Help, mijn kat is agressief

Agressief gedrag van een kat is een veel voorkomend gedragsprobleem van de kat. Als een kat aanvalt, gebruikt hij zijn tanden en nagels. Dat kan erg pijnlijk zijn. Het kan zijn dat een kat agressief wordt als gevolg van pijn, speelgedrag of omdat hij zijn energie niet kwijt kan. Vaak geeft een kat van tevoren waarschuwingssignalen aan die niet altijd door de mens worden herkend. Hoe komt het dat een kat agressief reageert, hoe kun je het herkennen en wat kun je eraan doen?

Soorten agressie

De agressie kan meerdere oorzaken hebben. Veel voorkomende vormen van agressie zijn: pijnagressie, spelagressie, aaiagressie, statusagressie, territoriale agressie, prooigedrag en statusagressie. Als je kat last heeft van agressie uit pijn, ga dan met hem naar de dierenarts. Als je kat je aanvalt, kan het pijnlijke gevolgen hebben. De nagels en tanden van katten bevatten bacteriën en daardoor kan er bij het baasje of een andere kat die is aangevallen gemakkelijk abcessen, infecties of andere vormen van letsel ontstaan.

Herken de waarschuwingssignalen

Als je de waarschuwingssignalen niet herkent, kan het gevaarlijk zijn. Een kat zal liever dreigen of vluchten in plaats van aanvallen als hij zich bedreigd voelt, daarom geeft hij van tevoren signalen af. Als hij gaat dreigen, zal hij dit laten merken in zijn lichaamshouding. Soms gebruikt hij daarbij zijn stem, kan hij gaan blazen en gebruikt hij andere kalmerende signalen om de tegenstander tot ontspanning te brengen. De volgende waarschuwingssignalen kan een kat tonen voordat hij aanvalt:

• Oren liggen plat naar achteren
• Ogen zijn wijd open met vergrote pupillen
• Zwiepen met zijn staart of rechte dikke staart
• Opgewonden miauwen
• Grommen en blazen
• Spugen

Wat kun je doen?

Het is altijd verstandig om je kat te laten castreren. Dit geldt voor zowel poezen en katers. Zorg dat je de kat niet bang maakt omdat dit agressie alleen maar kan aanwakkeren. Gebruik geen fysieke straf, zelfs niet een klein tikje. Leer een kitten niet om met je handen of voeten te mogen spelen. Als hij groot is, is het niet leuk meer. Probeer de situatie waarin hij agressief wordt te vermijden en weet waarom je kat agressief is. Als je kat bang is, moet je hem niet gaan troosten. Dit ziet de kat als een beloning en daarmee wordt zijn eventuele angstagressie alleen maar groter.

Spelen

Een kat moet zijn energie kwijt kunnen. Dit geldt vooral voor de binnenkat die veel alleen is. Zorg dat hij voldoende mogelijkheden heeft om te spelen, ook als jij niet thuis bent. Zo kun je één of meerdere krabpalen neerzetten en diverse speeltjes voor hem aanschaffen. Wees eens creatief en maak op eenvoudige wijze iets om te spelen voor de kat. Dit kan simpelweg een kartonnen doos zijn of maak zelf een speeltje aan een touw. Voor sommige kattenbezitters is Feliway de uitkomst. Feliway is een feromoon wat je in sprayvorm of als verdamper voor in het stopcontact kunt krijgen. Sommige katten worden er rustiger van.

Voorkom agressief gedrag

Laat de kat naar jou toekomen als je hem wilt aanhalen. Hou hem niet tegen zijn wil op schoot en dwing hem niet om geaaid te worden. Niet elke kat houdt ervan om geaaid te worden. Sommige katten willen alleen kort geaaid worden en kunnen langdurig aaien als onprettig ervaren. Ga de kat niet aanstaren omdat dit een bedreiging is voor hem. Er zijn katten die agressief gedrag vertonen omdat er bepaalde spanningen ontstaan rond etenstijd. Ga dit gedrag niet belonen door hem vervolgens te voeren en wacht er mee totdat hij zich weer normaal gedraagt.

