Zebravinken, de ideale gezelschapsvogels

Het houden van vogels kan veel genoegen verschaffen. Er zijn tal van vogels die weinig eisen stellen en een van die soorten is de zebravink. Het is zonder meer de meest bekende prachtvink die in vele kleurslagen wordt gekweekt en het is bovendien een soort die gezien de beperkte eisen die dit vogeltjes stelt het meest geschikt is voor de beginnende vogelhouder. Maar ook voor de gevorderde liefhebber blijft de zebravink een gewilde vogel om te houden. Het oorspronkelijk leefgebied ligt in Australië. De eisen aan verzorging en huisvesting liggen niet hoog, maar deze eisen moet de houder wel kennen. Het is een zeer sociale vogel met een interessant gedrag waar men veel plezier aan kan beleven.

Oorspronkelijk leefgebied

De in Europa gehouden zebravinken (Taeniopygia guttata) stammen af van de ondersoort Taeniopygia guttata castanotis. Deze soort komt over bijna geheel Australië voor met uitzondering van enkele kustgebieden. In zijn oorspronkelijk biotoop bewoont hij open grasland met verspreide bomen en struiken. Maar ook met andere woonmilieus neemt dit vogeltje genoegen. Hij wordt ook aangetroffen in de met stekelgrassen begroeide gebieden zoals die in het binnenland voorkomen. Ook leeft hij in de omgeving van de mens op landbouwgronden, weidegebieden en tuinlandschappen. Maar de zebravink in Australië is ook aangepast aan het leven in de zeer droge streken. Hij komt namelijk ook voor in de woestijnen en halfwoestijnen van het binnenland. In het midden van Australië valt soms zeer lang geen regen. Dat kan een periode van maanden, maar ook van jaren zijn. Op veel plaatsen drogen dan de drinkplaatsen op of het water wordt onbruikbaar vanwege verzilting. De Amerikaanse onderzoekers Cade, Tobin en Gold onderzochten hoe het mogelijk is dat zebravinken in zo’n bar milieu kunnen overleven. Zij vonden dat zebravinken maandenlang zonder water kunnen en bovendien drinkt hij minder dan andere soorten als er wel voldoende water is. De zebravink blijkt te beschikken over een beperking van de vochtuitscheiding omdat de nieren bijna al het water vasthouden. De uitscheiding van mest is dan ook bijzonder droog waardoor er nauwelijks sprake is van waterverlies. Bovendien blijkt de zebravink ook sterk geconcentreerde keukenzoutoplossingen te kunnen verdragen waaraan andere vogels zouden sterven. Dus als er nog de laatste restjes verzilt water aanwezig zijn beschikt de zebravink nog over drinkwater. Naast de zebravink is er in dit voor vogels gecompliceerde milieu alleen de geschilderde astrild die in woestijnen en halfwoestijnen kan overleven.

Huisvesting

Zoals bovenstaand is gebleken blijkt de zebravink in staat om zich in een zeer divers milieu aan te passen. Daarnaast zijn de zebravinken die hier worden aangeboden al heel lang gehouden door de mens. Na 1960 is er geen wilde zebravink meer bijgekomen vanwege een Australisch uitvoerverbod. De zebravinken zijn hier dus al heel lange tijd gehouden en daarom is er sprake van een gedomesticeerde vogel. Dat wil ook zeggen dat zebravinken heel goed in een kooi kunnen worden gehuisvest. Wilt u echter veel plezier beleven aan deze vogel dan is een ruime huisvesting aan te bevelen. Een volière met enkele kleine struikjes en een gevarieerde onderbegroeiing is een mooi decor voor het kunnen genieten van deze vogels. Is er ruimte voor een vijvertje met waterplanten die zorg kunnen dragen voor de waterkwaliteit dan is er sprake van een optimale huisvesting. Maar zoals gezegd, met minder kan het ook en ook dan is er sprake van een verantwoorde huisvesting. Ze slapen liever in halfopen nestkastjes dan op takken of stokken. Zebravinken zijn winterhard maar een tochtvrij nachthok in de volière, waarin zij zich kunnen terugtrekken verdient de voorkeur. Zebravinken dienen bij voorkeur met meerdere exemplaren te worden ondergebracht. Het is een sociale vogel die in de vrije natuur ook altijd in groepjes met elkaar optrekken. Wat dat betreft zijn ze vergelijkbaar met onze huismussen die ook altijd in groepjes opereren. Afhankelijk van de grote van de volière zijn bijvoorbeeld 5 tot 20 koppeltjes een prachtig gezelschap om naar te kijken. Het is overigens ook mogelijk om een enkel koppeltje in een kooi van minimaal 40x40x40 cm te houden. Twee koppeltjes houden is niet aan te raden omdat dan er meer onrust tussen de vogels is. Bij drie koppeltjes is dit gedrag verdwenen. Zebravinken zijn ook heel goed samen onder te brengen met andere vogels. De enorme drift om nesten te bouwen en eieren te leggen kan er wel toe leiden dat veel broedgelegenheden in bezit worden genomen en dat nestmateriaal van andere vogels wordt gestolen om daar hun eigen nest mee te bouwen.

