Hond, afstammeling van de wolf

De hond is het oudste huisdier en trouwe levengezel van de mens. Katten zijn nog geliefder dan honden, die worden nog meer gehouden. Toch is de vriendschap tussen mens en hond duidelijk ouder, hoewel het nog niet bewezen is, hoe lang die vriendschap al bestaat.

Huishond

De huishond behoort met meer dan 30 soorten tot de grote familie van de honden, waartoe ook de wolven, coyotes, jakhals en vossen zich bevinden. De huishond is echter helemaal bij de mens ingeburgerd, hij heeft met zijn familie maar één ding gemeen: ze hebben allemaal een zeer goed ontwikkelde reukzin, een voortreffelijk gehoor en ze verdedigen hun territorium. Vroeger ging men er van uit, dat honden alleen maar zwart en wit konden zien, maar tegenwoordig is bewezen dat ze ook beperkt kleuren kunnen waarnemen, wat vergelijkbaar is met lichte rode en groene tinten.

Van wolf tot huishond

Nog altijd is niet helemaal duidelijk, wanneer de huidige huishond er was. Wat wel duidelijk is, is dat hij van de wolf afstamt. Zijn wetenschappelijke naam is dan ook Canis lupus Familiaris, wat getemde wolf betekent. Vele wetenschappers denken dat de wolf en de mens ongeveer 15.000 tot 20.000 jaar geleden vriendschappelijk met elkaar om begonnen te gaan en zo ontwikkelde zich de huishond. Uit een studie, waarin het dna van wolven en honden werd vergeleken (verscheen in 1997 in een Science-magazin), blijkt dat de domesticering van de wolf ongeveer 100.000 jaar geleden was. Ter vergelijking met de kat: die kwam pas 3000 tot 4000 jaar geleden voor het eerst bij de Egyptenaren. De hond is daarmee het oudste huisdier van de mens.

Maar hoe ging het in zijn werk? Kwam de wolf bij de mens of kwam de mens bij de wolf? Er is wat voor te zeggen dat de wolf de nabijheid van de mens heeft opgezocht, om wat van de buit mee te krijgen. De mensen begrepen al snel dat ze deze dieren wat konden leren en dat ze zo konden helpen met jagen. Ooit werden waarschijnlijk de eerste welpen van de wolf door de mens grootgebracht. Zo raakten deze wilde dieren steeds meer gewend aan de mens en uiteindelijk werden ze tam. Het is nog niet duidelijk waar de eerste wolven gedomesticeerd werden, maar nieuwe onderzoeken gaan er van uit, dat het is begonnen in Oost-Azië, van waaruit de hond zich heeft verspreid naar Europa en daarna naar Amerika.

Andere landen

De hond werd niet overal hetzelfde behandeld. In het oude Egypte was hij, net als de kat, heilig. Ze kregen goddelijke eigenschappen toegemeten, hadden hen eigen 'dienaren', droegen make up en kregen alleen het beste voedsel. Alleen de farao mocht raszuivere honden in het bezit hebben. Na zijn dood werd de hond vaak samen met hem begraven, om hem aan gene zijde te beschermen.

In europa, het Midden Oosten en Noord Amerika gingen de honden in de bronstijd samen met de mensen op jacht. Er zijn beelden gevonden van honden die bij de ingang van graven wachtten. Deze vondsten laten zien, dat honden al vroeg heel belangrijk waren voor de mens. Tegenwoordig worden ze vooral in Europa en Amerika als huisdier verwend, terwijl ze in de ontwikkelingslanden eerder verwaarloosd op straat leven. Ook worden ze daar gebruikt als waakhond, werkhond of ze worden zelfs opgegeten.

Fokken

De mens ging al snel honden met bepaalde eigenschappen met elkaar kruisen en zo ontstonden de tegenwoordige ca. 400 hondenrassen. Teckels en terriërs zijn bijv. bijzonder goed in het opsporen van vossen of dassen in holen en apporteerhonden als de labrador en golden retriever zijn er goed in het geschoten wild terug te brengen. Toen de mensen wat honkvaster werden en akkerbouw en veehouderij een rol ging spelen, kwamen daar ook de erf- en waakhonden bij. Kleine rassen als de pekinees of de chihuahua (het kleinste ras ter wereld) werden meestal als schoothond gefokt. De honden hebben altijd de raseigenschappen behouden, die van oorsprong belangrijk waren. Daarom moeten toekomstige hondenbezitters er ook goed over nadenken, welk ras bij ze past. Een sportieve hond heeft veel beweging nodig en een waakhond zal in alle omstandigheden zijn territorium verdedigen.

Hoe communiceren honden?

Honden zijn sociale dieren en leven liever met andere mensen of honden samen dan alleen. Daarom kunnen ze ook heel goed met anderen communiceren. Honden hebben een uitgebreid repertoire aan blaffen, grommen en huilen. Ieder geluid heeft een betekenis. Wil de hond je waarschuwen of spelen? Is hij bang of gewond? Mensen moeten de hondentaal eerst leren, zodat zij het dier goed begrijpen.

Honden maken niet alleen door geluid, maar ook door lichaamstaal, kenbaar wat ze bedoelen. Als ze op de rug gaan liggen en daarmee de keel laten zien, onderwerpen ze zich. Als ze bang zijn, leggen ze hun staart tussen hun achterpoten, leggen de oren tegen de kop en krimpen in elkaar. Als ze blij zijn, kwispelen ze met de staart.

Doordat honden zo sociaal zijn (anders dan katten), zijn het niet alleen zeer aanhankelijke levensgezellen, maar ook ideale helpers. Zo helpen ze hun baasje als blindegeleidehond, als politiehond, als drugshond en ook als therapiehond kan een hond van enorm veel betekenis voor de mens zijn.