Nagels knippen bij de kanarie, parkiet of papegaai

De nagels van een vogel slijten aan de zitstok, of aan de bodem van een kooi. Wanneer de nagels niet of slecht slijten, moeten ze worden geknipt. Een vogel met te lange nagels kan zichzelf verwonden en de nagels blijven gemakkelijk ergens achter haken. Het knippen van de nagels is een precies werkje, omdat in het bovenste gedeelte van de nagel leven zit. Als je in het leven knipt gaat de nagel bloeden en heeft de vogel pijn. Voor het knippen gebruik je dus een speciaal nagelschaartje, waarmee je het onderste, dode stukje van de nagel afknipt.

Waarom zijn zitstokken belangrijk voor de poten van een vogel?

Vogels maken de spieren in hun poten sterker door de bewegingen die ze op een zitstok maken. Dit zorgt er ook voor dat de poten niet stijf worden. Daarnaast slijten de nagels op een natuurlijke manier, waardoor knippen meestal niet nodig is. Hiervoor heb je wel zitstokken nodig die verschillend van vorm en dikte zijn. Zo slijten de nagels goed en blijven de spieren sterk.

Een vogel met te lange nagels kan:

• Zichzelf verwonden.
• De eieren beschadigen.
• Niet goed meer klimmen in de kooi.
• Ergens achter blijven haken.

De inrichting van een kooi of volière

Als de nagels van een vogel niet of slecht slijten, kan dat worden veroorzaakt door de (plastic) zitstokken die je in de winkel kunt kopen. Ze zijn vaak te dun en te recht. Bij deze ronde zitstokken kromt de vogel zijn poten steeds in dezelfde positie. Daarom is het beter om stokken uit de natuur te halen. Je kunt ze evt. ook bij een dierenspeciaalzaak kopen. Als je zelf op zoek gaat naar geschikte stokken, moet je er op letten dat ze niet giftig zijn. Takken van de eik zijn bijv. giftig, takken van de knotwilg en fruitbomen zijn wel geschikt. Let er ook op dat de vogel zich niet aan de stok kan verwonden. Als je meerdere zitstokken bevestigt, plaats ze dan niet allemaal horizontaal, maar hang er ook een paar schuin op.

Zitstokken van verschillende materialen

Er zijn zitstokken van hout, touw, kunststof, mineralen en cement. Papegaaien houden van touw. Touw biedt de vogels klim- en speelgelegenheid. Zitstokken van mineralen zijn gemaakt met zeeschelpen. Ze bevatten veel calcium en de vogels kunnen hier stukjes uitbijten. Het ruwe materiaal is goed voor de poten en nagels.

Zitstokken van cement zijn verkrijgbaar in verschillende diktes. De stokken zijn golvend van vorm. Het cement zorgt voor schone, stompe nagels. Het reinigt ook de snavel. De zitstokken voorkomen artritis en atrofie (verkromming) aan de poten. Cementen zitstokken zijn verkrijgbaar in verschillende kleuren.

Zitstokken in de volière

Bij het kopen van zitstokken let je op de dikte van de stokken. De tenen van de vogel moeten de zitstok voor drie kwart omvatten, maar het is goed om stokken te kopen in verschillende diktes. Maak ze stevig vast aan de kooi. Vogels houden van een hoge zitplek. Plaats de stokken daarom bovenin de volière, op een zo groot mogelijke afstand van elkaar. De vogels zullen zo moeten vliegen om bij een andere stok te komen. Daarmee boots je het natuurlijke gedrag na. Plaats geen zitstokken precies boven elkaar omdat vogels bovenin de volière de vogels eronder bevuilen met hun uitwerpselen.

Knippen met een speciaal nagelschaartje

Gebruik voor het knippen van de nagels een speciaal nagelschaartje, verkrijgbaar bij de dierenarts of dierenspeciaalzaak. Als de nagels niet zo lang zijn, kun je ze bijwerken met een vijltje. Voor het knippen van de nagels bij een kanarie of parkiet gebruik je een nagelknipper of nagelschaartje. Voor een papegaai, heb je sterker gereedschap nodig.

Wanneer zijn de nagels te lang?

Zet de vogel op een vlakke ondergrond. De nagel heeft de juiste lengte wanneer de teen vlak op de ondergrond ligt en de nagelpunt op de grond steunt. Als de nagel te lang is, drukt hij de teen omhoog.

Het knippen van de nagels

De nagels van een vogel bestaan uit een levend en een dood gedeelte. Het levende gedeelte is roze van kleur, er loopt een ader doorheen. Het onderste gedeelte is dood en mag worden geknipt. Bij hoornkleurige nagels kun je de ader zien, bij donkergekleurde nagels niet. Knip dan alleen het stukje eraf waardoor de teen omhoog wordt gedrukt.

Houd het pootje tussen duim en wijsvinger vast. Met de andere hand knip je de nagels. Zorg voor voldoende daglicht, of knip bij het licht van een felle lamp. Je ziet het bloedvat dan door de nagel heen. Knip de nagels niet te kort, maar laat een paar millimeter onder het levende gedeelte zitten. Na het knippen van de nageltjes schuur je ze nog iets bij met een nagelvijltje. Controleer het snaveltje ook nog even. De boven- en onderkant moeten even lang zijn. Een te lange bovensnavel knip je voorzichtig iets bij. Daarna vijl je met het nagelvijltje de snavel in de juiste vorm. Als de snavel te lang wordt, kan de vogel geen voedsel meer opnemen. Hij kan ook de jongen niet meer voeden. Vraag een deskundige om hulp als je het zelf niet durft of kunt.

Bloeden

Knip je per ongeluk toch in het leven? Dan gaat de nagel bloeden en heeft de vogel pijn. Soms, als de nagels heel lang zijn, is ook de ader in de nagel meegegroeid. Om de nagel weer op de juiste lengte te krijgen, is het knippen in de ader bijna onvermijdelijk. Het is beter om de nagel dan in twee of drie keer te knippen. De ader trekt zich weer terug, waardoor je een volgende keer iets verder kunt knippen.

Als de nagel bloedt is het belangrijk om het bloeden zo snel mogelijk te stoppen. Zet voor het knippen een schaaltje met bloem of maïzena klaar. Druk de bloedende nagel erin. Het bloed verdikt en stolt sneller. Als je de nagels liever niet zelf knipt, vraag dan of de dierenarts het wil doen. Hier kun je ook terecht voor tips en advies, zodat je weet waar je op moet letten als je zelf aan de slag gaat.

Lees verder

• De verzorging en huisvesting van een kanarie