De verdwijnziekte: complete bijenvolken sterven

In de volksmond heet het de verdwijnziekte. Het mysterie waardoor complete bijenvolkeren sterven en duizenden beesten worden uitgeroeid. Er wordt massaal onderzoek gedaan naar het sterven van duizenden bijen. Voedsel zou te maken hebben met het uitsterven van de bijen, maar zeker is dat niet.

Imkers controleren in de winter hun bijenvolken

In de winter controleren imkers hun bijenvolken altijd door naar de kasten te lopen, er een tik tegenaan te geven en dan door een glas te luisteren of ze nog zoemen. De dieren die in trossen bij elkaar hangen om de warmte bewaren reageren op het kloppen door te zoemen. In hun midden hun koningin die het het warmst heeft. De anderen daarom heen hebben het kouder en de buitenste ring heeft de minste bescherming en daar is het dus het koudst. Daarom wisselen de bijen elkaar steeds af. De dieren hoeven daarom alleen maar bij toerbeurt de ergste kou te doorstaan.

Bijensterfte

In 2009 bleef bij veel imkers dat vertrouwde geluid echter achterwege als ze tegen de kasten sloegen. De imkers, gealarmeerd door het ontbreken ervan openden hun kasten en zagen in veel gevallen alleen maar dode buien. Of dode kasten. Hele volkeren verdwenen daarmee, hun beheerders in droefenis achterlatend. De bijensterfte was wereldwijd een feit en zou zich alleen nog maar uitbreiden.

Grote bijensterfte: niemand weet de oorzaak

Hoewel er al veel onderzoek naar is gedaan is nog steeds niet echt achterhaald wat nu de oorzaak is van de massale bijensterfte. Verschillende factoren worden genoemd:

1. Akkers waarin bijna geen diversiteit meer voorkomt
2. De bermen waarin bijna geen bloemen meer staan
3. De Varroamijt

De Varroamijt

De Varromatijt tast de gezondheid van de bijen aan, waardoor ze verzwakken en dus ook kunnen sterven. Sommige imkers zijn daarom massaal overgegaan op het kweken van darren (de mannetjesbijen). Zij doen er een paar dagen langer over om bij te worden en daardoor heeft de mijt meer vat op ze. De imkers proberen op die manier de werksters (de vrouwtjes) te sparen voor hun invloed.

De regelmaat van het bijenleven

Een bijenleven is heel voorspelbaar. Het ziet er zo uit:

• De koningin legt eitjes rond Oud en Nieuw
• Als de dagen langer worden, legt ze steeds meer eitjes. Op de top wel tweeduizend per dag. Samen wegen al die eieren die ze legt drie keer haar lichaamsgewicht
• Ondertussen wordt de koningin verzorgd door zo’n 12 werksters die alles voor haar doen. Ze wassen haar, geven haar eten en beschermen haar op alle mogelijke manieren
• Door het leggen van de eieren ontstaat een volk van zo’n 60.000 bijen. Onder hen maximaal 150 mannetjes, de rest is vrouwtjes

Bijensignalen

Zijn de bijen volwassen dan geven ze elkaar allerlei signalen. Bijen die in een acht vliegen dan vertellen ze elkaar dat er een bron is gevonden van nectar. Ook het kwispelen van het achterlijf is bedoeld om boodschappen over te brengen.

Virus tast het coördinatievermogen van de bij aan

Bijen hebben momenteel ook last van een virus dat hun coördinatievermogen aantast. Normaal gesproken kan het insect een bijenkast altijd terugvinden als hij niet naar een andere plaats verhuist. Het virus zorgt ervoor dat ze dit niet meer kunnen en ook dat levert lege kasten op.

Bijenweetjes

1. Een bij houdt niet van aftershave
2. Een bij houdt niet van zweet
3. Een bijenmaag is kleiner dan een halve speldenknop
4. Een bij bezoekt per dag zo’n 2000 bloemen
5. Nederland heeft zo’n 8000 imkers.
6. Een bij moet ongeveer 200.000 keer uitvliegen om 1 kilo honing bij elkaar te krijgen
7. In Nederland wordt jaarlijks voor 4,5 miljoen euro aan honing verkocht.
8. Bijen zijn echter veel meer waard (uitgerekend zo’n 18 miljoen) omdat ze de bestuiving van heel veel bloemen en planten voor hun rekening nemen en daardoor ook voor oogst zorgen. Door de bijensterfte is er dus ook een economisch belang mee gemoeid