De (wilde) waterbuffel, een bedreigde rundersoort

De (wilde) waterbuffel is een bedreigde rundersoort. Waarschijnlijk komt dit zoogdier oorspronkelijk uit Azië. Hij is door de mens getemd en komt op meerdere plekken op de wereld voor. Hij eet voornamelijk gras om zichzelf van voldoende energie te kunnen voorzien. Dit rund wordt in verschillende landen op de wereld in de landbouw ingezet. Hij wordt vanwege zijn enorme kracht dikwijls als trekdier gebruikt. Hoe groot kan hij worden en wat is zijn maximale snelheid? Waarom heeft men deze planteneter getemd?

De waterbuffel

• Classificatie
• Uiterlijke kenmerken
• Leefomgeving
• De landbouw & veeteelt
• Het nageslacht

Classificatie

De waterbuffel is een kuddedier dat te herkennen is aan zijn gebogen horens en donkere vacht. De wetenschappelijke benaming voor dit zoogdier is 'Bubalus arnee'. 'Bubalis' is de gedomesticeerde variant en tevens de naam van de ondersoort. De waterbuffel wordt ook wel 'karbouw' genoemd. Hij behoort tot de familie 'Bovidae' en de orde 'Artiodactyla'.

Uiterlijke kenmerken

Deze zoogdieren hebben hoeven die als 'twee tenen' uit elkaar staan. Ze hebben een egaal zwarte of (donker)bruine vacht. De grootste exemplaren kunnen een schofthoogte van maximaal 1,90 meter bereiken. De schofthoogte is de schouderhoogte van het dier. Hij wordt maximaal 3 meter lang en hij kan maximaal 900 kilo wegen. Hij kan ondanks zijn enorme gewicht een snelheid van 48 kilometer per uur bereiken.

Verschil mannelijke en vrouwelijke waterbuffels

De mannetjes hebben grote gebogen horens. Deze bevinden zich boven op zijn hoofd en staan naar achteren of naar boven gebogen. De vrouwtjes hebben kleinere horens. Hiernaast zijn de mannetjes ongeveer één derde keer zo groot als de vrouwelijke exemplaren.

Leefomgeving

Wetenschappers vermoeden dat hij oorspronkelijk uit Azië komt. Hij komt nu echter ook in Afrika, Australië, Amerika en zelfs Europa voor. De exemplaren die in Afrika voorkomen leven meestal in grote kuddes van meer dan honderd buffels. De waterbuffels uit Azië bevinden zich meestal in het tropisch regenwoud en leven in kleinere kuddes. Hier graast hij door het modderige water om zichzelf koel te houden. De hitte en vochtigheid van het tropisch regenwoud zorgt namelijk voor een onaangename temperatuur. Dit zoogdier is een herbivoor, hij eet namelijk alleen plantaardig voedsel. De dieren kauwen op waterplanten wanneer zij zich in het water bevinden. Zij lijken echter de voorkeur te hebben voor gras, kruiden en bladeren die op grasland te vinden zijn.

Natuurlijke vijanden

Deze diersoort heeft bijna geen natuurlijke vijanden. De waterbuffels die in Azië leven kunnen soms te maken hebben met tijgers. Zij vallen met meerdere tegelijk de desbetreffende tijger aan om zichzelf te verdedigen. Deze tactiek werkt meestal in het voordeel van de waterbuffel. Tijgers zijn hierdoor vaak op zoek naar de zwakkere exemplaren die zich buiten de kudde bevinden. Hierbij kun je denken aan jonkies en zieke exemplaren.

Bedreiging van de soort

Naast tijgers vormt de mens een grote bedreiging voor het voortbestaan van de wilde waterbuffel. Dit komt omdat de mens verantwoordelijk is voor het vernietigen van zijn natuurlijke habitat. Ook wordt er op het dier gejaagd. Onderzoekers hebben ontdekt dat ook zieke gedomesticeerde buffels de wilde populatie kunnen bedreigen. De verschillende ziektes kunnen namelijk eenvoudig overslaan naar de wilde variant. Kruisingen tussen gedomesticeerde waterbuffels en wilde waterbuffels bedreigen eveneens de wilde populatie.

De landbouw & veeteelt

De waterbuffel was duizenden jaren geleden al voor het eerst door de mens getemd. Dit rund biedt namelijk talloze mogelijkheden op het gebied van landbouw en veeteelt. Hiernaast wordt het vlees van het dier gegeten. Terwijl de wilde variant met uitsterven bedreigd wordt, komt de gedomesticeerde soort in grote hoeveelheden voor.

Trekdier

De karbouw wordt in vele landen ingezet vanwege zijn enorme kracht. Hij kan hierdoor als trekdier ingezet worden op rijstplantages en voor het vervoeren van allerlei landbouwwerktuigen (zoals ploegen). Hiernaast wordt hij gebruikt als trekdier voor het verplaatsen van karren en wagens. Hiermee kunnen zowel personen als diverse goederen verplaatst worden. Omdat de mannetjes groter en sterker zijn dan de vrouwtjes worden deze vaker gebruikt voor het verplaatsen van materieel.

Melkproductie

De vrouwtjes kunnen gebruikt worden voor hun melkproductie. Hun melkproductie is bijna even hoog als die van koeien en beslaat zo'n 5% van al het melk in de wereld. De melk is drinkbaar, maar kan ook gebruikt worden voor de productie van buffelmozzarella.

Het nageslacht

Een vrouwtje werpt gemiddeld om de twee jaar een kalf. Het duurt ongeveer 9 tot 11 maanden voordat het nageslacht geboren is. Het pasgeboren kalf kan 6 tot 9 maanden na de geboorte terecht bij zijn moeder voor melk. De kalf is de eerste paar jaar afhankelijk van de moeder. Het mannelijke nageslacht sluit zich na ongeveer drie jaar bij een andere kudde aan. Deze kudde bestaat slechts uit mannetjes. De vrouwtjes blijven meestal in dezelfde kudde leven als hun moeder. Wilde waterbuffels kunnen zo'n 25 jaar oud worden.