Parvo bij huisdieren en varkens

Parvo is een zeer besmettelijk virus dat zich verspreidt via de uitwerpselen. Het komt wereldwijd voor bij varkens, honden en katten. Dieren van alle leeftijden zijn vatbaar voor de ziekte, maar het komt vooral voor bij jonge dieren (tot één jaar) en bij dieren die al lange tijd niet gevaccineerd zijn. Het virus heeft een zeer grote voorkeur voor cellen die zich aan het delen zijn. Het virus vermeerdert zich in deze cellen, waarbij het de cellen waarin het zich vermeerdert kapotmaakt. Hoewel het virus bij ieder dier (de gastheer) de voorkeur heeft voor dezelfde soort cellen, is het ziektebeeld echter verschillend. Bij katten is parvo ook wel bekend als de kattenziekte.

Inhoud

• Algemeen
• Ziektebeeld en symptomen
• Huisdieren
• Varkens
• Verspreiding en gevolgen
• Huisdieren
• Varkens
• Diagnose
• Huisdieren
• Varkens
• Behandeling en preventie
• Huisdieren
• Varkens

Algemeen

Parvo is een ziekte die bij verschillende diersoorten voorkomt. Het wordt veroorzaakt door een virus dat bij de verschillende dieren andere gevolgen heeft. Hierdoor is geen eenduidig ziektebeeld te geven. De belangrijkste diersoorten waar parvo veel voorkomt, zijn varkens, honden en katten. In dit artikel gaat het dan ook over parvo bij deze dieren. Er wordt verder ingegaan op de verspreiding, symptomen, behandeling en preventie. Bij honden en katten komen de verschijnselen en het ziekteverloop overeen. Bij varkens verloopt de ziekte echter heel anders. Als gevolg hiervan zijn ook de symptomen anders. Waar in dit artikel wordt geschreven over hond, kan ook 'kat' gelezen worden. Om niet steeds kat/hond te hoeven schrijven, is er voor gekozen om altijd alleen hond te schrijven.

Ziektebeeld en symptomen

Huisdieren

Parvo dringt via het neus- en mondslijmvlies het lichaam van de hond binnen. Daar verspreidt het zich via de slokdarm naar het maagslijmvlies, waar het zich verder verspreidt; de maag en darmen hebben in verhouding namelijk een hoog aantal delende cellen. Bij jonge honden nestelt het virus zich ook in de thymus, een orgaan in de borstholte dat voor het afweersysteem zorgt.

Het eerste symptoom treedt een paar dagen na de infectie op en is te herkennen aan lusteloosheid en geen eetlust. Dit wordt snel gevolgd door braken, wat ernstige vormen aan kan nemen: het gebeurt veel en vaak, de hond kan niets binnenhouden. Ook kan er sprake zijn van bloed bij het braaksel. Hierdoor kan soms vermoed worden dat de hond iets vreemds in de maag heeft gekregen.

Het braken wordt binnen 24 uur gevolgd door diarree. De aard kan variëren, maar over het algemeen is het een diarree die zeer waterig en bloederig is. Het wordt in grote hoeveelheden geproduceerd en stinkt verschrikkelijk. De oorzaak van de diarree is het kapotgaan van het slijmvlies in de darmen. Dit gaat gepaard met bloedingen. In ernstige gevallen is de darm helemaal niet meer in staat om water en voedingsstoffen op te nemen. In dit stadium loopt alles er aan de achterkant weer uit. Dit gaat in combinatie met slierten bloed.

De ernst van de aantasting van het slijmvlies is afhankelijk van het volgende:

• Snelheid waarmee de darmcellen delen op het moment van de infectie
• Leeftijd
• Conditie
• Leefomstandigheden
• Algemene gezondheid
• Dieetveranderingen

Varkens

Bij het varken heeft parvo de volgende gevolgen:

• Sterfte in de baarmoeder van ongeboren biggen bij een infectie vroeg in de dracht.
• Mummificatie bij een infectie na de vijfde drachtweek.
• Doodgeboren biggen bij een infectie kort voor het werpen.

Bij infectie vroeg in de dracht worden de dode biggen door de baarmoederwand opgenomen en wordt de zeug weer berig. Ze kan dan weer opnieuw geïnsemineerd worden. Het kan hierdoor lijken alsof ze niet drachtig is geweest. Bij een infectie later in de dracht worden de biggen op het normale moment geboren. Aan de zeug is helaas niet te zien of er sprake is van parvo.

