Je kip eieren laten broeden

Je kip eieren laten uitbroeden kan een makkelijke en leuke manier zijn om een aantal jonge kippen erbij te krijgen, die weer kunnen zorgen voor vele verse eitjes. Hoewel de broedse kip het meeste werk zal doen, zijn er toch een aantal dingen die je moet weten voordat je begint met het uitbroeden van eieren.

Voortplanting

Kippen planten zich voort door eieren te leggen. De haan kan de eieren bevruchten door zijn cloaca tegen de cloaca van de hen te duwen. Hierdoor komen er zaadcellen in de cloaca van de hen, die een eicel kunnen bevruchten. Later legt de kip het bevruchte ei en kan deze uitgebroed worden. Na gemiddeld drie weken broeden komen de eieren uit en zal de hen over de kuikens gaan moederen. Dit proces klinkt eenvoudig, maar om het een en ander goed te laten verlopen moet men op een aantal zaken letten.

Broedmachine of hen

Eieren kunnen uitgebroed worden in een broedmachine of onder een hen. Beide manieren hebben voor- en nadelen. Een broedmachine kan altijd gebruikt worden en kan, afhankelijk van de grootte, vele eieren uitbroeden. Het nadeel is dat de broedmachine veel kostbaarder is en veel stroom gebruikt. De kuikens uit een broedmachine zullen warm gehouden moeten worden onder een warmtelamp. Ook dit is kostbaar. Bij het uitbroeden door een hen is er eerst een broedse hen nodig. Niet alle rassen worden snel broeds. Bij sommige rassen is de broedsheid er zelfs helemaal uitgefokt. Een ras dat goed kan broeden is de Wyandotte. Dit ras kan ook eieren van een ander ras uitbroeden en groot brengen. Het grote voordeel van het uitbroeden van eieren door een hen is dan ook dat de hen zorgvuldig voor de eieren en kuikens zal zorgen, zodat het voor jezelf minder werk is. Ze zal namelijk de eieren op temperatuur houden, de eieren regelmatig keren en de kuikens verzorgen en warmhouden. Voor mensen met minder ervaring is het dan ook aan te raden om eieren uit te broeden onder een hen in plaats van in een broedmachine. Verkeerd gebruik van de broedmachine kan namelijk leiden tot misvormde kuikens, en dat wil je niet op je geweten hebben.

Broedsheid

Een hen zal alleen eieren gaan uitbroeden als ze broeds is. De broedsheid van een kip wordt geregeld door hormonen, die worden beïnvloed door onder andere de temperatuur. Hierdoor worden de meeste kippen tijdens het voorjaar broeds. De temperaturen worden in het voorjaar namelijk hoger, waardoor er meer hormonen worden aangemaakt die de broedsheid bevorderen. Andere factoren die de broedsheid bevorderen zijn het zien van eieren en het zien van andere broedse kippen. Als je je kip graag broeds wil maken kan het dus helpen om in het voorjaar als de temperatuur stijgt, kalkeieren neer te leggen. Het zien van deze eieren kan de kip broeds maken. Als een kip een aantal dagen op de eieren broed kan men ervan uit gaan dat de kip broeds is en de eieren vervangen voor broedeieren. Doe dit niet te snel, een kip die nog maar net op de eieren zit kan na een dag besluiten toch maar niet te broeden en haar nest verlaten. De broedeieren zullen dan niet uitkomen. Wacht daarom een paar dagen langer totdat je er zeker van bent dat de kip echt broeds is. Als de hen niet van haar nest komt, een bleke kam heeft, kloek-geluiden maakt en zich afzijdig houdt, is dat een teken dat ze broeds is.

Het broeden

Broedse kippen zijn erg fanatiek en hebben als belangrijkste doel het uitbroeden van de eieren. De meeste kippen zijn hier dan ook zorgvuldig mee bezig. Tijdens het broeden zullen ze minder vaak eten en drinken om maar zoveel mogelijk op het nest te kunnen blijven zitten. Ze zullen de eieren regelmatig keren en houden eventueel andere kippen op een afstand. Het is zelfs gebleken dat de hennen al communiceren met de kuikens als deze nog in het ei zitten! Voor de verzorgers is het verstandig om de broedse hen een rustig en veilig plekje te geven. Het beste kan dit in een apart hok waar de andere kippen haar niet kunnen storen. Let er wel op dat het hok 's avonds afgesloten kan worden, zodat vossen en andere roofdieren niet bij de hen kunnen komen. Daarnaast moet de verzorger zorgen voor dagelijks vers drinkwater en voldoende voer, en erop toezien dat de hen ook regelmatig eet en drinkt. Tijdens de broedperiode kun je beter geen legkorrels geven. De ontlasting wordt hier namelijk dunner van en de hen heeft dit niet nodig omdat ze tijdens deze periode geen eieren legt.

