Druiven en rozijnen: levensgevaarlijke snacks voor honden

Sinds 1989 worden er bij het Amerikaanse vergiftigingencentrum voor dieren APCC gevallen beschreven van honden die vergiftigingsverschijnselen vertoonden na het eten van druiven en/of rozijnen. Deze, op het eerste gezicht zo onschuldige snacks kunnen levensgevaarlijk voor honden zijn en daarom wordt ten zeerste afgeraden deze lekkernijen aan honden te geven. Ook bij het hebben van druiven in de tuin of onmiddellijke omgeving, is het zaak voor een hondeneigenaar om goed op te letten: honden hebben er een handje van om laaghangende of door vogels afgepikte en gevallen bijna rijpe druiven snel op te eten. Het is vooralsnog onbekend welke stof in of op de druiven en/of rozijnen giftig is voor honden. De vergiftiging veroorzaakt nierfalen, dat dodelijk kan aflopen. Het eerste symptoom van een vergiftiging is braken, veelal binnen enkele uren na het eten van de druiven of rozijnen.

Achtergrond

Al zo vroeg als in 1989 worden er bij het Amerikaanse vergiftigingencentrum voor dieren APCC gevallen beschreven van honden die vergiftigingsverschijnselen vertoonden na het eten van druiven en/of rozijnen. In een jaar tijd documenteerde de Animal Poison Control Centre (APCC) maar liefst 140 gevallen, waarvan 50 honden klinische symptomen vertoonden en 7 dieren kwamen te overlijden. De beschreven gevallen vonden plaats in de VS en het Verenigd Koninkrijk.

Klinische symptomen

Aangedane honden vertonen maagdarmproblemen gevolgd door nierfalen. Het eerste symptoom van een druiven- of rozijnenvergiftiging is braken, veelal binnen enkele uren na het eten ervan. De hond wordt vervolgens sloom, zijn eetlust verdwijnt, het dier krijgt diarree en buikpijn, het kan atactisch (ongecontroleerd) bewegen en wordt slap. In de meeste gevallen treedt het braken, de diarree, sloomheid en de verminderde eetlust binnen 24 uur na het eten van de druiven of rozijnen op. Braken kan zelfs al na enkele uren optreden. De problemen aan de nieren kunnen 24 uur tot zelfs enkele dagen later pas zichtbaar worden. Bij bloedonderzoek blijken de bloedwaarden (ureum, kreatinine, fosforgehalte en totaal calciumgehalte) afwijkend. Bij een verslechtering van de situatie kan de hond op een gegeven moment zelfs niet meer plassen. In dit stadium zijn de vooruitzichten slecht en is euthanasie van het dier geïndiceerd. Gelukkig zijn er veel honden die na het eten van druiven en/of rozijnen geen nierfalen oplopen.

Oorzaak

Het is nog steeds onbekend welke stof op of in de druiven of rozijnen de vergiftigingsverschijnselen precies veroorzaakt. Schimmels, bestrijdingsmiddelen, zware metalen, pitten (of pitloos), een overdosering aan vitamine D3 en zelfs suikeroverdosis zijn genoemd als mogelijke oorzaken, maar na onderzoek afgewezen. Druivenextract blijkt niet giftig, de druif of rozijn zelf kan alleen bovengenoemde verschijnselen verwekken. Het is ook zaak op te letten met andere voedingswaren waar rozijnen of druiven in verwerkt kunnen zijn, zoals krenten- of rozijnenbrood, sultana's, et cetera.

Hoeveelheid

De laagste dosis gegeten rozijnen waarvan gedocumenteerd is dat deze een vergiftiging heeft veroorzaakt is 2,8 gram rozijnen per kilogram lichaamsgewicht van de hond. Voor druiven staat deze laagste dosis op 19,6 gram druiven per kilogram lichaamsgewicht. Van één hond is zelfs bekend dat deze ziek geworden is na het eten van zo’n 10 a 12 druiven. De ernst van de vergiftiging blijkt niet afhankelijk van de hoeveelheid gegeten druiven en/of rozijnen.

Behandeling

Wat de doen als een hond druiven of rozijnen heeft gegeten? Neem het zekere voor het onzekere en neem meteen telefonisch contact op met de (dienstdoende) dierenarts. Een snelle behandeling omvat het opwekken van braken, eventueel het spoelen van de maag en/of het toedienen van actieve kool om de gifopname te beperken en te inactiveren. Vloeistoftherapie (infusen) zal de overlevingskans doen toenemen, mits lang genoeg toegediend (tenminste 48 uur).