Reageren op agressie

Probeer rustig te blijven en haal rustig adem. Verhef je stem niet en praat rustig. Dit komt de situatie alleen maar ten goede. Als je kat nog in de fase zit dat hij zich bedreigd voelt, probeer hem dan te negeren. Als je een agressieve kat oppakt, zal hij proberen zich te bevrijden en dat leiden tot vervelende verwondingen. In sommige gevallen zal castratie het agressieve gedrag verminderen of verhelpen. Dit helpt alleen tegen agressie naar soortgenoten en niet bij agressie naar andere diersoorten toe.

Agressief naar andere dieren

Het is normaal dat een kat agressief reageert naar andere katten en honden als hij zijn territorium wil verdedigen. Als de kat altijd agressief reageert of als hij mensen wil aanvallen, is geen normale situatie. Als twee katten vechten, kun je voor je eigen veiligheid beter niet tussen beide komen. Vaak is er een reden voor, ook al heb je er niets van gemerkt. Pas op als een kat een hond aanvalt, want als een kat weet dat de hond een gemakkelijk slachtoffer is, zal hij proberen de hond te verwonden. Met name oogletsel ligt dan op de loer.

Tips

Mocht je kat regelmatig agressie vertonen, neem dan contact op met de dierenarts. Mogelijk dat er sprake is van een medische oorzaak. Als er geen medische oorzaak is, kan een gedragstherapeut misschien hulp bieden. Hier volgen enkele tips om de agressie aan te pakken.

Verwarring veroorzaken

Gooi als afleiding een stuiterbal of een ander voorwerp door de kamer. Dit kan ook een knuffeldier zijn zonder scherpe delen. Daarop kan de kat zijn agressie uitoefenen. Je kunt met het knuffeldier schijnaanvallen uitvoeren zodat de kat een hekel krijgt aan het knuffeldier en het aanvalt.

Negeer een aanval

Als je de signalen herkent dat de kat op het punt staat om aan te vallen, negeer hem dan. Draai je om en loop weg. Zo laat je hem weten dat je er niet van gediend bent. Ga niet schreeuwen, want dat helpt niet. Schreeuwen stimuleert het agressieve gedrag.

Stoeien

Met name bij binnenkatten is het van belang dat ze zich goed moeten kunnen uitleven. Alleen met speeltjes is vaak niet voldoende. Ga op vaste momenten zelf met hem spelen. Dit kan met speeltjes zijn of met een laserlampje.

Doordraaien tijdens spelen

Als de kat tijdens het spelen doordraait, stop er dan direct mee en loop bij hem weg. Na een aantal van zulke onderbrekingen zal hij begrijpen dat dit gedrag leidt tot het afbreken van het leuke spelletje.

Wacht met voeren

Als je kat agressief is geweest, wacht dan minstens een half uur of anders totdat hij zich weer laat aaien met het geven van eten. Het is heel gemakkelijk voor de kat om anders het eten te zien als een beloning voor zijn gedrag.

Straffen

Het is mogelijk om je kat te straffen met bijvoorbeeld een plantenspuit. Zorg ervoor dat je hem op heterdaad straft en niet na afloop omdat hij anders niet meer weet waarom hij gestraft wordt. Als je hem natspuit moet hij niet in de gaten hebben dat jij degene bent die dit doet.

Aanval tijdens binnenkomst

Mocht de aanval ontstaan bij binnenkomst of juist bij vertrek moet je op rustige wijze de ruimte verlaten of binnenkomen. Hierdoor is de kans aanwezig dat je kat er ook rustig van wordt.

Tijdens aaien

Als de agressie ontstaat tijdens het aaien, pak hem dan op en zet hem op de grond. Loop daarna meteen bij hem weg. Hij zal zich daarna weer normaal gaan gedragen.