Het verhuizen van een zeeaquarium

Je neemt een compleet zeeaquarium over van iemand anders, je wilt je vissen overzetten naar een groter aquarium of je gaat zelf verhuizen en je aquarium moet mee. In alle gevallen geldt dat een goede voorbereiding ontzettend belangrijk is.

De voorbereiding

Om ervoor te zorgen dat alle vissen en koralen de verhuizing goed doorkomen is het van belang om de schok voor deze dieren zo klein mogelijk te maken. Hoe meer het water waar ze in terecht komen lijkt op het water waar ze uit komen, hoe kleiner de kans op problemen. Een goede voorbereiding is van groot belang om de verhuizing zo soepel en probleemloos mogelijk te laten verlopen.
Allereerst moet ervoor gezorgd worden dat er zoveel mogelijk goed water beschikbaar is. Bij een verhuizing van de bak naar een andere plaats (als je een bak overneemt, of als je zelf verhuist) is het verstandig om zoveel mogelijk water mee te nemen naar de nieuwe plaats. Verzamel hiervoor van te voren zoveel mogelijk afsluitbare emmers, vaten en jerrycans. Reken van te voren uit hoeveel water er in het aquarium zit en zorg dat nagenoeg alles mee kan. Om de vissen en koralen te vervoeren zijn er zakken en/of emmers nodig. Het voordeel van zakken is dat ze goed af te sluiten zijn en makkelijk in een isolerende doos passen. Regel dus genoeg zakken en houd er rekening mee dat er niet te veel vissen in een zak gaan. Koralen zullen in de meeste gevallen alleen in een zak moeten, vanwege hun netelcellen. Voor koralen zijn stevige zakken van belang. De meeste koralen zitten op een steen en zijn dus zwaar en/of scherp. Er zijn speciale dubbele zakken verkrijgbaar voor dit soort klussen. Een isolerende doos is ideaal om de vissen en koralen op temperatuur te houden tijdens het transport, zorg dat deze alvast in huis is. Vaak kunt u een tempexdoos krijgen van een dieren- of vissenspeciaalzaak. Verder is het handig om alvast zoutwater klaar te hebben staan op de nieuwe plek. Er gaat altijd water verloren bij een verhuizing, alleen al omdat het water waar de dieren in vervoerd werden niet meer in het aquarium gedaan kan worden. Zorg dat dit water ook al op de juiste temperatuur is. Zorg verder voor vervoer. De meeste bakken passen niet in een auto, zeker niet met de kast en alle spullen erbij. Een bestelwagen, busje of vrachtwagen zijn vaak goede opties. Zoek dit van te voren erg goed uit en reserveer alvast. Regel van te voren ook hulp voor tijdens de verhuizing. Iemand die het hoofd koel houdt en goed kan helpen bij het vangen van de vissen en het dichtknopen van de zakken en misschien wat sterke mensen om uiteindelijk de bak zelf te verhuizen. Zorg dat alles op de nieuwe plek al klaar is om het aquarium neer te kunnen zetten. Er moet zo weinig mogelijk tijd verspild worden en een snelle efficiënte werkwijze is van belang.

De verhuizing zelf

De oude plek

Zorg dat je op de dag zelf uitgerust bent en op tijd begint aan het karwei. Zet alle spullen die je nodig hebt klaar en schakel alvast zoveel mogelijk apparatuur uit. Het is wel handig om de lichten nog aan te laten en een verwarmingselement in de bak te hangen, zodat het water niet teveel afkoelt wanneer het niet meer rond gepompt wordt. Begin als eerste met het verpakken van de koralen. Pak steeds een zak (of eventueel emmertje) en doe daar wat water uit het aquarium in. Pak vervolgens een koraal, doe hem in de zak met water en knoop de zak goed dicht. Leg alle zakken bij elkaar in een isolerende doos. Om makkelijker in het aquarium te werken kan er alvast wat water uit het aquarium gehaald worden. Vul met behulp van een slang enkele jerrycans of emmers en stop hiermee zodra er koralen of stenen droog komen te staan. Ga dan verder met het verpakken van de koralen. Als alles koralen ingepakt zijn is het de beurt aan de stenen. Deze hoeven niet in water vervoerd te worden, maar moeten wel vochtig gehouden worden. Ze kunnen in plastic zakken verpakt worden, of in isolerende dozen zoals tempex dozen. Stop de stenen niet samen met de zakken met vissen en koralen in een doos, want dan zullen de zakken scheuren. Haal zo alle stenen eruit, doe dit zeker met de onderste stenen erg voorzichtig zodat u niet te veel zand op laat stuiven. Hoe beter het zicht in de bak blijft, hoe makkelijker alles is. Als de stenen ook veilig verpakt zijn kunt u meer water uit het aquarium gaan halen. Laat nog zoveel in het aquarium staan dat de vissen nog goed kunnen zwemmen. Als het water op dit punt toch erg troebel is geworden, is het tijd voor een kop koffie. In die tijd kan iedereen even bijkomen en kan het water wat helderder worden. Is het zicht nog redelijk, dan is het verstandig om meteen door te gaan met het vangen van de vissen. Wanneer de vissen echter gevangen zijn zal er geen tijd voor pauze meer zijn totdat ze op hun nieuwe plaats rond zwemmen, dus houd hier rekening mee. De vissen kunnen met een netje gevangen worden, maar om ze zo min mogelijk te beschadigen is vangen met een doorzichtig bakje een geschiktere methode. Zorg dat iemand steeds een zak met water klaar houdt, zodat de vis zo snel mogelijk in de zak gedaan kan worden. Knoop de zak dicht en leg deze in een isolerende doos. Vang zo alle vissen en controleer goed of er geen vissen vergeten zijn. Er zijn zat vissen die zich bij stress in de zandbodem ingraven en dus niet zichtbaar zijn op dit soort momenten. Verwijder nu ook alle slakken, zeesterren en andere aquariumbewoners, roer het zand hierbij door elkaar om de bodembewonende dieren te vinden. Doe ook deze dieren in een zak en leg ze in de isolerende doos. Sluit de isolerende dozen goed af en koppel nu ook alle techniek af. Haal het laatste water uit het aquarium en leeg ook eventueel de sump. Bij een klein (en dus licht) aquarium kan de bak met zandlaag en al verhuisd worden. Bij zwaardere bakken zal het zand eruit geschept moeten worden. Als het aquarium helemaal leeg is kan alles in de auto/bus/vrachtwagen geladen worden. Het is handig om het aquarium er als laatste in te plaatsen, omdat deze er het eerst weer uit moet.

