Caracara plancus: een roofvogel uit de familie valkachtigen

De caracara plancus is een roofvogel van de familie valkachtigen. Er bestaan twee types caracara namelijk de caracara plancus, ook wel kuifcaracara genoemd, en de caracara cheriway. In het Caribische gebied, Curaçao en Aruba is de caracara plancus beter bekend onder de naam warawara. Een caracara houdt van een plek op grote hoogten. Hij zit het liefst op de top van een zuilcactus. Een grappig feitje van de caracara is dat hij liever loopt dan dat hij vliegt. De caracara voedt zich voornamelijk met kadavers en heeft daarmee ook een belangrijke functie als schoonmaker.

• Taxonomische indeling
• Taxonomisch onderzoek DNA van vogels
• Roofvogels algemeen
• Valken algemeen
• Caracara verspreiding
• Caracara cheriway
• Caracara plancus oftewel kuifcaracara
• Kenmerken van de caracara
• Voortplanting
• Leefwijze
• Voedsel
• Habitat
• Bedreigde diersoort
• Uitgestorven caracara's

Taxonomisch onderzoek DNA van vogels

In 2008 is er een uitgebreid onderzoek gedaan naar de taxonomie van vogels. Daar is een bijzonder resultaat uit voortgekomen voor wat betreft de valkachtigen. Roofvogels worden van oudsher in twee groepen gedeeld, namelijk de accipitriformes en falconiformes. Uit het onderzoek van Hackett is echter gebleken dat de valkachtige meer verwant is aan papegaaien en zangvogels dan aan roofvogels. Na deze bevindingen moet de valkachtige als een aparte orde beschouwd worden. Deze orde kent maar één familie, de valkachtigen bestaande uit elf geslachten.

Roofvogels algemeen

Over het algemeen eten deze vogels vlees maar sommigen eten ook dode vissen. Ze vangen hun prooi in de lucht, maar ook op de grond of in het water. Soms vangen ze geen prooi maar eten ze kadavers. Roofvogels jagen hoofdzakelijk overdag.

Valken algemeen

De valkachtige jaagt vooral op andere vogels. Hoewel er ook vogels zijn waar ze bang voor zijn. Ze kunnen zelfs 180 km per uur vliegen en ze houden een achtervolging lang vol. Ze vangen een prooi met hun klauwen maar maken hem dood met hun snavel. Valken houden van grote vlaktes omdat ze daar de ruimte hebben.

Caracara verspreiding

De caracara is één van de vijfenzestig soorten valken die er in de wereld voorkomen. Er zijn twee verschillende caracara's, namelijk de caracara plancus en de caracara cheriway. Het verschil tussen de twee soorten is overigens gering.

Caracara cheriway

Dit type caracara komt vooral in het noordelijke gedeelte van Zuid-Amerika voor onder meer in Peru, Centraal-Amerika, Mexico, Brazilië, en het zuidelijk gedeelte van de Verenigde Staten, met name Florida.

Caracara plancus oftewel kuifcaracara

Dit type caracara komt voor in het zuidelijke gedeelte van Zuid-Amerika en ook op Curaçao en Aruba. Op Curaçao en Aruba wordt deze vogel overigens warawara genoemd. Op de eilanden loopt de populatie van de warawara terug door de grote hoeveelheid boa's die er voorkomen en die deze vogels ook eten.

Kenmerken van de caracara

Hij is grijs tot bruin met een wit tot crèmekleurige kop en borst. Zijn kruin is donkerbruin en zijn buik is bruin met wit gevlekt. De staart en de vleugeluiteinden zijn zwart-wit gestreept. Verder heeft hij een oranje of roodachtige kale huid tussen de ogen en zijn snavel. Deze kale huid is handig omdat er dan geen rottend vlees tussen de veren vast blijft zitten. De felheid van de kleur rood laat zien of de caracara opgewonden is of niet. In de lucht is hij gemakkelijk te herkennen aan zijn klungelige manier van vliegen. Hij kan een hoogte bereiken van ongeveer 50 à 60 cm, de spanwijdte van zijn vleugels is ongeveer 120 tot 130 cm en hij heeft een gewicht van 850 tot 1500 gram.

Voortplanting

In het broedseizoen zijn er luchtgevechten tussen de mannetjes om te kijken wie het vrouwtje krijgt. Na de paring maakt de caracara een nest van takken, gedroogde uitwerpselen en veren. Een palmboom of een cactus is zijn favoriete plek voor een nest. Caracara’s broeden meestal maar één keer per jaar. Als het zover is leggen ze twee tot drie eieren, die na ongeveer 28 tot 30 dagen uitkomen. De jonge vogels kunnen in principe al na 2 maanden uit het nest vliegen. De jonge vogels zijn gemakkelijk te herkennen omdat ze een lichtere kleur hebben dan volwassen vogels.

Leefwijze

Veel van de tijd brengt de caracara door op de grond. De lange gele poten en platte klauwen maken dat hij goed kan lopen en rennen. Deze vogel loopt en rent liever dan dat hij vliegt. De caracara scharrelt zelf naar voedsel of steelt het van andere vogels of zwakkere soortgenoten. De caracara jaagt in principe overdag naar de prooi, maar een enkele keer ook 's nachts als hij op jacht is naar kikkers. In tegenstelling tot gieren zweven caracara's niet en zijn ze daardoor vaak sneller bij kadavers dan gieren. De dode dieren worden door de caracara in stukken gescheurd met de bek, terwijl hij ze tegenhoudt met zijn poot. De caracara leeft vaak met een partner samen in een groot territorium.

Voedsel

De caracara is een dier dat van de gelegenheid gebruik maakt en die zich met zowel aas als levende prooi voedt. Hij eet knaagdieren, jonge vogels, schildpadden, hagedissen, kikkers, eieren, wormen, insecten, aangespoelde vis en dieren die dood gereden zijn. Soms werken caracara's samen om een grotere prooi te kunnen vangen.

Habitat

Hij houdt van graslanden en landbouwgebieden

Bedreigde diersoort

De caracara plancus komt op de rode lijst van de IUCN van 2016 niet meer als bedreigde diersoort voor. De IUCN maakt een beoordeling of een diersoort bedreigd is of niet onder andere aan de hand van de door hen verzamelde gegevens over de populatie. Wanneer de volgende beoordeling zal zijn is anno 2020 niet bekend.

Uitgestorven caracara's

Er bestonden meerdere soorten caracara's waarvan de Guadalupe caracara een voorbeeld is van een caracara die recent uitgestorven is. De Guadalupe caracara is doelbewust door de mens uitgeroeid. Rond 1900 is hij verloren gegaan. Er zijn fossielen gevonden van andere types caracara's die in een ver verleden geleefd hebben:

• Bahaman caracara (Caracara creightoni)
• errestrial caracara (Caracara tellustris)
• Caracara major
• Puerto Rican caracara (Caracara latebrosus)
• Seymour's caracara