Ongewenst gedrag van de kat afleren

Katten zijn van nature niet gewend om samen te werken binnen een groep (het gezin). Het zijn solitaire jagers die goed voor zichzelf kunnen zorgen. Om je kat te leren wat juist is, moet je het goede gedrag belonen. Ongewenst gedrag moet je op juiste wijze af zien te leren. Een veel gebruikte methode is het afstraffen van fout gedrag met een plantenspuit. Welke soorten ongewenst gedrag komen veel voor bij katten en hoe kun je dit het beste aanpakken?

Solitaire dieren

Katten zijn niet zoals honden en hebben geen ingebouwd mechanisme om in een groep (roedel) te leven. Omdat honden gewend zijn in groepen te leven, kunnen ze makkelijker leren zich aan te passen binnen het gezin. Een kat stamt af van de katachtigen die van nature solitair leven en jagen. Ze kunnen goed voor zichzelf zorgen. Een kat kun je geen commando’s leren zoals bij een hond. Om ongewenst gedrag af te leren, moet je iets zien te verzinnen dat voor zowel jou als de kat acceptabel is.

Goed gedrag belonen

Als je kat goed gedrag laat zien, beloon hem dan met complimentjes, lekkere dingen of met aandacht. Als hij de krabpaal gebruikt in plaats van jouw mooie bank, dan moet je laten blijken dat je dit waardeert. Een kat snapt niet wat er nu precies wel of niet mag, maar als het volgen van de goede regels leuk is, is de kans veel groter dat hij dit gaat volgen.

Afstraffen

Een kat slaan is nooit goed. Dit doet hem pijn en hij snapt niet waarom hij die tik krijgt. De kans op dat het de situatie verergert is groot en hij wordt alleen maar bang voor je. Het geeft de kat een hoop stress. Wat wel werkt bij katten is ze laten geloven wanneer ze iets fout doen dit onmiddellijk wordt gevolgd door iets onaangenaams. Bijvoorbeeld door elke keer als ze op het aanrecht springen er water tegen het achterste wordt gespoten. De kat moet niet weten dat jij er iets mee te maken heeft. Probeer de plantenspuit daarom uit het zicht te houden.

Gebruik water en luide geluiden

Als je de kat tijdens de ongewenste handeling natspuit zonder dat hij door heeft dat jij dat doet, leert hij dat dit niet mag. Naast water kun je ook een keihard geluid maken om de kat midden in de handeling te laten stoppen. Dit kan echter alleen als er geen andere huisdieren in de buurt zijn omdat die anders ook schrikken.

Bedekken om toegang te belemmeren

Het is een goed idee om plekken waar je kat niet mag komen, te bedekken met dubbelzijdig tape, aluminiumfolie, plastic folie of plastic of rubberen vloerlopers met de punten naar boven. Je kunt ook het verboden gebied insmeren met iets dat heel vies smaakt. Hiervoor kun je Bitter Apple of Tabascosaus gebruiken. Je hebt er niet veel van nodig omdat het reukvermogen van je kat is goed ontwikkeld.

Markeergedrag aanpassen

Als je kat gestrest is en ongewenst markeergedrag heeft waardoor hij zich niet meer richt op de krabpaal, stop hem dan in een kamer waar hij zich veilig voelt. Dit ziet de kat niet als een groot territorium die hij moet verdedigen en zal hem tot rust brengen. Na een periode van bijvoorbeeld een week, kun je geleidelijk aan de kat weer voor korte bezoekjes naar andere ruimtes laten gaan.

Eerlijkheid

Dit houdt in dat je de kat een goed alternatief moet aanbieden in de vorm van een plek waar hij graag is en kan spelen en bewegen. Ook moet er een kattenbak en een krabpaal aanwezig zijn. Een kat die erg veel alleen is, kan soms baat hebben bij een speelkameraadje. Dit hoeft niet persé een andere kat te zijn, soms wordt een hond ook geaccepteerd als kameraad. Wees ook consequent. Af en toe op aanrecht mogen zal de kat niet snappen.