Voer

De basis van het voedingspakket van de zebravink bestaat uit een zaadmengsel voor tropische vogels. Daarnaast wordt eivoer verstrekt en dat is vooral in de kweekperiode van belang. Ook groenvoer in de vorm van bijvoorbeeld vogelmuur (Stellaria media) of sla wordt graag gegeten. Groenvoer dient men in bescheiden hoeveelheden te geven. Ook bescheiden bijvoeren met onkruidzaden kunnen de zebravinken waarderen. Tenslotte maakt grit en maagkiezel het voedingspakket compleet. Maagkiezel bestaat uit heel kleine steentjes die behulpzaam zijn voor het fijnmalen van de zaden. Grit bestaat uit schelpen van allerlei schaaldieren. Het is een belangrijke bron van kalk en onder meer belangrijk voor de opbouw van het skelet en het aanmaken van eischalen tijdens de kweekperiode. Verder stellen we de zebravink drinkwater ter beschikking.

Kweek

Kweken met zebravinken is feitelijk heel eenvoudig. Bij zijn wilde soortgenoten is feitelijk geen sprake van een vast broedseizoen. Het signaal om te gaan voortplanten wordt gegeven door regenval. Het kan praktisch iedere maand regenen maar het kan ook maanden droog zijn. Als er regen valt treedt ook plantengroei op en die plantengroei vormt een voedselbasis voor het grootbrengen van de jongen. Dat wil zeggen zaden en insecten. In gehouden omstandigheden is permanent water en voer beschikbaar en dat wil zeggen dat de zebravink permanent wenst te broeden. Het is niet verstandig om dit toe te staan omdat dit de vogels uiteindelijk te veel zal verzwakken. Na een nestje of drie de mannetjes en vrouwtjes (tijdelijk) scheiden of alle nestgelegenheden (tijdelijk) verwijderen. Voor nestgelegenheden zijn half open nestkastjes prima. Stel sisal en wat hooi ter beschikking en al heel snel zal met nestbouw worden begonnen. Het vrouwtje legt 4 tot 7 witte eitjes, meestal 5. Beide partners belasten zich met het broeden. Na ongeveer 12 dagen komen de eerste jongen uit en de laatste jongen die uit het ei komen volgen na een tot twee dagen. Het broedproces vangt namelijk aan terwijl nog niet alle eitjes zijn gelegd. Beide ouders voeren de jongen en als de jongen op een leeftijd van 21 tot 22 dagen zijn verlaten zij het nest. Ze lijken dan op het vrouwtje, maar de snavel is zwart gekleurd. Al snel krijgen de jongen het definitieve verenpak. De jongen zijn op een leeftijd van 5 tot 6 weken geheel zelfstandig. Toch worden ze dan nog regelmatig door de ouders gevoerd. Als u gaat kweken met zebravinken is het verstandig zoveel mogelijk met vogels te kweken die niet verwant zijn. Het is dan ook verstandig om er van tijd tot tijd vogels bij te halen die niet verwant zijn. Inmiddels zijn er van de zebravinken talloze verschillende kleurslagen gekweekt. Kweekt u niet in een volière maar in een broedbak, dan dient deze een lengte te hebben van minstens 60 cm.

Gedrag

Zebravinken zijn sociale dieren die in groepjes leven. De partners hebben lichamelijk contact met elkaar en ook met hun jongen. Het is een koloniebroeder die alleen de directe omgeving van het eigen nest als territorium hebben en dat verdedigen. Het blijkt dat het herkennen van soortgenoten niet is aangeboren bij zebravinken. Het proces van soortgenoten herkennen wordt in de vroege jeugd geleerd. Als zebravinken door een andere prachtvinkensoort wordt grootgebracht, bijvoorbeeld het Japanse meeuwtje, dan paren ze later met die andere soort waar ze de kenmerken in het jeugd hebben leren kennen. Voor eigen soortgenoten tonen ze nauwelijks belangstelling. De voorkeur voor een vreemde soort kan het hele leven behouden blijven. Ook zijn zebravinken monogaam. De mannen zingen voor hun vrouwtje en ze delen samen een nestkastje om dicht tegen elkaar te slapen of om te broeden en jongen groot te brengen. Maar ook vogels van een gelijk geslacht kunnen voor elkaar kiezen. Bij wetenschappelijk onderzoek werden een aantal mannetjes bij elkaar gezet en de helft van deze groep koos na enige tijd voor een ander mannetje als partner. Vervolgens werden er weer vrouwtjes bijgeplaatst en van de acht mannen die een relatie hadden met een andere man waren er vijf die geen enkele aandacht meer aan de vrouwtjes besteedden. Ze bleven hechten aan hun mannelijke partner. Hoe dan ook, zebravinken zijn niet alleen gemakkelijke, maar ook interessante vogels om te houden en waar men veel plezier aan kan beleven.