Wat een krokodil eet, en hoe hij dat vangt

Krokodillen zijn fascinerende dieren. Ze bestaan al sinds de tijd van de dinosaurussen, en hebben zichzelf sindsdien geperfectioneerd tot de ultieme moordmachines. Ze zijn meesters in camouflage, supersterk, en als het nodig is kunnen ze lange tijd zonder eten. Veel mensen zijn erg bang voor krokodillen, maar als je voorzichtig bent als je je in hun territorium bevindt, hoef je niet bang te zijn, en kun je juist genieten van de bazen van de rivieren.

Krokodilachtigen

De hele familie van de krokodillen heten de krokodilachtigen. Deze familie bevat zoetwater krokodillen zoutwater krokodillen, alligators, gharialen en kaaimannen. Op dit moment zijn er 23 verschillende krokodilachtigen in de wereld. De meeste zijn echter bedreigde diersoorten, omdat de mens steeds meer van hun gebied afknabbelt door het bouwen van steden en boerderijen. Dit is erg jammer, en het brengt het hele eco-systeem uit balans, omdat krokodillen zich aan de top van de voedselketen bevinden in hun territoria. Veel diersoorten om hen heen hebben zich aangepast aan het gedrag van de krokodil, en de krokodil eet de zieke en zwakkere dieren om zo het systeem in balans te houden. De bescherming van krokodillen is heel belangrijk, en verdient veel meer aandacht als het nu krijgt.

Wat eet een krokodil?

Krokodillen zijn erg opportunistisch en eten bijna alles wat ze kunnen vinden. Het zijn carnivoren, en ze de kleinere krokodillen eten voornamelijk vis, knaagdieren en kleinere dieren. Grotere krokodillen jagen op grotere prooien. Grote krokodillen kunnen zelfs koeien, buffels of paarden vangen. Als voedsel schaars is eten de grotere krokodillen soms zelfs andere, kleinere krokodillen. Ze eten ook dode dieren die ze ergens vinden. Krokodillen hebben erg goede neuzen, en ze kunnen de geur van dood en verderf ruiken tot op een afstand van een aantal kilometers ver weg. Ze zwemmen grote afstanden om het vervolgens te vinden en voor zichzelf te claimen. En als er een goede maaltijd voorbij komt voordat ze honger hebben, bewaren ze die gewoon een paar dagen.

Krokodillen kunnen niet kauwen. Ze scheuren grote stukken vlees los en slikken die in z’n geheel door. Het slikken moet boven water gebeuren. De krokodil grijpt zijn prooi en houdt z’n hoofd rechtop omhoog boven het water, op deze manier ‘valt’ het eten letterlijk z’n maag in. Het duurt vaak tussen de 3 en de 7 dagen voor een krokodil zijn voedsel verteerd heeft. Voor dit verteerproces gaat hij lekker in de zon liggen, om zo zijn lichaamstemperatuur te verhogen. Als hij te warm wordt, gaat hij weer het water in om af te koelen. Als een krokodil z’n lichaamstemperatuur niet goed onder controle houdt, kan het eten in hun maag gaan rotten, en hier kunnen ze aan dood gaan.

Een krokodil kan enkele weken of maanden zonder voedsel als het aanbod schaars is. Sommige wetenschappers geloven zelfs dat een krokodil wel een jaar zonder eten kan. In periodes van schaarsheid moet de krokodil spaarzaam omgaan met z’n energie, en zorgen dat zijn lichaamstemperatuur goed geregeld is. Als er wel genoeg eten in de buurt is, eet een krokodil gemiddeld 1 tot 2 keer week, of zo vaak als zijn verteringssysteem in de maag het aan kan.

Hoe vangt een krokodil zijn prooi?