De nieuwe plek

Op de nieuwe plek wordt het aquarium op de goede plaats neergezet. De meeste apparatuur zoals de pompen en verwarming worden alvast op de juiste plaats gemonteerd maar nog niet aangezet. Allereerst worden de stenen uitgepakt en in het aquarium geplaatst op de gewenste manier. Indien het oude zand nog in het aquarium ligt is het wel belangrijk dat de stenen niet op dit zand, maar op de bodem gezet worden. Schuif het zand dan dus aan de kant als de stenen geplaatst worden. Als de stenen op de goede plaats staan kan het water toegevoegd worden. Zet op dit moment ook de thermostaat aan, zodat het water weer op temperatuur gebracht wordt. Voeg water toe totdat de stenen onder water staan. Dan kunnen de koralen geplaatst worden. Als deze ook staan wordt het aquarium verder gevuld met water. Vul totdat het systeem kan draaien, dus als er een sump aangesloten is moet ook deze helemaal gevuld worden. Het tekort aan water kan aangevuld worden met het nieuwe zoute water dat al klaar stond. Zet de pompen aan zodra dit kan, zodat het water rondgepompt kan worden. Nu is het moment aangebroken om de vissen over te zetten. Maak dus ook nu pas de isolerende doos met vissen op, als dit al eerder wordt gedaan wordt het water sneller koud. Aangezien al het oude water mee is gegaan hoeven de vissen niet over gewend te worden. Haal de vissen gewoon voorzichtig uit de zakjes en doe ze in de nieuwe bak. Wanneer alle dieren in het water geplaatst zijn, wordt de rest van de techniek aangesloten en de verlichting weer op de juiste manier ingesteld.

Aanvullende tips:

• Indien er een gravende vis of garnaal in het aquarium zit zoals bijvoorbeeld een grondel, is het verstandig om de steen waar deze onder verblijft nog even te laten staan. Hierdoor blijft de vis veilig op zijn plek en kunt u hem later makkelijker vangen.
• Indien er een anemoon in het aquarium zit waar anemoonvissen in wonen is het een goed idee om de anemoon samen met de vissen in een emmertje te doen. Het is wel van belang dat de anemoon in goede conditie is, zodat zeker is dat deze de reis goed doorstaat. Een stervende anemoon zal zeker in een klein emmertje veel schade veroorzaken. Het voordeel van deze manier van vervoeren is dat de anemoonvissen veel minder stress hebben en de verhuizing waarschijnlijk redelijk relaxt doorstaan.
• Zorg dat zeesterren nooit boven water komen, verhuis deze door ze onderwater in een bakje of zakje te doen. Haal ze ook onderwater weer uit het zakje of bakje. Lucht in de weefsels van deze dieren is vaak dodelijk.
• Plaats vissenkoppels samen in een zak evenals een kleine groep van dezelfde vissen. Grotere groepen kunt u beter over meerdere zakken verdelen. Zet solitaire vissen bij voorkeur alleen in een zak.
• Bij een overhuizing van de inhoud van een aquarium naar een ander aquarium in het zelfde huis, is de werkwijze iets anders. Er wordt eerst water uit het oude aquarium gehaald en in het nieuwe geplaatst. Dan kunnen de stenen en koralen direct het nieuwe aquarium in en de vissen kunnen in één of twee emmers geplaatst worden. Bouw eerst het rif weer op en wen de vissen rustig over indien er veel nieuw water is gebruikt.