Koikarpers: De geschiedenis van de Koi

De Japanse koi wordt ook wel Nishikigoi of brokaatkarper genoemd. Alle soorten koi stammen af van de zwarte vis die de naam Magoi draagt. Met het kweken van koi staat Japan op de nummer één. De namen 'Nishiki' en ‘Goior Koi’ betekenen ‘karper met een kleurig kleed’.

Oorsprong

Karpers waren in het vroegere China en zuidoost Azië een belangrijke bron van voedsel. Doordat de karpers zich makkelijk aanpassen in andere omstandigheden en klimaten, kwamen ze terecht op allerlei nieuwe locaties, zoals Japan. De koi is in Japan dus geen inheemse vis, zoals veel mensen denken.

Alle variëteiten van de koikarper stammen af van één soort. Dit is een zwarte vis die de naam Magoi draagt. De eerste bronvermeldingen van de koi zijn al 2500 jaar oud. Toch is het kweken van de siervissen een relatief nieuw fenomeen. Het kweken van de koi als siervis begon in de 19de eeuw, in de Japanse provincie Niigata. Rijstboeren ontdekten daar dat sommige koikarpers veel mooiere kleuren droegen dan anderen. Vanaf toen verschenen de eerste kleurmutaties. Deze bijzondere koi werden gevangen en er werden verder gekweekt. Veel van de soorten koi die we nu kennen waren pas tegen het eind van de 19de eeuw bekend. Pas in de 20ste eeuw werd het kweken en houden van koikarpers een echt populaire hobby. Toen kregen bepaalde kleurvarianten ook een naam en werden ze als norm gesteld. Er ontstonden bepaalde stambomen. De wit met rode Kohaku werd één van de populairste varianten. De Asagi en Ki Utsuri werden voor het eerst gekweekt in 1875. Deze vissen werden zeer naar waarde geschat en kostten enorme bedragen.

De naam van de koikarper

Het woord ‘koi’ betekent simpelweg ‘karper’ in het Japans. Dit is een verzamelnaam voor alle karpers, de gekleurde en de gewone grijze karpers. Koi betekent in het Japans ook ‘liefde, affectie’. Daarom worden de koi in Japan vaak afgebeeld als een symbool van liefde en vriendschap. De koikarpers worden zelfs verwerkt in allerlei Japanse verhalen.

De schubben van de koi

Aan het eind van de 18de eeuw ontstond in Midden-Europa een belangrijke mutatie van de koikarper. De vissen in Europa waren oorspronkelijk bedoeld voor consumptie. Vissen zonder schubben waren makkelijker schoon te maken dan geschubde vissen. Daardoor ontstond de mutatie zonder schubben (lederkarpers) en vissen met grote glanzende schubben (spiegelkarpers). Deze vissen kregen de naam ‘Doitsu’. In 1904 werden ze in Japan geïntroduceerd. In 1910 ontstonden toen de eerste Shusui.

Veel verschillende varianten van de koi werden pas in de rest van de wereld bekend in het jaar 1914, toen de Niigata koi werden tentoongesteld in Tokio. Vanaf toen groeide de populariteit van de koi ook in de rest van de wereld. Doordat er wegen en spoorwegen werden aangelegd en het luchtvaartverkeer groeide konden de koikarpers gemakkelijk getransporteerd worden. Met name in de Verenigde Staten en in het Verenigd Koninkrijk werd deze hobby razend populair. Vandaag de dag zijn koi bijna overal te koop, bij dierenwinkels of specialisten. Toch worden Japanners nog steeds gezien als de leiders van de koi-wereld. De Japanse koi is onovertroffen in verscheidenheid en kwaliteit.