Het houden van Malawimeer cichliden

Het Malawimeer is het derde grootste meer van Afrika. Het meer is vooral bekend omwille van de bijzondere cichlidesoorten die hierin voorkomen. Het creëren van een natuurlijk Malawi biotoop waar de cichliden zich thuis voelen is niet zo moeilijk als een aantal belangrijke richtlijnen gevolgd worden.

Watercondities

Het Malawimeer is zoals de andere grote meren in Zuid-Afrika vrij alkalisch. De PH schommelt tussen de 7.5 en 8.2. Ongeacht de hoge PH is het water eigenlijk relatief zacht tussen de 12-15Dh. Om deze waarden in het aquarium te bereiken zijn er een aantal veel gebruikte methoden. De makkelijkste is om de PH waarde te beïnvloeden via chemische additieven die in de handel te koop zijn, dit moet regelmatig gebeuren en is zeker niet de beste oplossing. Er kan beter worden getracht de PH op een natuurlijkere manier bij te sturen. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door gebruik te maken van gemalen koraalzand in de filter. Het koraalzand gebruiken als substraat is niet aan te raden vermits de vissen veel graven en het scherpe zand hun kieuwen zouden kunnen beschadigen. Een ander manier is om kalkstenen aan het aquarium toe te voegen. Omdat er in de natuurlijke habitat van de cichliden veel stenen voorkomen heeft dit buiten een bufferende werking op de PH waarde nog aan ander voordeel. De cichliden gebruiken de stenen namelijk als territoriumafbakening, als schuilgelegenheid en om te paaien.

Het water moet op regelmatige basis ververst te worden. Als er ongeveer wekelijks een 10% wordt vervangen blijven de waarden binnen de normen. Te veel water in een keer verversen leid meestal tot grote schommelingen in de waterwaarden en is dus af te raden. Het Malawimeer heeft een constante temperatuur tussen 24-26 graden Celsius en dit moet in het aquarium ook worden aangehouden. De vissen verdragen slecht temperatuurschommelingen. Het aquarium kan dus best niet aan een raam of verwarming worden geplaatst. Een goede filter is nodig om voldoende biologische en mechanische filtratie te verkrijgen. Deze zorgt er tevens voor dat het oppervlakte water verstoord wordt zodat er gemakkelijk O2 en CO2 met de lucht kan worden uitgewisseld.
Als verlichting kunnen speciaal voor het aquarium geschikte TL lampen worden gekocht. Deze hebben als voordeel dat ze niet warm worden, het juiste lichtspectrum geven en de kleur van de vissen mooi doet uitkomen.

Mbuna of niet-mbuna soorten

Het Malawimeer heeft twee typische verschillende leefgebieden voor de cichliden met daartussen een aantal mengvormen. Langsheen de rotsachtige kusten leven de zogenaamde mbuna: deze cichliden leven in grote groepen aan de rotsachtige omgeving langsheen de kusten van het Malawimeer. In de gebieden meer van de kust verwijderd, is er meer zand en open zwemruimte te vinden. Hier leven de cichliden van de groep van de niet-mbuna. In het aquarium moet getracht worden de leefomgeving zo natuurlijk mogelijk na te bootsten. Er moet dus eerst bepaald worden welke soort er wordt gehouden alvorens het aquarium in te richten. Het gezamenlijk houden van mbuna en niet-mbuna soorten is niet aan te raden, omdat cichliden uit de eerste groep over het algemeen nogal agressief zijn. Niet alleen de habitat van de twee verschillen maar ook de voedselkeuze.

Inrichting

Als er gekozen wordt voor soorten uit de mbuna groep kunnen best voorzorgen worden genomen om de bodem van het aquarium te beschermen. Door het gewicht van de rotsen kan deze namelijk beschadigd raken. Om er voor te zorgen dat het gewicht gelijkmatig verdeeld word kunnen er bijvoorbeeld platen worden gekocht, in de speciaalzaak, die onderaan in de bak worden gelegd. Er kan ook een laag grind op de bodem van de bak worden gelegd om de druk te verdelen. Eerst moeten de grote stenen geplaatst worden op de bescherming en dan pas het substraat. Dit om de stabiliteit te verhogen. Dan kunnen kleinere stenen worden toegevoegd, maar er moet steeds op worden toegezien dat de constructie stevig genoeg is en niet kan omvallen. De stenen moeten zo geplaatst worden dat er voldoende openingen en spleten ontstaan waar de vissen kunnen doorzwemmen, schuilen of paaien.
Als de ander soort wordt gekozen moeten er minder rotsen worden geplaatst en meer open zwemgelegenheid worden gecreëerd. Als substraat wordt zand genomen met hierop een aantal rotsen geplaatst. Deze dienen als territorium aanduiding, schuilplaats en of paaigebieden. Een bijkomend voordeel is dat zand makkelijker te reinigen is met een zuiger dan rosten. In de natuur is het substraat donkerder van kleur, dit laat de kleur van de vissen mooier uitkomen, maar dit heeft voor de rest weinig invloed. Er kunnen ook bloempotten van klei of pvc buizen in het aquarium worden geplaatst als artificiële rotsen. Natuurlijk hout kan gebruikt worden. Dit zeer decoratief maar het heeft de neiging de PH te verlagen wat natuurlijk omgekeerd is van wat er bereikt moet worden. Enkele leistenen om wat variatie in de inrichting aan te brengen kan ook.

Planten kunnen gebruikt worden alhoewel deze in de natuur minder frequent in de habitat voorkomen. Hou er rekening mee dat de Malawi cichliden echte gravers zijn en ook af en toe eens van de planten bijten. Soorten die het in een Afrikaanse aquaria over het algemeen goed doen zijn Valisneria, Anubias en Java varen. Het zijn sterke planten met een slechte smaak voor de vissen. Vooral bij de mbuna cichliden krijgen de planten het hard te verduren. De planten kunnen vastgebonden worden aan een stukje rots om te voorkomen dat ze helemaal uitgegraven worden. Er zijn dus veel mogelijkheden om het aquarium in te richten en het hoeft helemaal niet saai te zijn. Als de cichliden zich er thuis voelen zijn zullen ze hun mooie kleuren etaleren en misschien zelfs zich voortplanten.

Het Tanganyikameer is vooral bekend voor zijn verscheidenheid aan cichlidesoorten. Door specifieke geologische condities heeft het meer gefungeerd als een microkosmos zonder externe invloeden. Hierdoor hebben de cichliden een evolutie doorgemaakt die te vergelijken is met die van de vinken op de Galapagos eilanden. De cichliden hebben zich elk gespecialiseerd in het vinden van een bepaald soort voedsel in een bepaald leefgebied. Zo zijn er in totaal meer dan 150 verschillende soorten ontstaan.