Broedzorg bij postduiven

Broedzorg bij postduiven De zorg voor jonge dieren pakt in de natuur heel verschillend uit. Soms beperkt het zich tot het uitzoeken van een goede plek om bevruchte eieren te laten uitkomen waarna de ouderdieren zich nergens meer om bekommeren. Veel vissoorten en kikkers en padden 'zorgen' op deze manier voor een succesvol nageslacht. Bekend is ook de Koekoek die een heel bijzondere zorg kent om voor nageslacht te zorgen. Ze laten de zorg voor de jongen over aan gastouders. Kortom, in de natuur komen we de meest onwaarschijnlijke varianten voor om nageslacht veilig te stellen. In onderstaand artikel gaan we in op de broedzorg van de sportduiven, ook wel postduiven genoemd.
Bron: Ton EbbenBron: Ton Ebben

Paarvorming

Aan het krijgen van nakomelingen gaat bij sportduiven paarvorming vooraf. De mannetjes duiven, de doffers, brengen een belangrijk deel van de dag door met het indruk te maken op de vrouwtjes die veelal duivinnen worden genoemd. Hiermee begint men als men nog maar een paar maanden oud is. Zodra een duivin op de avances van een doffer ingaat, laat zij dat merken door bij de doffer in het territorium te komen. Veelal is dit een broedbak. Zodra als de duivin het imponeren van de doffer begint te beantwoorden met het knikken van haar kop, dan is de paarvorming in een stadium dat de eerste paring niet lang meer uitblijft. Zolang als de partners bij elkaar zijn, zijn ze in de regel monogaam. Ondanks deze binding die een leven lang kan duren, blijft de doffer niet alleen bezig om andere mannetjes te imponeren, ook blijft hij andere duivinnen het hof maken. Omdat steeds meer DNA onderzoek wordt gedaan bij nakomelingen wordt ook steeds meer duidelijk dat 'vreemdgaan' bij postduiven toch regelmatig voorkomt.

Bron: Falco EbbenBron: Falco Ebben
Is er eenmaal een paar gevormd dan wordt er niet alleen gepaard, er wordt ook ijverig aan een nest gebouwd. Dit nest bouwt men veelal in een aangeboden stenen nestschotel. Als nestmateriaal krijgen postduiven in de regel tabaksstelen aangeboden. Laat je de duiven in de vrije natuur zoeken dan neemt men van alles mee naar huis wat maar een beetje bruikbaar lijkt. Dit samenbouwen aan een nest versterkt de binding van het gevormde paartje. Als het paartje gevormd is en nestbouw heeft plaatsgevonden kan men ongeveer 12 dagen later het eerste ei verwachten. Soms wat eerder en soms wat later.
Bron: Falco EbbenBron: Falco Ebben

Het broedproces

Het eerste ei wordt in de vooravond gelegd en het tweede ei volgt twee dagen later in het begin van de namiddag. Het echte broeden, vangt pas aan kort voor het leggen van het tweede ei. Hierdoor komen de eieren gelijk uit. Na het eerste ei zitten de duiven wel op het nest, maar broeden dan nog niet echt. Ze beschermen de eieren wat, maar bij een strenge vorstperiode kun je het eerste eitje het beste vervangen door een kunstei, want anders is de kans groot dat het eerste eitje bevriest. Als je het eitje dan op de tweede dag enkele uren voor het leggen van het tweede ei weer teruglegt dan zijn er geen problemen.

Na ongeveer 17 tot 18 dagen broeden, komen de jongen uit. Bij het broeden van de eieren zijn zowel de doffer als de duivin actief. De doffer neemt deze taak waar van ongeveer 10.00 uur in de ochtend tot ongeveer 17.00 uur in de middag. De overige tijd broedt de duivin. De jonge duiven in het ei hebben de zware taak om met de eitand de schaal van het ei via het pikken van gaatjes, waarbij het kuiken zich ronddraait, te doorbreken. Dit wordt ook wel het kippen genoemd. Dit proces kan wel van 18 tot 24 uur duren. Als het kuikentje zich eenmaal naar buiten heeft gewerkt lijkt het een klein hulpeloos nat wezentje, maar daar komt snel verandering in.

