Oorzaken van kale plekken bij een kip

Als een kip kale plekken heeft of zijn veren verliest, kunnen er verschillende dingen aan de hand zijn. De kip kan in de rui zijn, wat een normaal verschijnsel is dat jaarlijks voorkomt. Maar er kunnen ook vervelende zaken aan de hand zijn, zoals het verenpikken door andere kippen of ziektes zoals luis of mijt. Van kale plekken bij een kip hoef je niet te schrikken want in de meeste gevallen is er wel een oplossing om de kale plekken weer doen te verdwijnen. Al moet hiervoor wel eerst de oorzaak achterhaald worden.

Veren

Vogels, zoals kippen, hebben in tegenstelling tot zoogdieren geen haren maar veren. Veren bestaan voornamelijk uit keratine. Keratine is een taai, onoplosbaar eiwit dat een hoog percentage aan cysteïne bevat. Hierdoor hebben veren een stevige structuur.

Soorten

Er bestaan vier soorten veren, namelijk dons, dekveren, slagpennen en staartpennen. Dons en dekveren dienen meer voor isolatie en bescherming, terwijl slagpennen en staartpennen belangrijk zijn voor het vliegen.

Doel

Kippen hebben veren om zichzelf goed warm te kunnen houden. Vooral de donsveren van kuikens hebben een goede isolerende werking. Later krijgen kippen echte veren waarmee de kippen ook kunnen vliegen, hoewel dit vaak meer een soort fladderen is. Doordat de kip de veren ook verder uit elkaar kan zetten, is ze bij warm weer in staat om het lichaam ook af te koelen.

Verzorging

Veren dienen goed verzorgd te worden, en een kip besteedt daar dan ook veel tijd aan. Kippen beschikken over een vetnippel die zich op de rug van de kip bevindt. Hiermee smeren de kippen het verenkleed in. Doordat de veren goed vet blijven is de isolerende en beschermende werking extra groot. Veren die niet vet zijn absorberen veel water wat voor problemen kan zorgen.

Kale plekken

Als een kip kale plekken krijgt doordat ze veren verliest, kan dit verschillende oorzaken hebben. Een veel voorkomende oorzaak is de rui. Andere oorzaken kunnen stress, verkeerde voeding, veermijt, veerluis of veerpikken zijn.

Rui

Normaliter zijn kippen een paar keer per jaar in de rui. Tijdens deze periode vernieuwt de kip haar veren. Vaak is dit aan het eind van de zomer of aan het begin van de herfst. De veren worden in een periode van acht tot twaalf weken geleidelijk vervangen. Meestal begint de rui bij de kop en volgen daarna de buik en rug, de vleugels en de staartveren. Door het geleidelijke proces is het soms helemaal niet zichtbaar dat een kip in de rui is. Maar het kan ook zijn dat een kip tijdens de ruiperiode bijna helemaal kaal is. Hoe het ruiproces verloopt is afhankelijk van de temperatuur, de hoeveelheid licht en het type kip. Tijdens de ruiperiode zal een hen geen eieren leggen, maar alle energie stoppen in de aanmaak van nieuwe veren. Ook kunnen de kam en de lellen bleker zijn.

Stress

Als een kip last heeft van stress zal de rui meestal uitblijven. Wel kan het zo zijn dat een kip een verkorte ruiperiode heeft. Hierbij verliest de kip vaak alleen de veren bij de kop en de nek.

Voeding

Het aanmaken van veren kost veel energie. Kippen hebben hiervoor voldoende voedingsstoffen nodig. Eiwit helpt bij de aanmaak van een nieuw verenkleed. Je kunt een kip extra eiwitten bijvoeren in de vorm van insecten, maar er wordt door sommige fokkers ook wel eens bijgevoerd met kattenvoer. Ook voldoende vitamines zijn tijdens deze periode van belang. Een van de belangrijkste bestanddelen voor een nieuw verenkleed is kalk. Hierdoor is het belangrijk dat kippen altijd over voldoende kippengrit beschikken.

Veerluizen

Veerluizen zijn kleine parasieten die op de kip leven. Ze leven van de keratine uit de veren. Er zijn verschillende soorten veerluizen die op verschillende delen van de kip voorkomen. De luizen veroorzaken jeuk, waardoor de kip gaat krabben en veren beschadigen of uitvallen. Vaak zijn de kale plekken verdeeld over het hele lichaam van de kip, maar doordat sommige luizen plaatselijk voorkomen kan het zijn dat de veren ook plaatselijk uitvallen. In het laatste geval ontstaan de kale plekken meestal op de kont doordat de luizen rond de cloaca leven. Veerluizen zijn te herkennen aan witte kalkachtige bolletjes op de huid, geschilferde of uitgedroogde huid en wondjes op de huid. Omdat luizen besmettelijk zijn hebben vaak meerdere kippen die bij elkaar lever er last van. Luizen zijn te behandelen met sprays, druppels of poeders. Het hele lichaam moet behandeld worden en de behandeling moet na een week herhaald worden. Als kippen onbehandeld blijven zullen de luizen niet verdwijnen en kan dit leiden tot het definitief uitblijven van nieuwe veren.

Veerpikken

Kale plekken kunnen ook veroorzaakt worden door veerpikken. De kippen trekken dan bij andere kippen de veren eruit en eten deze zelf op. Oorzaken van veerpikken kunnen divers zijn. Veel voorkomende oorzaken kunnen verveling of verkeerde voeding zijn. In het laatste geval kan het helpen om de kippen extra kalk in de vorm van kippengrit te geven. Ook groenvoer zoals klaver en vogelmuur bevat veel kalk.

Verveling

Als de kippen dit al voldoende hebben en ze pikken nog steeds elkaars veren eruit, dan gaat het meestal om verveling. Dit speelt vaak bij kippen die in een te klein hok leven. Een groter hok of de kippen vrij te laten scharrelen kan een oplossing zijn. Verder kun je verveling tegengaan door de kippen afleiding te geven. Een van de voornaamste bezigheden van een kip is scharrelen. Zorg dat de kippen niet zo makkelijk bij het voer kunnen. Strooi bijvoorbeeld gemengde granen tussen dennenappels of hang een stuk sla hoog op, zodat ze er moeilijk bij kunnen. Ga er in het geval van verveling niet vanuit dat de kippen direct zullen stoppen met het veerpikken. Het is een lastige gewoonte die moeilijk af te leren is, vergelijkbaar met het nagelbijten bij mensen.

Lees verder

• Bloedluizen (rode vogelmijt) bij kippen bestrijden
• De symptomen en de behandeling van kippenziektes
• Voeding voor kippen: Wat mogen kippen wel en niet eten
• Verzorging van kippen in de zomer
• Soorten luizen bij kippen herkennen, behandelen en voorkomen