Zonnebloempitten en vogels in de winter
Wie in het voorjaar zonnebloempitten in de tuin zaait kan in de zomer genieten van deze pareltjes. Hoog of laag, rood of geel is de keus die de zaaier maakt. Eind van de zomer zijn ze uitgebloeid. Het blad gaat bruin worden en de zonnebloemen geven zaad. Opruimen maar? Neen, laat staan. De vogels zijn er dol op. Met schitterende capriolen halen ze in de nazomer en herfst de zaden eruit. De zaden verzamelen geeft mogelijkheden om de vogels de winter door te helpen.
De zonnebloem
De eenjarige zonnebloem geeft, na de bloei, zonnebloempitten (zaden). Zaden die na de bloei pas zichtbaar zijn. Zaden die een eenjarige plant voortbrengt om te zorgen voor het nageslacht. Ook uit de zonnebloemzaden kunnen het jaar erop nieuwe zonnebloemen komen. Wanneer ze niet voortijdig opgegeten worden door vogels.
Lekkernij
Vogels zijn dol op de zaden van de zonnebloem en pikken de zaden uit het hart van de zonnebloem. Vogels als:
- Mussen;
- Mezen;
- Spechten;
- Boomklevers;
- Boomkruipers;
- Vinken;
- Groenlingen.
Kenmerk zonnebloem
De zonnebloem (Helianthus annuus) is familie van de composieten (Asteraceae) en valt onder de soort Helianthus. De zonnebloem groeit bijna in elke tuin waar de grond goed gedraineerd is. Zonnebloemen kunnen tot 1.50 meter hoog worden en wel tot drie meter (en soms nog hoger). Van juli tot oktober kan de zonnebloem bloeien.
De uitgebloeide zonnebloem binnen laten drogen
De vogels hebben de zaden snel ontdekt wanneer de zonnebloem is uitgebloeid. Bij veel zonnebloemen in de tuin is het leuk om de helft te plukken en in de winter te gebruiken. Knip de zonnebloemen ongeveer 50 centimeter met steel af. Het meest ideale is kleine of middelgrote zonnebloemen te knippen die niet zo enorm groot zijn. Wikkel om de stelen een touw en laat de zonnebloemen hangend drogen in een goed geventileerde ruimte. Hoe sneller de bloemhoofden drogen hoe minder kans op schimmel. Muizen kunnen er niet bij. De gedroogde zonnebloemen kunnen in de winter in het dak van het vogelhuisje gestoken worden of op de voedertafel gelegd worden.
De uitgebloeide zonnebloem buiten drogen
Een manier om de zonnebloemen buiten te laten drogen is om ze plat in een (boodschappen)krat te plaatsen en buiten onder de veranda of carport te laten drogen. Drogen op een plekje waar de regen er geen vat op heeft.
De zonnebloempitten eruit halen
Wanneer de zonnebloemen goed gedroogd zijn binnen of buiten, kan het zaad eruit gehaald worden. Veeg eerst met de duim de bloemrestjes in het hart van de zonnebloem weg en de eronder zittende zaden worden zichtbaar. Knip de rest van de stengel eraf en doe het bloemhoofd in een papieren zak. De zak is om muizen, die er ook dol op zijn, niet aan te trekken en om het zaad meteen op te vangen. Hang de zak op onder de carport of veranda. De zaadjes vallen eruit en worden opgevangen in de zak. Zaden om de vogels te voeren in de winter maar ook zaden om het aankomend voorjaar te zaaien. Bewaar de zaden om in het voorjaar te zaaien op koele en droge plaats. In een enveloppe bijvoorbeeld om geen muizen binnen te krijgen. Om de vogels te trakteren in de winter kunnen ze meteen gebruikt worden voor:
Recept voor vetbollen
Vetbollen, vogeltaarten of cupcakes leveren de vogels veel energie in de winter. Vooral bij een strenge winter met veel vorstdagen. Gebruik vers frituurvet en geen gebruikt frituurvet. Hier zit zout in en bij zout voedsel heeft een vogel water nodig wat in een strenge winter erg moeilijk te vinden is. Smelt de blokken frituurvet in een pan. Zo gauw het vloeibaar is voeg dan de gedroogde zonnebloempitten toe. Ongeveer een deel frituurvet op een deel zonnebloempitten. Giet de nog warme brij in een vorm die niet kan smelten. Een halve kokosnoot of een blikje. Zet het vuur uit en laat het enigszins afkoelen. Voordat het gaat stollen (is zichtbaar) druk een stevig touw (sisaltouw) door de massa, en laat het touw ruim uitsteken om op te hangen. Wanneer de vetbol niet uit de vorm wil, houdt de vorm even onder heet water.
Reactie
Erik, 12-09-2018
Dit gaat niet werken lijkt me. Ik citeer:
Het meest ideale is kleine of middelgrote zonnebloemen te knippen die zich net geopend hebben. De zaden zijn dan nog niet volledig gevormd zodat ze niet kunnen uitvallen als ze gedroogd zijn.
Als de zonnebloem net geopend is zijn de zaden nog lang niet rijp en zijn het vooral pitten waar nog niets inzit, hooguit in de buitenste ringen. Als de bloem net is uitgebloeid zijn de binnenste pitten meestal nog steeds leeg en dus onbruikbaar voor mens en vogel. Na het bloeien nog een week a 2 weken laten staan levert veel meer op qua pitten, waarvan ik de buitenste ringen gebruik voor volgende zomer en de rest in de winter aan de vogels voer. Het drogen kan ook veel simpeler, de koppen kun je eraf knippen zonder steel en gewoon buiten laten drogen in de zon, beschut van de regen. In een winkelmandje oid kun je een hoop koppen kwijt en de vogels kunnen er niet bij. Werkt uitstekend. De pitten kun je er na een week al prima uithalen, daarna nog los laten drogen, binnen bijvoorbeeld achter het raam.
En ten tweede, ik vind het nogal zonde om de helft van de bloemknoppen vlak na opening al af te knippen, daar gaat het juist toch om, mooie bloeiende zonnebloemen? En dan levert het nog bijna niks op ook :) Mvg
Reactie infoteur, 02-10-2018
Hallo Erik,
Kleine of middelgrote zonnebloemen nemen niet zoveel ruimte in de schuur in beslag met drogen als die enorm zware en grote zonnebloemen.
Ja, ik ben het met je eens om ze laten staan maar bij mij komen dan de mussen en mezen massaal al snoepen. Is ook heel mooi om te zien maar voor de wintervoorraad wil ik ook nog wat hebben. Dan hebben ze ook nog wat waar ze ook gewoon op af komen hoor en (bijna) helemaal leeg eten. Je tip om ze laten drogen in de zon beschut van regen, ga ik doen.
Bedankt,
groet, Ria.