Tuinvogels bijvoeren in de winter

Zodra het kouder wordt in de herfst gaan de vogels op zoek naar een plek om de wintermaanden door te brengen en bezoeken de tuin waar wat te halen valt. Dit is hét moment om aan te geven dat vogels welkom zijn in de tuin. Hang een enkel vetbolletje op in een boom of aan het vogelhuisje. Zo geef je aan dat, wanneer het nog kouder wordt, er voedsel te halen valt. Om zelf ook te genieten van de vogels in de herfst en in de winter, is een plek die zichtbaar is vanuit de woonkamer, aan te raden. Let er wel op dat vogels zich moeten kunnen verstoppen wanneer er onraad dreigt. Geef een voederhuisje of -plank een plek bij bomen of struiken.

• Het wordt kouder
• Zelf maken
• IJsdagen
• Vaste tijden
• Zijn het dezelfde vogels?
• Standvogels

Het wordt kouder

Zodra de temperatuur ’s nachts onder nul komt wordt er dan ook volop naar het vetbolletje gevlogen en is het tijd om variatie aan te brengen. De keus hierin is groot.

Variatie

De keus om voedsel op de voederplank te leggen is groot. Het hangt ook af van welke vogels er veel in de tuin te zien zijn.

• een pindasnoer;
• pinda-netje;
• pindakaaspot;
• zonnebloemzaden;
• strooivoer;
• een vogeltaar;t
• pindacake: een soort vetbol;
• pindablok: soort pindacake;
• brood;
• fruit;
• noten;
• brood of kruimels;
• dierlijke eiwitten (kopen).

Bij pinda’s of pindasnoeren is het advies om ongebrande pinda’s te gebruiken. Bij een pindakaas pot is het advies om geen pindakaas te gebruiken voor menselijke consumptie. Deze pindakaas is té zout!

Zelf maken

Vetbollen, vetblokken, vogeltaart of cupcakes zijn zelf te maken. Gebruik één deel vast frituurvet op één deel zadenmengsel. Er zijn verschillende soorten zadenmengsels te koop. Zaadmengels met meelwormen en zijderups, zaadmengsels met een vruchtenmix en zaadmengels met stukjes mais, kleine zaden, zonnebloempitten en stukjes pinda. Elke vogel heeft z’n eigen voorkeur en je weet misschien ondertussen welke vogels in de winter in je tuin vertoeven. En elk jaar is het verrassing of er andere soorten bijkomen. Smelt het frituurvet, laat afkoelen tot het nog een beetje warm is en roer het zadenmengsel erdoor. Draai er bollen van en denk er eventueel aan om een stevige draad in de nog kneedbare substantie te steken wanneer je het op wilt hangen. Leg even in de diepvries om uit te harden. Voor een vogeltaart gebruik je een bakvorm of andere vormpjes (het bakje van een toetje bijvoorbeeld). Giet het vetmengsel met zaad hierin en laat het hard worden. Met zacht gestold vet maak je met behulp van een slagroomspuit toefjes. Met het zacht gestolde vet kun je je versiersels vast plakken. Versiersels als dopinda’s, dennenappel en vruchten als malusappel, appelschijfjes, rozijnen of zonnebloempitten.

IJsdagen

IJsdagen noemen we de dagen wanneer de temperatuur ook overdag niet boven de nul uitkomt. Strenge vorst ‘s nachts en de wateren vriezen dicht. Tijd om te zorgen voor vocht voor de vogels. Een aardewerken schaal, waar zomers de planten op staan, is heel goed te gebruiken hiervoor. Vullen met vers koud water zonder zout of suiker. Een kleiner schaaltje, op zijn kop in het midden plaatsen, zodat de vogels niet kunnen badderen. Wel vaak kijken of het nog vloeibaar is. Is het bevroren? Zorg voor een zelfde setje en plaats deze buiten zodat het bevroren water binnen weer kan ontdooien. Wisseling van de wacht! Geen metalen bakje gebruiken want de vogel kan hieraan vastvriezen. Het is even werk en opletten. Wat ook kan is het ijs fijnstampen wanneer het bevroren is. Het kost de vogels wat meer energie maar het voorziet wel in de vochtbehoefte.

Sneeuw

Ligt er sneeuw? Dan is voor drinkwater zorgen niet nodig. De vogels komen dan aan vocht door van de sneeuw te pikken.

Vaste tijden

De wintervogels hebben redelijke vaste tijden in het foerageren. ’s Ochtends wanneer het eerste licht zich laat zien, in de middag en net voordat de zon onder gaat. Vooral in barre winters is het belangrijk om hier rekening mee te houden. Gelukkig is het dan niet zo vroeg licht!

Zijn het dezelfde vogels?

Is het roodborstje welke we zomers in de tuin zien hetzelfde roodborstje die we in de winter voederen? Het kunnen ook roodborstjes uit Scandinavië zijn. Roodborstjes zijn namelijk deeltrekkers; ongeveer de helft van onze roodborstjes zomers, trekt zuidwaarts wanneer de herfst invalt. Vooral vrouwtjes en jonge roodborstjes. De mannelijke roodborstjes blijven veelal op de plaats en zijn dus standvogels. Hun plaats van de vrouwtjes en jongelingen worden ingenomen door noordelijke roodborstjes die bij ons komen overwinteren.

Uit het noorden

Dit zie je ook bij:

• merels;
• spreeuwen;
• vinken;
• geelgorzen.

Standvogels

Vogels die in de buurt blijven in de omgeving van het broedgebied noemen we standvogels. Vogels die we zomers zien en dus in de winter ook op de voedertafel. Standvogels die we op de voedertafel terug kunnen zien, zijn onder andere:

• koolmees;
• pimpelmees;
• winterkoninkje;
• kraai;
• boomklever;
• huismus;
• gaai.

Bescherm het voederhuisje tegen de kraai-achtigen

De grote kraaien en gaaien ontdekken ook al snel de voedertafel en binnen no-time zijn de vetbolletjes leeg en is het voer verdwenen. Bescherm het voederhuisje aan twee of drie kanten met gaas (ligt aan de plaats). De kraaien en gaaien durven niet echt dichtbij een woonhuis te komen. De voederplank kun je een korf overheen plaatsen van grofmazig gaas. De vogels waar het voor bedoeld is kunnen er komen en de kraaien, gaaien en duiven niet. Die krijgen een plek op de grond want ook deze zijn hongerig. Strooivoer, brood en appelschillen en halve walnoten (komen ook eekhoorns op af) en maiskolven(waar de fazant op af komt). Bij sneeuw even schoonvegen en ’s avonds eventuele het restvoedsel opvegen zodat de muizen geen kans krijgen. Of juist wel?