Kattengedrag: wat te doen als je kat bijt

Van onze huiskat accepteren we meer vormen van agressie dan we misschien wel beseffen. Zo laten we hem jagen op muizen en jaagt hij andere katten weg uit de tuin. Als een kitten in je hand hapt tijdens het spelen vinden we dat schattig. Een kat kan ook agressief reageren omdat hij niet goed gesocialiseerd is, als hij pijn heeft of als hij zich bedreigd voelt. Een kat die je grijpt tijdens aaien is een van de meest voorkomende vormen van agressie bij de kat. Dan is het ineens niet zo leuk en schattig meer. Gelukkig is er meestal wat te doen aan dit gedrag.

Agressief gedrag

Een dier kan verschillende vormen van agressie tonen, zo ook een kat. Een kat zal bijvoorbeeld een andere kat wegjagen uit zijn eigen territorium. Hij wil jagen op muizen, vogels en insecten. Over het algemeen zal een kat geen mensen aanvallen en komen verwondingen bij een mens door een kat niet zo vaak voor. Vele katteneigenaren die een kitten in huis halen, vinden het schattig als een kitten tijdens het spelen bijt en krabt. Toch moet dit worden aangepakt omdat het niet zo leuk en schattig meer is als de kat volwassen is. De meest voorkomende vorm van agressie van de kat is dat hij je grijpt in je arm als je hem aait.

Waarom de kat grijpt naar je hand

Deze nare gewoonte komt helaas voor bij veel katten. Je aait hem lekker, hij lijkt het lekker te vinden en ineens grijpt hij je hand. Met zijn kaken grijpt hij je hand en hij slaat zijn voorpoten om je hand. Met zijn achterpoten trappelt hij tegen je arm aan en dat kan pijnlijk zijn vanwege zijn nagels. Veel katten doen dit alleen als ze over de buik geaaid worden, maar er zijn ook katten die het doen als je ze over de rug aait. Zich laten aaien is geen natuurlijk gedrag voor een kat. Als hij op schoot zit en zich laat aaien, voelt hij zich ontspannen. Soms kan de kat de aaiende hand ineens als bedreigend ervaren en voelt hij zich ongemakkelijk. Het resultaat is dat hij je vervolgens grijpt.

Socialisatie

Het is heel belangrijk dat een kitten aan mensen went. Hij moet leren net zo te ontspannen bij een mens als bij zijn moeder. In de eerste acht weken van hun leven moeten ze lichamelijke aandacht van een mens hebben gehad om zich op hun gemak te voelen. Als dit in deze periode niet (voldoende) gebeurt, zullen ze zich niet ontspannen voelen als ze worden aangeraakt. Ze accepteren het niet als ze op schoot zitten en geaaid worden en grijpen je hand uit frustratie. Hij kan het misschien wel prettig vinden als hij op schoot zit, maar zal de hand die hem aanraakt zien als een bedreiging. Sommige katten reageren ook wat feller van nature en er zijn ook katten die tijdens het ouder worden wat minder fel worden.

Oorzaken agressief gedrag

Als een kat pijn heeft of zich niet lekker voelt, kan hij agressief reageren. Dit kan een reden zijn dat hij ineens uithaalt, terwijl hij dat normaal gesproken niet doet. Mocht dit het geval zijn, moet je naar de dierenarts gaan om te achterhalen wat er precies aan de hand is. Het is erg vervelend voor de huisgenoten als de kat van zich af bijt, ook als er visite op de bank zit die gegrepen wordt. De meest voorkomende oorzaken van agressief gedrag worden hieronder genoemd:

Spelen

Al vanaf jongs af aan leert de kat van hun moeder dat bijten een normale activiteit is tijdens het spelen. Ze moeten ook leren dat ze niet te hard mogen bijten. Als ze te snel weg worden gehaald bij de moeder zullen ze dit niet leren, wat resulteert in het bijten van het baasje. Als een kitten dit doet, zul je het ook zo snel mogelijk moeten afleren, omdat het bijten en krabben als de kitten eenmaal volwassen is, erg pijnlijk kan zijn.

