Help, mijn kip legt geen eieren

Het voordeel van het houden van hennen is dat je kunt genieten van je eigen lekkere eitjes. Maar het kan gebeuren dat een hen ineens stopt met eieren leggen. Er kunnen verschillende oorzaken hiervoor zijn, die niet altijd even makkelijk aan te wijzen zijn. Een legstop kan een natuurlijk en normaal verschijnsel zijn, bijvoorbeeld doordat de kip te oud is, in de rui is of broeds is. Maar er kunnen ook andere zaken aan de hand zijn, zoals een kippenziekte, legnood of te veel stress. Belangrijk is dat aan de meeste oorzaken wel wat te doen is.

Eierproductie

Bij de geboorte krijgt een hen een bepaald aantal eicellen mee dat bepalend is voor de maximale hoeveelheid eieren die zij zal leggen in haar leven. Afhankelijk van het ras zullen echte goede leggers in het begin veel eieren leggen om daarna op latere leeftijd niks meer te leggen. Andere rassen zullen weer een matige hoeveelheid eieren leggen, maar gaan dan weer langer door met leggen. De maximale hoeveelheid eieren die een kip kan leggen is één per vijfentwintig uur. Dit komt doordat het vijfentwintig uur duurt voordat een eitje klaar is om gelegd te worden. De eierproductie kan bij een hen door diverse redenen verstoord worden. Hierdoor kan het voorkomen dat een hen (tijdelijk) geen eieren legt.

Voer

Hennen die bepaalde voedingstoffen tekort komen kunnen minder of geen eieren leggen. Ook te dikke kippen kunnen een verstoorde leg hebben. Belangrijk is dat het voer niet te vet is en dat de hennen voldoende grit, maagkiezel en af en toe groenvoer en fruit hebben. Door het voeren van te veel graan kunnen kippen te dik worden en stoppen met leggen. Het voeren met legkorrel moet in principe voldoende zijn. Daarbij kan maagkiezel helpen bij het verteren van het voedsel en is grit nodig voor extra kalk om de eierschalen te kunnen maken. Kalk kunnen kippen ook halen uit kalkhoudend groenvoer zoals gras en klaver.

Jaargetijde

Als de dagen korter worden kunnen kippen minder eieren gaan leggen. Dit komt niet doordat het kouder wordt, maar doordat de kippen minder daglicht krijgen. Hierdoor kan het zijn dat hennen na een sneeuwbui ineens wel weer gaan leggen doordat de sneeuw het licht reflecteert. Er zijn echter wel rassen die ook tijdens de winter doorleggen. De leg tijdens een winterse periode kan bevorderd worden door kunstlicht in het hok te plaatsen. De kippen zullen dan waarschijnlijk ook tijdens de donkere dagen eieren leggen.

Rui

Een kip die in de rui is legt meestal geen of minder eieren. De aanleg van nieuwe veren kost namelijk veel energie en kalk, waardoor de eierproductie op een lager pitje kan worden gezet. Bijvoeren met eiwitrijk voedsel en extra kalk kan de ruiperiode versnellen. De ruiperiode is jaarlijks en meestal in het najaar, maar kan soms ook in het voorjaar vallen. Als een kip in een andere periode in de rui is, kan het mogelijk komen door een ziekte.

Broeds

Broedse kippen zullen geen eieren leggen. Sommige rassen worden snel broeds, terwijl andere rassen weer nauwelijks broeds worden. De kans dat een hen broeds wordt, is groter als de buitentemperatuur hoger is, omdat hogere temperaturen de aanmaak van bepaalde hormonen beïnvloeden. Ook het laten liggen van eieren kan de broedsheid bevorderen. Tenslotte kunnen broedse kippen elkaars gedrag kopiëren, waardoor de ene broedse hen de ander kan aansteken. Als een hen ongewenst broeds is, zijn er verschillende manieren om de hen broeds af te krijgen.

Leeftijd

Kuikens en jonge kippen leggen nog geen eieren, maar ook te oude kippen kunnen stoppen met eieren leggen. Pas rond de zes maanden gaan hennen voor het eerst eieren leggen. Een jonge hen kan ook wachten tot het voorjaar met het leggen van haar eerste ei, waardoor de hen een stuk ouder kan zijn dan zes maanden voordat ze haar eerste eitje legt. De hennen zullen in de periode van ongeveer een half jaar tot vier jaar met regelmaat een eitje leggen. Na vier jaar kan het leggen veel minder worden en sommige rassen leggen dan alleen nog maar sporadisch eieren.

Stress

Een gestreste kip zal mogelijk tijdelijk geen eieren leggen. Kippen kunnen om allerlei redenen gestrest worden. Bijvoorbeeld door roofdieren, door het verplaatsen van het hok, door vreemde kippen bij te plaatsen of doordat ze ergens vast zijn blijven zitten. Soms kan het enige tijd duren voordat de kippen weer tot rust gekomen zijn en eieren gaan leggen. Zo kan het na een verhuizing soms wel zes weken duren voordat de kippen gewend zijn aan hun nieuwe leefomgeving en weer eieren gaan leggen.

Kippenziekte

Kippen die ziek zijn zullen vaak een verminderde eierproductie hebben. De hen zal namelijk haar energie steken in het herstellen van de ziekte in plaats van het leggen van eieren. Zieke kippen zijn te herkennen aan afwijkend gedrag of ziektesymptomen. Hennen die niet meer scharrelen en op een plek blijven liggen kunnen ziek zijn. Ook als ze vermageren, dunnen ontlasting hebben, veren uitvallen of de poten opzetten kunnen de kippen iets onder de leden hebben.

Legnood

Bij legnood kan de hen letterlijk haar ei niet kwijt. Dit kan komen doordat de vorm van het ei afwijkend of te groot is. Maar legnood kan ook ontstaan door een kalkgebrek, overgewicht of het niet kunnen vinden van een goed nest. Doordat de hen het ei niet kwijt kan kunnen er ontstekingen ontstaan. Een hen met legnood moet daarom altijd geholpen worden. Dit kan door de hen bij een temperatuur van rond de 30 graden te houden waardoor het ei makkelijker komt. Zet de hen bijvoorbeeld op een bak warm water. Daarnaast kan het helpen om de cloaca in te smeren met olie. Als de legnood is ontstaan door kalkgebrek kan het geven van kippengrit en kalkrijk groenvoer al volstaan.

Hanenrol

Sommige hennen nemen de rol van een haan over als deze er niet is. De hennen kunnen agressiever worden, gaan kraaien en mogelijk ook stoppen met het leggen van eieren. De oplossing is om een haan bij de hennen te zetten. In de meeste gevallen zal het hanengedrag bij de hen dan verdwijnen.

Lees verder

• Help, mijn kip is broeds
• Je kip eieren laten broeden
• Help, mijn kip stopt met broeden
• Gezond voer voor de scharrelkip
• Gezonde eieren: Het verschil tussen eieren