Groente en bonenmix voor papegaaien

Iedereen die bekend is met de papegaaienwereld komt eerder of later tot de conclusie dat de voeding iets weg heeft van alchemie en dat je er met een zaadmengsel en een stukje appel nu en dan helaas niet zal komen. Maar hoe doe je dat precies, als je niet de tijd hebt om elke ochtend een halfuurtje verse groente te staan snijden en peulvruchten en rijst te koken? Onderstaand recept voor een gezonde groente en bonenmix biedt uitkomst.

Natuurlijke voeding

Voeding speelt net als bij mensen een essentiële rol in het leven van de papegaai: het is doorslaggevend voor zijn gezondheid en een oh zo welkome tijdverdrijf en vermaak. Daarom is het nodig om zo gevarieerd en vers mogelijk te voeren. Belangrijk is om te beseffen dat wanneer je de papegaai van een dieet wil voorzien met een hoog gehalte aan natuurlijke voeding, dit noodzakelijk veel meer variatie inhoudt dan het gebruikelijk appeltje, banaantje, druifje en tomaatje. Dan hebben we het letterlijk over tientallen soorten, en wel voornamelijk groente. Groente is over het algemeen veel voedzamer en gezonder dan fruit, boordevol vitaminen en mineralen, terwijl fruit voornamelijk suiker en water bevat. Dat is mogelijk ook de reden waarom de meeste vogels fruit makkelijker eten dan groente, en tegelijkertijd ook de reden waarom een mix van een paar soorten fruit absoluut niet kan volstaan als vervanging voor pellets. Maar wat misschien het belangrijkste is - vertrouw niet blindelings op wat te lezen valt op internet en wat wie dan ook zegt, ook (of misschien nog te meer) als dit producenten van papegaaienvoer betreft. Vertrouwen alleen is niet genoeg. Er bestaat geen gegarandeerd wonderdieet die alle papegaaien goed doet; net zoals mensen hebben ze individuele behoeften aan voedingsstoffen en energie. Doe je eigen research, denk na en let goed op de reacties van je gevleugelde vriend. Daarna is het recept op een gezonde en gelukkige papegaai eigenlijk heel simpel en teruggebracht tot 4 ingrediënten: gezond verstand, achtergrondinformatie, openstaan voor leren en de ondersteuning van jouw vogelarts.

Groente en bonenmix

De filosofie achter onze manier van voeren komt neer op twee simpele principes: variatie, en zo rauw/natuurlijk (zo weinig mogelijk kunstmatige toevoegingen) mogelijk. Uiteraard is het niet mogelijk om elke dag vers te koken en 20 soorten groente en fruit te snijden en daarom is een goede tweede optie een zelfgemaakte mix van bonen, groente en fruit, ingevroren per porties en in een minimum van tijd gebruiksklaar. De ingrediënten van de mix zijn in 4 hoofdgroepen te verdelen:

Bonen, granen en rijst
Gekookt, verschillende soorten voor compleet proteïne, voornamelijk de kleinere, licht verteerbare bonen.

Basis vers
Hetgeen de mix maakt tot de gezonde en voedzame vitaminen/mineralenbom, de meest gezonde en waardevolle groente en fruit. In de praktijk komt het neer op bladgroente, groente die diep groen, rood en oranje van kleur is en rood en oranje fruit. De nadruk ligt op calcium en vitamine A gehalte.

Aanvullend vers
Overige groente en fruit naar voorkeur.

Extra
Eivoer, tofu, volkoren pasta, pelletkruimels, muesli.

De mix vormt de basis van het dieet van onze papegaaien als een vervanging van de pellets of zaadmengsels, en wordt tenminste een keer per dag gegeven. Wel is het belangrijk om op te letten dat de hoeveelheid zodanig wordt aangepast dat (bijna) alles opgegeten wordt; geef je te veel, kunnen ze er nog altijd de paar lekkerste dingen uitkiezen en ondanks alle variatie toch eenzijdig eten. De maaltijden van de mix worden aangevuld met pellets, zelfgemaakte birdiebread en eivoer, kiemzaad, nog eens verse groente en fruit, nootjes en goed mensenvoedsel zoals volkoren pasta of wilde rijst.