Angst

Als een kat angstig is, kan hij ook van zich afbijten. Hij zal niet alleen bijten, maar ook uithalen met zijn klauwen. Zorg dat je de signalen herkent als een kat angstig is. Als hij zijn oren naar achteren heeft en grote ogen opzet, wees dan voorzichtig.

Pijn

Als een kat gewond is of zich niet lekker voelt, zal hij zichzelf beschermen door van zich af te bijten. Als je in de buurt komt, zal hij je waarschuwen door te blazen. Als je de kat toch wilt oppakken omdat je misschien wel naar de dierenarts wilt, wees dan erg voorzichtig met oppakken. Sla eventueel een grote handdoek om hem heen om je armen te beschermen.

Verveling

Als een kat de hele dag alleen thuis is en niet kan spelen, zal hij zich gaan vervelen. Als jij thuiskomt na een lange werkdag, zal de kat bruisen van de energie. Als je voorbij loopt kan hij proberen je enkel te grijpen of erin te bijten. Om dit te voorkomen, kun je met hem spelen of een tweede kat in huis nemen. Soms is het aanschaffen, of het zelf maken van speeltjes al voldoende voor de kat om zichzelf te kunnen vermaken.

Hoe aan te pakken?

Welke oorzaak de agressie ook heeft, het is wel van belang om er wat mee te doen. Consequent zijn is hierbij van belang. Dat betekent dat iedereen uit het gezin even consequent moet zijn. Als de kat niet op tafel mag lopen, moet niet de ene persoon het goedkeuren en de andere niet. Afstraffen wordt niet altijd goed begrepen door een kat. Probeer de nadruk te leggen op het belonen van goed gedrag. Ga rustig zitten en houd de momenten van aandacht kort. Stop het moment voordat de kat reageert en probeer geen reactie uit te lokken. Deze momenten kun je dan langzaam uitbreiden.

Als je kat je vast heeft, kan het terugtrekken van je hand pijnlijker zijn. Misschien grijpt hij je hand dan nog wel een keer. Je kunt ook je hand slap houden en verder de kat negeren. Maar als dit te pijnlijk is, kun je ook een schreeuw geven, net zoals een kat zou reageren die gewond raakt. Negeer de kat vervolgens even. Goed gedrag kun je belonen met het geven van een kattensnoepje.

Opvoeding

Leer een kitten al van begin af aan dat je handen niet bedoeld zijn om mee te spelen, maar om te aaien. Als je een kitten met je handen laat spelen, dan leert hij dat het goed is om erin te bijten en te krabben. Als dat later niet meer mag, is het verwarrend voor de kat. Dit geldt ook voor de gevallen dat hij het bij de ene persoon dit wel mag, en bij de ander niet. Als je een kitten hebt die fel reageert met spelen, zet hem dan aan de kant en negeer hem als het te ruig wordt. Straf de kitten niet en probeer het spelen even later nog een keer. Zo leert de kitten op een goede manier zich uit te leven.

Waarom een binnenkat agressiever kan zijn

Een kat die binnen leeft, ziet buiten vogels en andere katten. Hierdoor kan hij last krijgen van opgekropte energie, waardoor hij gefrustreerd raakt. Als de eigenaar toevallig in de buurt is, zal hij deze grijpen. De eigenaar heeft niet altijd door waarom de kat dit doet en denkt misschien wel dat hij zomaar wordt aangevallen. Het komt vooral voor bij een binnenkat die alleen wordt gehouden. Er kan sprake zijn van een onbevredigend jachtinstinct. Een oplossing is door extra met hem te spelen en te zorgen voor voldoende speeltjes als hij alleen thuis is.

Lees verder

• Ongewenst gedrag van de kat afleren
• Help, mijn kat is agressief
• Kat als huisdier: kitten of volwassen kat
• Kat zindelijk maken: hoe aan te pakken?