Verspreiding en gevolgen

Huisdieren

Honden van alle leeftijden zijn gevoelig voor het parvo-virus. Voornamelijk honden tussen de vijf en zestien weken worden ziek, vlak na de verhuizing van de fokker naar de nieuwe eigenaar. Ook lijkt het er op dat sommige rassen gevoeliger zijn voor parvo dan andere rassen. Een dierenarts kan u hierover meer informeren.

Besmetting gebeurt door direct of indirect contact met de ontlasting van besmette honden. Bij direct contact valt te denken aan snuffelen, likken of opeten, indirect contact ontstaat bijvoorbeeld via schoenzolen die in een besmette omgeving zijn geweest.

Varkens

Het virus is aanwezig op alle varkensbedrijven. De verspreiding binnen een bedrijf gaat vrij traag en golfsgewijs. De verspreiding in de baarmoeder na een infectie gaat langzaam. Dit is te zien aan de grootte van de mummies: ze verschillen in grootte doordat ze niet gelijktijdig gestorven zijn. Een drachtige zeug die is getroffen door parvo zal zelden verwerpen. Als gevolg hiervan worden de gemummificeerde vruchten op de normale tijd 'geboren'. Parvo is hierdoor een virus met grote financiële gevolgen voor de boer. De zeug staat bijna vier maanden drachtig op stal en kost dus geld, terwijl er in verhouding maar weinig of geen biggen af komen, waardoor er geen of veel minder geld binnenkomt.

Parvo verspreidt zich vooral via de mest en urine van aangekochte varkens. Parvo kan zich ook verspreiden via aangekocht sperma.

Diagnose

Huisdieren

De klachten die ontstaan als gevolg van parvo, ontstaan ook als gevolg van een flink aantal andere virussen en een aantal bacteriën. Een juiste diagnose is hierdoor lastig, maar alle mogelijkheden worden doorgenomen. Vijf tot elf dagen na de besmetting is via een onderzoek van de ontlasting aan te tonen wat de precieze oorzaak van de klachten is.

Varkens

Bij varkens is de diagnose alleen via bloedonderzoek vast te stellen, maar de uitslag is niet 100% betrouwbaar. Dit komt doordat de anti-stoffen heel lang in het bloed blijven zitten. Het is hierdoor niet vast te stellen hoe lang de zeug het virus al bij zich draagt.

Behandeling en preventie

Huisdieren

De meeste honden die parvo hebben, overleven het niet: parvo bij honden is een massale aanval op het lichaam. De totale ziekteduur varieert van amper 24 uur tot enkele weken, waarbij het laatste alleen mogelijk is bij intensieve behandeling met medicijnen en infusen tegen uitdroging. Medicijnen waaraan te denken valt zijn antibiotica om de bacteriegroei in te remmen en een medicijn om het aangetaste slijmvlies iets te beschermen tegen de inwerking van het virus. Zelfs na behandeling overleven honden het vaak niet.

Vanaf de vijfde dag na de besmetting begint de hond met het vormen van antistoffen. Indien het een sterke hond betreft die behandeld wordt met medicijnen en infusen, is een snel herstel mogelijk, maar het is geen garantie. Een hond die geneest heeft dan wel langere tijd medicijnen nodig ter ondersteuning. Na genezing zijn er geen blijvende problemen te verwachten. De hond is dan wel jarenlang immuun voor parvo.

Indien een zeer jonge pup (3-4 weken) het parvo-virus krijgt, kan deze er hartproblemen aan over houden. Dit komt doordat de hartspier op deze leeftijd erg snel deelt. Op deze leeftijd kunnen er fatale hartproblemen ontstaan. Afhankelijk van de ernst kan de pup er goed of minder goed mee leven. Wel kan de hond op latere leeftijd vervroegd overlijden als gevolg van hartproblemen.

Parvo is te voorkomen door al op jonge leeftijd te beginnen met enten. Het wordt aanbevolen om deze enting jaarlijks te herhalen. Gezien de gevolgen van het virus, is dit zeker aan te raden. Voor meer informatie over enten kunt u het beste bij uw dierenarts terecht.

Varkens

Er kan worden ingeënt tegen het parvo-virus vanaf een leeftijd van 6 maanden. Er bestaat niet echt een behandeling tegen parvo; doordat het een virus is, heeft een behandeling met antibiotica weinig zin. Alleen drachtige zeugen en boeren ondervinden gevolgen van parvo. Omdat Parvo zo veel voorkomt, wordt het wel aangeraden om de dieren in te enten.

Bij mummies en doodgeboren biggen is met een test aan te tonen of ze het Parvo-virus bij zich dragen. Bij de zeugen kunnen met bloedonderzoek afweerstoffen aangetoond worden. Dit bloedonderzoek zegt echter weinig over parvo bij het varken en op het bedrijf, omdat antistoffen lang in het bloed blijven zitten.