De voortplanting van de leeuw: paringsritueel en opvoeding

De leeuw straalt kracht en macht uit in het dierenrijk. Vele mensen raken gefascineerd door deze dieren net omwille van deze eigenschappen. Een leeuw heeft een eigen stijl van leven en dus ook een eigen manier van paren. Zo kan men heel wat zaken opmerken bij het voortplantingsgedrag dat hij toepast. Hoe verloopt dat de voorplanting bij leeuwen? Welk paringsritueel gaat hieraan vooraf?

Toch niet zo krachtig?

Geen sterk zaad

Een leeuw moet wel 150 keer een leeuwin dekken voor ze bevrucht is. Dit heeft te maken met het feit dat leeuwen niet zo’n sterk zaad hebben en met de merkwaardige vruchtbaarheid van de leeuwin. Zolang een leeuwin welpen heeft, zal zij niet vruchtbaar zijn. Wanneer er dan ook een nieuwe leider is in de groep doodt hij eerst alle welpen die reeds in de groep zijn. Daarna kan hij de leeuwinnen bevruchten. Het dekken van een leeuwin gebeurt soms meerder malen op één dag.

De vruchtbaarheid van de leeuwin

Om bevrucht te worden moet een leeuwin wel 150 keer gedekt zijn. Ze kan wel meerdere malen werpen per jaar maar wanneer ze de welpen heeft geworpen, duurt het meestal 2 jaar voor ze opnieuw werpt. Indien een leeuwin haar welpen vroeger dan twee jaar heeft verloren dan zal ze sneller opnieuw welpen werpen. Een leeuw is vruchtbaar vanaf zijn 4e levensjaar terwijl een leeuwin er iets langer over doet en op haar 5e levensjaar vruchtbaar is. Wanneer een leeuwin krols is, duurt dit zo’n 2 tot 8 dagen. In die periode is ze om het kwartier bereid om te paren.

Het paringsritueel

Geur als signaal

De leeuwin laat een geurspoor na zodat de leeuw weet dat ze krols is. Die geur is een speciale urinegeur die door de klierwerking wordt afgescheiden. Dit combineert ze met nogal wat gebrul. Hierdoor is de aandacht van de leeuw aangewakkerd en zal die de leeuwin volgen. Hij zal haar liefkozen waarop de leeuwin zal reageren door te blazen en te slaan. Het liefkozen gebeurt door te wrijven met de koppen langs elkaar. Men snuffelt eveneens elkaars liesstreek. Indien ze zich wil onderwerpen, verlaten ze de groep en zal de leeuwin gaan liggen. Dit is het signaal voor de leeuw dat hij haar mag bevruchten.

Het paren

De leeuw neemt tijdens het paren de leeuwin bij haar nekvel en heeft zo houvast. Hij doet dit op een manier waarop de leeuwin geen pijn voelt. De paring zelf duurt slechts enkele seconden waarbij de leeuw zachtjes gromt en de leeuwin spint. De leeuw zal eveneens de leeuwin in de nek likken. Na de paring snauwt de leeuwin naar de leeuw waarop die laatste de benen neemt. Een leeuwin kan tijdens de krolse periode van partner wisselen alhoewel een leeuw niet snel zal naderen wanneer een andere leeuw in de buurt van de leeuwin is.

Welpen en de verzorging ervan

De dracht en de worp

Merkwaardig genoeg werpen leeuwinnen vaak allen tegelijk. Of toch ongeveer op hetzelfde ogenblik. Na een dracht van ongeveer 3 maanden werpt een leeuwin een aantal welpen. Normaal is dat tussen 1 en 5. De welpen worden echter niet geboren in de groep van de leeuwinnen. De leeuwin verlaat voor de worp de groep en zoekt een veilige plaats om de welpen te werpen. Meestal is dit in het struikgewas.

De welpen bij de geboorte

Omdat de welpen hulpeloos zijn bij de geboorte verplaatst de leeuwin regelmatig de welpen om zo vijanden af te houden. Bij de geboorte wegen de welpen normaal 1 tot 2 kilogram. Het feit dat de welpen vlekjes hebben wanneer ze geboren zijn, is enkel een voordeel omdat dit hen camoufleert. Later verdwijnen de vlekken.

De opvoeding van de welpen

Van zodra de welpen kunnen lopen, worden ze bij de groep leeuwinnen gebracht. De welpen drinken 8 weken bij de moeder, die hen ook regelmatig likt. Dit likken gebeurt ook door leeuwinnen in de groep die geen welpen hebben. Het beschermen van de welpen, vooral tegen leeuwen en hyena’s, gebeurt eveneens door de hele groep. Wanneer de leeuwinnen op jacht gaan, laten ze de slechtste jager achter om op de welpen te passen. Van zodra de welpen een jaar oud zijn gaan ze mee op jacht. Na 2 jaar worden ze uiteindelijk uit de groep verstoten en moeten ze een eigen gebied zien te vinden.

Lees verder

• Het voortplantingsgedrag van de tijger
• De olifant: paringsritueel, musth, voortplanting
• De voortplanting van de witte en zwarte neushoorn