De kuikens

Na ongeveer 21 dagen zullen de eieren uitkomen. De hen zal nu haar moedergevoelens uiten en de kuikens goed verzorgen. Ze houdt de kuikens warm onder haar vleugels en ze zal ze beschermen tegen gevaren van buitenaf. Kuikens zijn niet al te intelligente wezens en zullen hierdoor een makkelijke prooi zijn voor katten en andere roofdieren. Ook kunnen kuikens verdrinken in een klein laagje water. Zorg er dus voor dat de kuikens in een afgesloten hok zitten en zet geen open bak met drinkwater neer. Gebruik liever een drinktoren of een schaaltje water met knikkers, zodat de kuikens niet kunnen verdrinken. De kuikens hebben dagelijks voer en vers water nodig. Hiervoor is speciaal opfokvoer te koop, dat fijn genoeg is gemalen voor de kuikens en de juiste voedingsstoffen bevat om goed te kunnen groeien. Pas op met het plaatsen van kuikens bij andere hennen. Het kan voorkomen dat de vreemde hen de kuikens niet accepteert en dood pikt of wegjaagt. Het beste is om de hennen eerst te laten wennen aan de kuikens door ze bijvoorbeeld in hetzelfde hok te zetten en ze te scheiden met een stuk gaas. Je kunt hier het beste al vroeg mee beginnen. Als de kuikens eenmaal ouder worden zal de moeder zich steeds minder bekommeren om haar kuikens. Het is normaal dat de kuikens onderaan de pikorde staan en dat andere hennen de baas spelen over de kuikens. Vaak komt dit naar verloop van tijd goed.

Tips waar je op moet letten

Hieronder volgen een aantal tips waar je op moet letten op het broeden goed te laten verlopen:

Kuikens zonder haan

Een haan is niet perse nodig voor het fokken van kuikens. Er zijn ook bevruchte eieren te koop in de handel die onder een broedse kip geschoven kunnen worden. Je hebt dan ook de keuze welk ras kippen je wil hebben.

Eieren moeten tegelijk uitkomen

Leg de eieren allemaal op hetzelfde moment onder de kip zodat deze op hetzelfde moment uitkomen. Als de eerste eieren uitgekomen zijn zal de kip meestal een dag later met de kuikens aan de wandel gaan. Eventueel later uitgekomen eieren zullen dan afkoelen en niet meer uitkomen.

Haal niet uitgekomen eieren weg

Eieren die langer dan 23 dagen bebroed zijn zullen niet meer uitkomen. Redenen kunnen zijn dat de eieren niet bevrucht zijn, of dat er een misvormd kuiken in zit. De eieren zijn meestal bedorven en kunnen uit elkaar klappen. Dit kan een besmettingsgevaar opleveren voor de kuikens en de kippen.

Broeden in het voorjaar

Laat de kip in het voorjaar broeden. April en mei zijn goede maanden. Juni is al aan de late kant en na juni kun je beter geen eieren meer laten uitbroeden. De kuikens zullen dan nog niet volgroeid zijn tijdens de winter waardoor ze een periode binnen gehouden moeten worden. Dit kan veel narigheid geven.

Adoptie kuikens

Plaats liever geen net uitgekomen kuikens uit een broedmachine onder een hen. Er bestaat een kans dat de hen doorheeft dat de kuikens niet van haar zijn en zal ze niet accepteren. Het gevolg is dat de hen de kuikens wegjaagt of zelfs dood pikt. Beter is om de eieren uit de broedmachine net voordat ze uitkomen onder de broedse hen te plaatsen. Je moet er dan wel zeker van zijn dat de eieren op hetzelfde moment uitkomen.

Lees verder

• Help, mijn kip is broeds
• Zo legt je kip veel eieren
• Planten voor in het kippenhok
• Gezond voer voor de scharrelkip
• Help, mijn kip stopt met broeden