Het recept

Plaats de volgende droge bonen en overige ingrediënten die gekookt moeten worden in een ruime pan, spoel ze grondig uit en laat ze minstens 8 uur in water weken:

1 etl black-eyed bonen

1 etl pinto bonen

1 etl kidney bonen

2 etl bruine bonen

2 etl zwarte bonen

1 etl kikkererwten

2 etl groene spliterwten

2 etl gele spliterwten

3 etl linzen

4 etl mungo bonen

4 etl tarly

4 etl wilde rijst

4 etl zilvervliesrijst

1 kopje quinoa

Spoel de bonen een aantal keer opnieuw door en ververs het water. Als het mengsel geweekt is, giet het water af of vul het zonodig bij zo dat de bonen net onderstaan, breng het aan de kook en laat het 10 minuten op hoge vuur koken. Daarna onder regelmatig roeren op matige vuur gaar koken; zorg dat de bonen niet te zacht zijn, maar wel zeker gaar (let daarbij op de grotere soorten zoals de kidney bonen). Giet het vocht niet af, het bevat ook voedingsstoffen.

Het is belangrijk om de bonen zo snel mogelijk te bewerken en invriezen nadat ze eenmaal gekookt en afgekoeld zijn, omdat gekookte peulvruchten bijzonder gevoelig zijn voor bederf en bacteriegroei. Daarom worden de bonen pas op het laatst gekookt. Tijdens de weektijd kun je alvast de overige ingrediënten voorbereiden en snijden, eventueel pureren. Samen met de tweede hoofdgroep, basis vers, maak je de basis van de mix die verder naar wens gecombineerd kan worden met de voor de voeding iets minder essentiële soorten groente, fruit en eventuele extra's. Ook is daar ruimte om de mix aan de individuele behoeften van de kromsnavelsoort aan te passen, bijvoorbeeld meer fruit voor de Edelpapegaai of nootjes en calciumrijke groente voor de Grijze roodstaart.

Laat het mengsel afkoelen en vermeng het met de volgende ingrediënten:

2 kroppen andijvie

2 kroppen romeinse sla

250 gr spruitjes

500 gr boerenkool

1 krop groene kool

2 stuks broccoli

500 gr wortelen

500 gr zoete aardappelen

2 stuks mango

2 stuks papaya inclusief pitjes

paar etl (gevriesdroogde) peterselie

Dit mengsel van gekookte peulvruchten en granen en basis groente/fruit is het hoofdbestanddeel van de mix dat de meeste voedingswaarde bezit en altijd min of meer hetzelfde blijft. Afwisseling is afhankelijk van het assortiment in de winkel; alternatieven zijn bijvoorbeeld andere soorten bladgroente zoals pak soy, lolo rosso, lolo biondo, vogelmuur, paardenbloem, met mate verschillende koolsoorten zoals spitskool. Kies bij voorkeur de voedzame groente- en fruitsoorten en met name bladgroente. Nu is het is mogelijk om de mix in te vriezen en te voeren, maar hou rekening met de relatief grote hoeveelheid proteïne.

Vervolgens wordt de mix naar wens en behoefte aangepast met de aanvullende soorten groente en fruit of extra's zoals overgebleven pelletkruimels of eivoer. Hierin bestaan geen beperkingen wat soorten, maten, hoeveelheden en bewerking (rauw, licht gestoomd, gekookt, gepureerd, heel...) betreft, anders dan dat het eetbaar moet zijn en niet schadelijk voor papegaaien. Denk daarbij aan groente zoals pompoen, bleekselderij, venkel, tomaten, paprika's en pepertjes, erwten, rode biet, bloemkool, maar ook courgette, aubergine, gekookte aardappel, maïs... of fruit, bijvoorbeeld exotisch (ananas, kiwi, passievruchten, kaki, lychee), cranberry's en andere soorten bessen, aardbeien, frambozen, meloen, appel, peer, perzik en nectarine, abrikoos, kersen. Avocado is in zijn geheel giftig, evenals de pitjes van lychee en appels, kersen, perzik/nectarine en abrikoos.

Er valt volop te variëren met de samenstelling. Zo kun je alles vermengen, of bijvoorbeeld telkens een paar verschillende soorten groente en fruit toevoegen aan de basis van de mix, waardoor je iedere paar dagen een andere smaak kan aanbieden en de mix altijd interessant blijft. Invriezen in porties en voor gebruik overnacht/overdag in de koelkast laten ontdooien. Voor spoedgevallen is er de magnetron of heet water, zolang je goed oplet dat het mengsel niet heet is als het in de voedingsbakjes terecht komt.

Eet smakelijk!