Voortplanting krokodillen en alligators: van paring tot nest

Voortplanting krokodillen en alligators: van paring tot nest Krokodillen hebben een slechte reputatie omwille van hun agressief karakter. Toch verlopen het paringsritueel, de paring en hun broedzorg opmerkelijk zachtaardig. Een agressieve dominante houding van het mannetje blijft echter van belang om zo mogelijke concurrenten op afstand te houden. De vrouwelijke krokodil zorgt gedurende vier jaar voor haar jongen. Haar moederzorg zou als overdreven kunnen beschouwd worden maar er zijn dan ook veel rovers op de loer om haar jongen op te eten. Alligators zijn in vergelijking met krokodillen veel sneller geslachtsrijp. Wat het aantal eieren en de broedtijd betreft, zijn er wel meer gelijkenissen tussen alligators en krokodillen. Wat is het verschil eigenlijk tussen een krokodil en een alligator? Zijn er gelijkenissen of verschillen wat betreft het paringsritueel, de paring en de geboorte van de jongen?
 Een krokodil herken je aan de stand van de tanden. / Bron: Felix Broennimann, Pixabay Een krokodil herken je aan de stand van de tanden. / Bron: Felix Broennimann, Pixabay

Wat is het verschil tussen een krokodil en een alligator?

Typerende kenmerken van krokodillen

De krokodillen leven vooral in Afrika, Zuidoost- Azië, Australië en Zuid-Amerika. Er zijn veertien verschillende soorten krokodillen. Hun voedsel bestaat vooral uit vogels en grote zoogdieren. Een krokodil kan je herkennen aan zijn tanden. Zo passen de tanden in de onderkaak tussen de tanden in de bovenkaak. Je ziet dus, vooral wanneer de bek dicht is, de tanden van de bovenkaak en die van de onderkaak.

Typerende kenmerken van alligators

Alligators leven vooral in Noord-Amerika en China. Er zijn twee soorten alligators en ze eten vooral vis, reptielen en zoogdieren.
Bij alligators kan men de tanden van de onderkaak niet zien aangezien de tanden van de bovenkaak erover vallen.

Bron: Marcel Zihlmann, PixabayBron: Marcel Zihlmann, Pixabay

Het paringsritueel van krokodillen en alligators

Het verloop bij krokodillen

Bij de Nijlkrokodil hoesten of blaffen de mannetjes en maken ze af en toe een rommelend geluid met hun bek open. Het mannetje zal vaak zijn agressieve dominantie gebruiken om rivalen te verjagen. Zo zal hij vechten met elke mogelijke concurrent om zo indruk te maken op het vrouwtje waar hij zijn oog op heeft laten vallen of om zijn ligplek op de oever te verdedigen. Bij deze gevechten gebeurt het vaak dat ze een poot verliezen of dat een rivaal gedood wordt.

Het gedrag van het vrouwtje

Wanneer een mannetje bij een vrouwtje in de smaak valt, wordt alles veel rustiger. Zo zwemmen ze dan zij aan zij tot het vrouwtje het mannetje toelaat om te paren. Het vrouwtje toont haar onderwerping aan het mannetje door met een kenmerkende beweging even haar kop en staart onder water te steken. Het mannetje beantwoordt dit gebaar door zijn kop over de nek van het vrouwtje te wrijven.

Een alligator.  / Bron: Rabenspiegel, PixabayEen alligator. / Bron: Rabenspiegel, Pixabay
Het verloop bij alligators
Het gaat er behoorlijk luidruchtig aan toe bij de alligators. Alligatormannetjes brullen luidruchtig als ze in het water liggen waarbij hun hele lichaam trilt. Deze trillingen veroorzaken kleine fonteintjes op de plaatsen waar hun rug nog een klein beetje onder water ligt. De overige alligators in de buurt doen net hetzelfde waardoor de paartijd uitgroeit tot een koor van alarmerend gebrul.

De manier van paring is afhankelijk van de soort krokodil of alligator

De soort krokodil of alligator is bepalend voor de manier waarop de paring verloopt. Volgende twee voorbeelden illustreren hoe verschillend de paring wel kan zijn.