Krokodillen zijn meesters in camouflage. Als ze in het water zwemmen, komen alleen hun ogen, oren en hun neus boven het water uit. Deze zijn klein en liggen net boven het verder platte hoofd, dus ze zijn bijna onzichtbaar op deze manier. Een krokodil kan ongeveer 2 uur onder water blijven voordat hij weer naar boven moet om adem te halen. Verder zijn krokodillen erg slim. Vaak bestuderen ze hun prrooi enkele dagen voordat ze toeslaan. Als een schaap of hert bijvoorbeeld elke dag rond dezelfde tijd naar dezelfde plek gaat om water te drinken, zal de krokodil de volgende dag klaar liggen om aan te vallen. Dieren zijn op hun kwetsbaarst als ze drinken bij een rivier of meer, en krokodillen maken daar gebruik van. Een krokodil kan uren lang doodstil liggen wachten tot een prooi binnen zijn bereik komt. Dan valt hij aan, sneller dan de prooi kan reageren of wegrennen. Met behulp van hun sterke staart vliegt hij als een raket uit het water en slaat toe.

Krokodillen zijn snelle zwemmer op korte afstanden, en ze hebben enorm sterke kaken. Ze kunnen hun kaken met een enorme kracht dichtslaan om zo hun prooi te grijpen en te doden. Maar de spieren die ze gebruiken om hun bek te openen zijn minder sterk, en soms is een elastiek om z’n kaken genoeg om een krokodil de mond te snoeren (Nooit zelf proberen!).

Het zicht en de reuk is zeer goed, ze kunnen van veraf beweging en vibraties waarnemen in het water of op het land. Ze hebben twee oogleden, een normale en een transparante, waardoor ze hun ogen onder water kunnen beschermen, maar toch alles zien. De staart is enorm sterk, en is meestal ongeveer de helft van hun lengte. Met die staart kan de krokodil zichzelf ineen voorwaarts of opwaarts het water uit schieten. De tanden zijn scherp en dodelijk. Als ze tanden verliezen, groeien deze weer terug. Dit alles tezamen maakt ze tot dodelijke jagers, ze zijn slim, hebben een goed geheugen, en hun lichamen zijn ontworpen voor de perfecte camouflage en de jacht. Ik stond eens naast een vijver (achter een hek gelukkig), en zocht de krokodil die daarin zou moeten zitten. Na 10 minuten had ik hem nog niet gevonden, totdat de verzorger me erop wees dat de krokodil nog geen meter van me af onder water lag. Ze zijn werkelijk onzichtbaar!

De combinatie van kracht in de kaken en de scherpe tanden zijn een dodelijk wapen. Ze kunnen doden en verpulveren, maar krokodillen kunnen niet kauwen. Ze moeten hun eten dus in een stuk doorslikken. Als een vangst niet hapklaar is, neemt de krokodil het in zijn bek, schudt met zijn kop, en slaat de vangst op het water, om zo kleinere stukken los te scheuren.

Een krokodil is op zijn best in het water. Om te zwemmen houdt hij zijn voor- en achterpoten dicht tegen z’n lichaam en en stuurt en zwemt met zijn staart. Zo is hij mooi gestroomlijnd en kan hij sneller zwemmen. Als hij geen haast heeft gebruikt hij z’n gewebde achterpoten om rond te peddelen of om langzaam op de bodem van de rivier te lopen. In helder water lijkt een krokodil net een boomstam, in modderig en troebel water is hij simpelweg onzichtbaar.

De gevaarlijkste tactiek van de krokodil is de ‘strike’. De krokodil zit doodstil en volgt zijn prooi met behulp van zijn bewegingsdetectie en sensoren. Dan springt hij met een enorme aanval van energie uit het water. Hij gebruikt hiervoor zijn staart en zijn achterpoten om zich af te zetten. Hij heeft zijn kaken open, klaar om zijn prooi te grijpen en dicht te klappen. Zijn ogen zijn wat teruggetrokken in zijn kop ter bescherming. Dit alles komt vanuit het niets en gaat zo snel dat de prooi geen tijd heeft zich te verroeren. De krokodil is de absolute killer machine!

Lees verder

• De krokodil van ei tot volwassene
• Steve Irwin, The Crocodile Hunter
• Hoe voorkom je een aanval van een krokodil
• Alles over koala's