Bron: Falco EbbenBron: Falco Ebben

Groei

De ontwikkeling van nestjongen verloopt zeer snel. Bij de geboorte weegt een jong duifje ongeveer 17 gram. Als de duifjes gespeend worden na zo’n 25 dagen dan bedraagt het lichaamsgewicht maar liefst 250 tot 300 gram. In de eerste zes dagen neemt het gewicht toe van 17 gram tot 50 à 60 gram. Van 17 gram naar 250 tot 300 gram in 25 dagen is een enorme toename in een heel korte tijd. Een volwassen uitgegroeide duif bereikt uiteindelijk een lichaamsgewicht van 350 tot 400 gram. Dit zegt vooral iets over de voedingskwaliteit van kropmelk waarmee de jongen de eerste dagen gevoerd worden. Het proces van 'melkvorming' bij duiven is vrij uniek te noemen. Tijdens de kweekperiode ondergaat de krop waarin de kropmelk zich bevindt, een aantal ingrijpende veranderingen onder invloed van hormonen. Nadat de eieren gelegd zijn wordt er in de hypofyse het hor­moon prolactine geproduceerd en naarmate de broedperiode voortduurt, neemt de omvang van deze productie toe. Na zes dagen broeden, begint de kropwand zich al te verdikken en er vormen zich plooien. Er komt een intensievere doorbloeding van de kropwand en de cellen van het weefsel gaan vetten ophopen. Tegen het einde van de broedperiode gaan deze cellen het onderlinge verband verliezen en komen als het ware min of meer los in de krop. Daar vormen ze een kaasachtige brij, de feitelijke kropmelk, welke uiterst voedzaam is. Deze kropmelk is de voeding die de jonge pas uitgekomen duif­jes de eerste vier tot vijf dagen ontvangen.

Dan zullen ze geleidelijk meer en meer overschakelen op graanvoeding dat eerst in de krop van de ouderdieren wordt voor geweekt. Bij de voeding van de jonge duiven spelen zowel de doffer als de duivin een even belangrijke rol. Ook bij de doffer vormt zich kropmelk en hij doet trouw mee aan het voeden van de jongen. Ook in andere opzichten dan de snelle toename van het gewicht ondergaan de kuikentjes in deze korte tijd een gedaanteverandering die er wezen mag. Van een kaal jong is een duif gegroeid met een complete bevedering, het gezichtsvermogen is compleet ontwikkeld en de duiven zijn weerbaar geworden. Deze eigenschap kunnen we al heel snel waarnemen. Zelfs als de veren zich nog in de schachten bevinden zien we de jonge duifjes zich al verweren door met de vleugels te slaan naar 'indringers'. Als kleine kuikentjes ogen de duifjes nog aandoenlijk, maar als de pennen goed en wel verschenen zijn dan kunnen we bepaald niet zeggen dat het schoonheden zijn die in de nestkom liggen. Ook deze fase duurt maar kort. Als ze eenmaal in de veren zitten en nog vol met gele pluimpjes dan beginnen ze weer echt op duiven te lijken en keert de schoonheid terug.

Bron: Falco EbbenBron: Falco Ebben

Spenen

Spenen wil zeggen dat de jonge duifjes bij de ouders worden weggenomen en dat men vanaf dat moment op eigen pootjes moet staan. In de zomer spenen we eerder dan in de winter. In de zomer kunnen de jongen op een leeftijd van 20 tot 22 dagen bij de ouderdieren worden weggenomen en in de winter en vroege voorjaar doen we dat op een leeftijd van 24 tot 28 dagen. Meestal gaan ze op de tweede dag pas eten. Het drinken kan problemen geven omdat men de drinkpot nog niet kent.