De nijlkrokodillen

De paring bij de nijlkrokodillen vindt meestal plaats in de vroege middag, nadat ze een ochtend hebben liggen baden in de zon. Het dominante mannetje gaat naast het vrouwtje liggen in het water. Hij drukt zijn lichaam met kronkelende bewegingen tegen het hare aan. Hij wrijft daarbij met de onderkant van zijn kaken over de nek van het vrouwtje. Slechts wanneer het vrouwtje akkoord gaat met dit gedrag en dus haar medewerking verleent, vindt er een paring plaats. De paring zelf duurt ongeveer twee minuten. Het mannetje houdt het vrouwtje vast met zijn klauwen. Het dominante mannetje paart met de meeste vrouwtjes uit de groep. Zo kan hij meermalen paren gedurende eenzelfde namiddag. Het is wel zo dat hij telkens ongeveer een uurtje rust neemt tussen elke paring.

De missisipialligators

Voor missisipialligators gaan paren, maakt het mannetje het vrouwtje langdurig het hof. Zo streelt hij met zijn voorpoten het vrouwtje en wrijft hij zijn keel over haar nek. Zijn keelklieren geven hierdoor een geur af die het vrouwtje moet stimuleren om over te gaan tot copulatie.

Het nestelen van krokodillen en alligators

Het nestelen van krokodillen

Krokodillen leggen eieren met harde schalen. Ze begraven die meestal op en schaduwrijke plek in een kuil bij het water. Na de paring speelt het mannetje geen rol meer. Het vrouwtje bewaakt echter het nest gedurende tien tot twaalf weken tot de eieren uitgekomen zijn.

Het nestelen van alligators, kaaimannen en Australische krokodillen

Amerikaanse alligators maar ook Australische krokodillen en sommige soorten kaaimannen bouwen een nest. Dit nest bestaat uit een ronde hoop van plantaardig materiaal en bevindt zich boven de grond. In die hoop leggen ze hun eieren. Doordat het plantaardig materiaal begint te composteren, komt er warmte vrij waardoor de eieren een constante temperatuur hebben van 30 tot 32 graden. De moeder bewaakt het nest nadat ze de eieren erin heeft gelegd.

Maken alligators een kinderkamer?

Tijdens het wachten graven moeder-alligators een poeltje dicht bij het nest. Dit poeltje is een soort van kinderkamer waar de jongen net na de geboorte naartoe kunnen. Hierdoor biedt de moeder een betere bescherming tegen mogelijke gevaren die er zijn in de rivieren.

Geslachtsrijpheid, broedtijd en aantal eieren: een overzicht

Aantal eieren, geslachtsrijpheid en broedtijd bij krokodillen

Het aantal eieren hangt af van soort tot soort. Dit is trouwens ook het geval bij de broedtijd en de geslachtsrijpheid van de vrouwtjes.
Soort krokodil GeslachtsrijpheidBroedtijdAantal eieren
Nijlkrokodil (= Crocodylus niloticus)Na 10 jaar 11-13 weken 50 tot 80 stuks
Zeekrokodil (= Crocodylus poropus) Na 10 tot 15 jaar 13 weken 20 tot 90 stuks
Moeraskrokodil (= Crocodylus palustris)Na 6 jaar 8-11 weken10 tot 50 stuks
Spitssnuitkrokodil (= Crocodylus acutus) Bij een lengte van 2,5m12 weken30 tot 60 stuks
Orinocokrokodil (= Crocodylus intermedius) Na 7-10 jaar6 -7 weken15 tot 70 stuks
Nieuwguinese krokodil (= Crocodylus novaeguineae)Na 8-10 jaar11-13 weken 23 tot 45 stuks
Siamese krokodil (= Crocodylus siamensis) Na 10- 12 jaar10 weken 20-50 stuks
Australische krokodil (= Crocodylus johnsoni) Na 11 jaar10-12 weken18 stuks
Pantserkrokodil (= Crocodylus cataphractus) Na 10-15 jaar 13-14 weken13-27 stuks

Aantal eieren, geslachtsrijpheid en broedtijd bij alligators

Er bestaan eigenlijk maar twee soorten alligators. Dat is de mississippialligator, Alligator mississippiensis, en de Chinese alligator, Alligator sinensis. Bij alligators zijn de vrouwtjes vroeger geslachtsrijp dan bij krokodillen. Na 4 jaar zijn alligators geslachtsrijp terwijl dit bij veel krokodillen pas na 10 jaar is.

