Domesticatie van de hond

Onder domesticatie word verstaan het tot huisdier maken van wilde dieren. De mens maakt al eeuwenlang wilde dieren tot huisdier. Dit doet de mens omdat deze van mening is dat bepaalde dieren nuttig kunnen zijn voor de mens. Denk hierbij aan paarden om te gebruiken voor de kar of als rij en lastdier, runderen voor het vlees en de melk, katten als gezelschap en honden als bewaking van de goederen. In de verre oudheid werden al wilde dieren tam gemaakt. De hond is hier één van:

Selectie

Om een wild dier tot huisdier te maken, moet het wilde dieren zich aan kunnen passen in een leven in gevangenschap. ook moet het wilde dier zich in gevangenschap voort kunnen planten, anders heeft het voor de mens geen zin het dier te domesticeren. Het dier moet ook bereid zijn om met mensen te leven en van het voedsel dat de mens hem verschaft. De wilde hond was hiertoe bereid, en was voor de mens ook nuttig als huisdier. Een belangrijk aspect ten aanzien van het gedrag van het wilde dier is dat de mens met de opvoeding en verzorging van het dier, de ontwikkeling kan remmen en klein kan houden, zodat deze afhankelijk word van de mens. Door middel van fokprogramma's wist de mens de gewenste eigenschappen in gedrag en uiterlijk te selecteren en alleen hierop verder door te fokken, zodat de ongewenste aspecten verdwenen. Wat over bleef, was de hond zoals wij hem als huisdier willen zien.

Achtergrond

De huishond zoals wij hem kennen behoort tot de groep van de echte honden. In deze groep horen ook de wilde honden zoals de dingo's en dholes. De echte honden vormen weer een onderdeel van de hondachtigen. Deze groep is groter, waartoe ook de jakhalzen en wolven thuishoren. Ten slotte is deze groep weer onder te verdelen in de zoogdieren. De huishond draagt de Latijnse naam Canis domesticus. De tweede naam, domesticus, zegt al veel over de afkomst van de huishond, de gedomisteerde hond dus. Waarschijnlijk is met drie tot vierduizend jaar geleden begonnen met het vangen van de minst schuwe wolven, en heeft men deze in gevangenschap gefokt, gevoed en opgevoed. Het vermoeden bestaat dat wolven al veel langer door de mensen werden gehouden en een of andere vorm, maar dat het tot huisdier maken en bewust fokken pas drie tot vierduizend d jaar geleden begon.

Taken

De eerste taken van de wolf was als hulp bij de jacht, waartoe de wolf bereid was en ook erg behulpzaam bij was. Voor bewaking werd hij ook gebruikt. Later, toen de mens zelf zijn groenten ging verbouwen en vee ging houden, werden ze gebruikt als bewaking en verdediging van het vee en het landgoed, en werden de eerste rassen gefokt die hiertoe geschikt waren. Ook werden er wedstrijden met honden gehouden zoals de bekende arenagevechten. Zo ontstonden rassen de sterk en vooral moedig waren, zodat deze ingezet konden worden tijdens deze gevechten. Tot de 19e eeuw werd er vooral veel gejaagd met honden, waardoor er veel jachthonden werden gefokt. In de middeleeuwen hadden honden ook een status als gezelschapshonden bij kasteeldames. Er werden daarom honden gefokt op hun uiterlijk, deze moest charmant overkomen en de hond mocht niet te groot zijn, zodat deze op schoot gedragen kon worden. Pas veel later ontstonden er nieuwe rassen die werden ingezet voor de sport of als blindengeleidehond, of als reddingshond. Ook werden er honden gefokt met een extreem agressief karakter zoals de pitbull, waardoor later problemen ontstonden met dit soort honden en er tegenop getreden moest worden. Niet ieder nieuw verworven ras bleek later uitermate geschikt te zijn om als huisdier te houden.

Oudste hond

Wie wil weten wie de eerste hond was, komt al snel uit bij de resten die zijn gevonden in prehistorische vondsten. Deze dateren van ongeveer twaalf tot veertienduizend jaar geleden. Rond 40.000 tot 100.000 jaar geleden zouden de eerste wolven door de mens gevangen zijn en gehouden worden als een soort van huisdier. Uit het verre oosten is bekend dat ongeveer 15.000 jaar geleden de huishond ontstond. Wat er in die tussentijd allemaal is gebeurt, blijft waarschijnlijk een gok. Hoe dan ook, het heeft geleidt tot het huisdier dat we nu erg waarderen en waar we van zijn gaan houden: de trouwe huisvriend de hond.