natuur veel strenger: vrijwel allen zwangerschappen waarbij sprake is van het syndroom van down, eindigen in een miskraam. Autisme komt ook redelijk veel voor bij de mens. In de dierenwereld, en dus ook bij de hond, is dit weer een uitzondering.

Dit maakt onderzoek naar geestelijke afwijkingen bij dieren lastig. Tot nu toe is er tweemaal het syndroom van down bij een aap vastgesteld. Vaak zijn de kenmerken van een afwijking bij de hond ook niet hetzelfde als die van een mens met een geestelijke afwijking. Dit komt door de communicatie die de mens kan leggen. Mensen communiceren grotendeels met behulp van gesproken taal en de algehele ontwikkeling verloopt anders. Een hond heeft een vrij simpele ontwikkeling met een basic communicatie.

Hond met syndroom van down

Het lijkt vrijwel onmogelijk: een hond met het syndroom van down. Moeder natuur selecteert ongeboren puppies met een afwijking en laat ze sterven. Deze eindigen in een miskraam of in een vroeggeboorte, met een dodelijke verloop. Mocht de pup het wel weten uit te houden gedurende een hele zwangerschap, dan zal deze vrij kort na de geboorte sterven. Een hond met het syndroom van down heeft geen nut voor de natuur: hij is onvruchtbaar of kan geen gezonde nakomelingen voortbrengen. Daarbij zal deze hond het zonder hulp niet redden omdat een hond met een geestelijke afwijking geheel afhankelijk is.

Mensenhanden weten soms een pup met het syndroom van down te redden. Vaak is de mens zich niet bewust van de afwijking die deze pup heeft. Het voeden verloopt moeizaam, de ontwikkeling verloopt erg traag. Er is sprake van weinig tot geen communicatie. De pup loopt niet of moeilijk, waarbij een waggelende gang wordt gezien. De hond is bevattelijk voor allerlei ziekten en zal vaak op jonge leeftijd sterven.

Autisme bij honden

Bij honden komt wel eens een vorm van autisme voor. Dit is een stoornis die minder vaak voorkomt dan bij mensen. Ook hierin speelt de selectie van moeder natuur een rol. Een hond met autisme kenmerkt zich door het achterwege blijven van gezichtsuitdrukkingen. Ook reageert de hond niet of vertraagt op zijn omgeving. De communicatie met de hond verloopt moeizaam. De hond met autisme kan in herhaaldelijke gedrag vallen. Vaak hebben deze honden behoefte aan structuur in hun leven.

Geestelijke afwijking

Door broodfokkers komen geestelijke afwijkingen in de hondenwereld terecht. Er wordt niet met zuiver bloed gefokt waardoor er afwijkingen ontstaan. Inteelt in hier één boosdoener van. Geestelijke afwijkingen bij de hond komen in allerlei vormen voor. Vaak is niet precies vast te stellen waar de hond aan lijdt. Dit maakt het moeilijk om een juiste beoordeling te geven. Ook behandeling wordt bemoeilijkt. In sommige gevallen is het mogelijk om een hond met een geestelijke afwijking met behulp van medicijnen te corrigeren tot juist gedrag.

Soms ook wordt een geestelijke afwijking als stempel op de hond gedrukt, wanneer er sprake is van afwijkend gedrag. Veelal heeft de mens niet in de gate dat hij of zij zelf het gedrag van de hond verandert. In die gevallen kan een zogenaamde hondenfluisteraar uitkomst bieden. Deze zal op het gedrag van de hond letten, maar vooral het gedrag van de mens beoordelen. Een interactie tussen beiden lijdt vaak tot ongewenst gedrag bij de hond.

ADHD komt ook voor bij honden, maar is net als voorgaande afwijkingen moeilijk te beoordelen. Een hond met grote drukte kan ook een kakaraktertrek hebben die de drukte tot uiting brengt. Soms is de drukte terug te brengen naar een typisch raskarakter. Soms is er wel degelijk sprake van ADHD of hyperactiviteit bij de hond. In Nederlanden België zij er enkele dierenartsen die hier meer onderzoek naar gedaan hebben. Medicatie kan bij deze honden een uitkomst bieden. In de meeste gevallen echter zal de eigenaar de eigenschap van de hond accepteren.

Honden met een geestelijke afwijking of een andere aandoening zijn vaak onvruchtbaar. Mocht dit niet zo zijn, dan mag er met deze honden niet gefokt worden. Honden met een lichamelijke of geestelijke afwijking worden op shows uitgesloten van deelname.

Lees verder

• Domesticatie van de hond
• Hond versus kat