We moeten de jonge duiven, die we dan piepers noemen vanwege het geluid wat wordt gemaakt, dan ook goed in de gaten houden. Een pieper die zijn oogjes regelmatig dichtknijpt drinkt niet zelfstandig. Dit duifje moet je pakken en met zijn kopje in de drinkpot stoppen waarbij de snavel in het water zit. Hij zal dan gulzig drinken en vervolgens weet deze pieper blindelings de drinkpot te vinden. Na enkele weken zijn ze zo ver in de ontwikkeling dat ze al de eerste rondjes om het huis vliegen. Ze piepen dan ook niet meer en het zijn dan echte jonge duiven geworden.
© 2013 - 2024 Linus, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Gedrag van postduivenGedrag van postduivenPostduiven kennen een rijk scala aan (instinctieve) gedragspatronen. Daarnaast is de postduif intelligent en leert daaro…
Voortplanting bij vogels, de lentekriebelsVoortplanting bij vogels, de lentekriebelsAl in de dertiger jaren van de vorige eeuw werd aangetoond dat de voortplanting in de natuur wordt beïnvloed door de dag…
Philips Avent – alles voor je babyPhilips Avent is een van de grootste merken in de markt voor babyflessen en babyspenen. Daarnaast bestaat het Avent baby…
De keizer van de Zuidpool: de pinguinPinguins zijn merkwaardige vogels, ze kunnen niet vliegen, broeden midden in de winter en ze laten de mannetjes op de ei…

De duif in godsdienst, mythe en symboliekDe duif in godsdienst, mythe en symboliekAl duizenden jaren is de duif een metgezel van de mens. Niet in alle culturen werd de duif alleen maar gehouden voor con…
Bouwen van een duivenhokBouwen van een duivenhokVeel mensen kiezen er voor op hun eigen duivenhok te bouwen in de achtertuin. Daar komt wel veel bij kijken. Zo is het b…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Falco Ebben
  • Afbeelding bron 1: Ton Ebben
  • Afbeelding bron 2: Falco Ebben
  • Afbeelding bron 3: Falco Ebben
  • Afbeelding bron 4: Falco Ebben
  • Afbeelding bron 5: Falco Ebben
Reacties

Els, 12-05-2019
Onder mijn afdak is een stel postduiven komen broeden. Het eerste nest is leeggeroofd door iets. Dit tweede eierennest is op de 7e nacht weer bezocht door iets, waardoor de duivin van ca. 12u tot 6.15 niet op haar nest was: eitjes koud! Het broeden is hervat, maar komen de eitjes nog wel uit na zo lange tijd onbebroed te zijn geweest? Reactie infoteur, 18-05-2019
Kuikens in het eitje kunnen best geruime tijd niet bebroed worden zonder dat de kuikens dood gaan. Ook wel afhankelijk van de buitentemperatuur. Gewoon laten zitten en afwachten. Komt het ei niet uit dan verlaten de duiven na ongeveer 28 dagen het nest.

Henk, 03-05-2016
Ons duivenpaartje heeft sinds 27 april 1 jong. Het andere ei is niet uitgekomen. Het broeden verliep verder prima en de eerste dagen van het jong ook. Gisteren hebben beide duiven om beurten even rond gevlogen. Nu hebben we echter het probleem als het vrouwtje binnen (hok) komt dat het mannetje erg agressief reageert en het vrouwtje overal pikt waar het maar kan. Ze vliegen dan ook bovenop het jong dat bijna doodgedrukt wordt. Hoe kan dit? En vooral wat moeten we er aan doen?

Henk Reactie infoteur, 03-05-2016
Misschien de duiven beurtelings bij het jong laten en wel zoals in de periode dat ze ook nog broeden. Dus de duivin vanaf 17.00 uur tot de volgende morgen. Overdag nog een keertje extra wisselen. Misschien verdraagt het paartje elkaar weer over enkele dagen, anders wisselend het jong laten grootbrengen.

Dion, 25-04-2015
Wij hebben twee dagen een nest en er zit al 1 ei in van een koppel duiven, nu is de vraag, er is geen afdak enz… is een open balkon, kan het kwaad als er stortregen op het nest komen doet?
laat aub iets weten
dion Reactie infoteur, 26-04-2015
Postduiven, sierduiven en stadsduiven zijn allen nakomelingen van de rotsduif. Deze laatste duif maakt gebruik van nestgelegenheden die ook niet volledig tegen alle weersinvloeden zijn beschermd. Met een betere bescherming zijn er minder risico's, maar de kans dat het broedsel succesvol wordt groot gebracht is zeker aanwezig.

Linus

Linus (121 artikelen)
Laatste update: 28-10-2015
Rubriek: Dier en Natuur
Subrubriek: Vogels
Bronnen en referenties: 6
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.