Agressief gedrag

Agressie kan vele redenen hebben en de oplossing ligt dus aan de oorzaak van het agressieve gedrag. Hier worden wat vormen van agressie besproken:

Angst of pijn

Wanneer je kat uithaalt omdat hij angstig is of pijn heeft, kun je hem het beste met rust laten en aan het onderliggende probleem werken. Het is aan zijn lichaamshouding te zien. Een kat met pijn of angst, heeft zijn oren plat naar achteren liggen tegen zijn kop en zijn lichaam neemt een defensieve houding aan: laag tegen de grond en de klauwen staan op scherp.

Overstimulatie

Je bent je kat aan het aaien en plotseling grijpt hij je met zijn klauwen en tanden. Hij bijt niet door, maar er staan wel scherpe nagels in je handen. Ga het gevecht niet aan, omdat hij anders wel hard gaat bijten. Houd je stokstil om de kat te laten kalmeren en als het echt onaangenaam wordt, maak dan een hard geluid. Je kunt bijvoorbeeld een klap met de vlakke hand op tafel geven zodat de kat zijn aanval afbreekt door een schrikreactie.

Zorg dat je de lichaamstaal van je kat goed leert kennen zodat je weet wanneer je moet stoppen met aanhalen om overstimulatie te voorkomen. Vaak heb je de waarschuwingstekens van de kat gemist die er genoeg van had. Let vooral op zijn staart. Als deze begint te zwiepen, stop dan met aanhalen. De buik van een kat is een hele gevoelige plek. Vaak komen er aanvallen als je hem over de buik aait.

Spelagressie

Sommige katten vallen je voeten aan als je voorbij loopt. Dit doen ze niet om je pijn te willen doen, maar omdat ze willen spelen. Zorg dat je kat zijn energie voldoende kwijt kan door flink met hem te spelen. Laat hem weten dat aanvallen op jou niet mogen door hem de volle lading te geven van een plantenspuit of lawaai te maken (toeter).

Geprojecteerde agressie

De kat binnen kan woedend worden als hij door het raam een andere kat ziet. Dit ziet hij als een indringer. Deze agressie kan je kat op jou projecteren door ineens zijn nagels in je benen te zetten. Dit is moeilijk om af te leren. Probeer zoveel mogelijk vreemde katten uit je tuin te weren: tik tegen de ramen als er een ziet lopen.

Op het aanrecht

Gebruik een plantenspuit, luchthoorn of ander afschrikmiddel om je kat terecht te wijzen als je hem op heterdaad betrapt op het aanrecht of op de eettafel. Probeer daarbij zelf zoveel mogelijk uit het zich te blijven, zodat je kat de ergernis associeert met het aanrecht of de tafel en niet met jou.

Krabben

Een kat moet zijn nagels in een krabpaal kunnen zetten. Het is heel vervelend als het mooie bankstel hiervoor wordt gebruikt. Beloon je kat als hij de krabpaal wel gebruikt. Een kat dwingen zijn nagels in de krabpaal te zetten werkt niet omdat katten zich niet laten dwingen. De plekken waar het krabben ongewenst is kun je bedekken met folie, plastic zeil, dubbelzijdig tape of vloerstoppers met de punt naar boven. Als je de kat betrapt kun je een plantenspuit gebruiken of lawaai maken.

Planten vernielen

De kat vindt het heerlijk om op bladeren te kauwen. Als de bloempot groot genoeg is, is dat ook een goed alternatief voor de kattenbak. Ook is het leuk om het zand eruit te halen. Geef je kat een eigen tuintje net kattengras en maak de rest van de planten zo onaantrekkelijk mogelijk. Je kunt plantenbladeren insmeren met Bitter Apple of Tabasco.

Lees verder

• Binnenkat versus buitenkat
• Kat zindelijk maken: hoe aan te pakken?
• Kattengedrag: wat te doen als je kat bijt
• Waarom katten hun vacht verzorgen
• Help, mijn kat is agressief