Hun broedtijd is dan weer gelijkaardig met de krokodillen. Zo bedraagt de broedtijd van de mississippialligator 9 tot 10 weken. Bij de Chinese alligator is dit 10 weken.

Het aantal eieren is afhankelijk van de soort alligator. Zo legt de mississippialligator 30 tot 55 eieren. Nu is het wel zo dat de oudere vrouwtjes meer eieren leggen dan de jonge vrouwtjes. De Chinese alligator legt tussen de 10 en 40 stuks.

Rovers op de kust

De grootste vijanden van de krokodillenvrouwtjes zijn tijdens de broedperiode varanen en wilde honden. Maar ook wasberen houden van de eieren.

Bron: Skeeze, PixabayBron: Skeeze, Pixabay

Hoe verloopt de geboorte van een krokodil of alligator?

De geboorte van een krokodil

De jongen van een krokodil komen zelf uit de eierschalen. Zo komt eerst hun kop uit het ei, vervolgens hun voorpoten en uiteindelijk de rest van hun lijf. De krokodillen kunnen onmiddellijk na de geboorte zwemmen. Ze houden hun neus net boven het wateroppervlak zodat ze voldoende kunnen ademen. Ook hun ogen blijven boven water om zo beter te kunnen zien wat er gebeurt.

De geboorte van alligators

De jongen van een alligator zullen zelf niet uit de eierschalen komen. Wanneer de schaal breekt, blijven ze binnenin zitten en steken enkel hun snuit uit. Wanneer ze de trillingen opmerken van hun naderbijkomende moeder beginnen ze een piepend geluid te maken. De moeder-alligator reageert op dit piepend geluid door de nestheuvel te openen en de jongen weg te dragen. De eieren die nog niet volledig gekraakt zijn, breekt ze met haar kaken om zo de opgesloten jongen te bevrijden. De Amerikaanse moeder-alligator draagt de jongen naar de kinderkamer waar ze in de poel veilig kunnen verblijven.
© 2017 - 2024 Pops, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
De alligator (amerikaanse) - Groter dan je zou denkenDe alligator (amerikaanse) - Groter dan je zou denkenDe alligator wordt door zijn grootte en gewicht wel vergeleken met een dinosaurus. Alhoewel veel mensen niet het verschi…
KrokodilachtigeAlligators en krokodillen zijn onbevreesde jagers. Ze gaan achter iedereen aan die ook maar in de buurt van het water ko…
Krokodillen: de kaaimannen (Caimaninae)Krokodillen: de kaaimannen (Caimaninae)De Kaaiman is een krokodilachtige die voorkomt in Zuid-Amerika. Hij behoort tot de onderfamilie van de alligators. Kaaim…
Krokodillen in de EvergladesIn het zuiden van Florida ligt de Everglades waar je kunt genieten van de prachtige natuur maar ook van de indrukwekkend…

Paarden aan huis houden in de winterPaarden aan huis houden in de winterVeel paardeneigenaren zullen het beamen: in de winter is het geen lachertje om paarden aan huis te houden. Je kan ervoor…
Zwemmen met dolfijnen of zeehonden: waar en hoe?Zwemmen met dolfijnen of zeehonden: waar en hoe?Op diverse plekken van de wereld kun je zwemmen met dolfijnen. Minder bekend is dat er ook excursies worden aangeboden o…
Bronnen en referenties
Pops (143 artikelen)
Gepubliceerd: 01-11-2017
Rubriek: Dier en Natuur
Subrubriek: Dieren
Bronnen en referenties: 6
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.