Gevolgen van een meteoreninslag

Er is in de wereld hevig gespeculeerd over het gewicht en de omvang van de in de Arizonawoestijn neergekomen meteoriet en de daardoor ontstane Barringer krater. In de jaren 30 van de vorige eeuw schatte men het gewicht van de meteoriet op 14 miljoen ton en de doorsnee op 122 meter. Bij latere berekeningen kwam men uit op 2 miljoen ton en een doorsnee van 79 meter. Volgens de hedendaagse schattingen is het gewicht 70.000 ton en de doorsnee 25-30 meter.

Meteoriet uit Groenland

Naast de meteoriet uit de Arizonawoestijn werd in 1963 de Agpalilik (de op 5 na grootste meteoriet) ontdekt door V.F. Buchwald, een Deense geleerde. Buchwald schatte het gewicht van deze meteoriet op 18 ton. In 1967 bracht men de steen over naar het Mineralogisch Museum in Kopenhagen.

Gevolgen van een meteorietinslag

Zelfs als de omvang van het buitenaardse voorwerp kleiner is dan de laagste schatting van de Barringer meteoriet, moet de klap destijds al catastrofale gevolgen hebben gehad. Om het gat te slaan van de Barringer krater, moet de meteoor met een snelheid van ongeveer 70.000 km/uur door de atmosfeer zijn geschoten. De klap zelf moet een luchtverplaatsing hebben veroorzaakt die gelijk staat aan die van een explosieve lading van 500.000 ton (40 maal groter dan de kracht van de atoombom die de Japanse stad Hirosjima wegvaagde). Bij de inslag zal 100 miljoen ton verpulverde steen de lucht in geblazen zijn en ook het materiaal dat nu de kraterrand vormt zijn opgeworpen.

Breccie

Druppels gesmolten metaal (afkomstig van de meteoriet) vielen neer over een gebied van 260 vierkante kilometer, soms zelfs 11 km van de plaats van de inslag vandaan. Vele fragmenten waren niet groter dan een kiezelsteentje, maar het grootste brok woog maar liefst 630 kg. Zowel het puin aan de kraterrand als het weggeslingerde materiaal bestond uit een mengsel van zandsteen en kalksteen (de fossielrijke resten van het prehistorische meer dat ooit in de Arizonawoestijn gelegen had). Een dikke, lensvormige, samengeperste laag van datzelfde materiaal noemt men de 'breccie', dat nu de bodem van de krater bedekt.

Op zoek naar exploiteerbare ijzervoorraden

In de jaren 30 van de vorige eeuw werden aanzienlijke sommen geld besteed aan verwoede pogingen om door de breccie in de kraterbodem heen te boren, op zoek naar exploiteerbare ijzervoorraden. Op een diepte van 260 meter bevond zich nikkelijzer. Daaronder was de bodem niet verstoord. Door metingen van seismische krachten, magnetisme en zwaartekracht ontstaat het vermoeden dat het restant van de meteoriet (10% van de oorspronkelijke massa) aan de zuidkant ligt. Dat het slechts om 10% gaat, komt doordat het merendeel bij het inslaan is verdampt en gecondenseerd tot fragmenten nikkelijzer.

Zeldzame vormen van kiezelzuur

Sporen van twee zeldzame vormen van kiezelzuur heeft men aangetroffen in 1960. Dit waren sporen van coesiet en stishoviet. Beide stoffen zijn bij extreme druk en temperatuur ook kunstmatig te vervaardigen. Stishoviet wordt ook diep in de aarde gevormd, maar verandert weer in kwarts voor het aan de oppervlakte komt.

De aanwezigheid van deze materialen was het onweerlegbare bewijs voor een reusachtige meteorietinslag. Zo kreeg Dr. Daniel Barringer (naar wie de krater ook vernoemd is) achteraf toch nog gelijk dat de meteoriet vanuit het noorden en onder een kleine hoek was ingeslagen en onder het zuidoostelijke deel van de kraterrand moet liggen.

Lichtspel afkomstig van een meteoor

Het oplichten van een 'vallende ster' is een van de meest spectaculaire fenomenen die zich aan de hemel voordoen. Het licht is niet afkomstig van een ster, maar van een meteoor (een brok steen of metaal uit de ruimte) dat de atmosfeer binnendringt. Terwijl het projectiel voortsnelt drukt het de lucht voor zich in elkaar, waardoor die gloeiendheet wordt en de buitenste laag van de meteoor zozeer wordt verhit dat die uiteindelijk smelt. De meteoor geeft nu brandend gas en gesmolten materiaal af, waardoor wij een vuurbal als een 'staart' een baan door de lucht zien beschrijven.

Er zijn dagelijks duizenden vallende sterren, maar die zijn dikwijls zo klein dat we ze niet zien of ze zijn al opgebrand voordat ze de aarde bereiken. Vanwege hun omvang of samenstelling branden sommige meteoren niet geheel op. De kern belandt als meteoriet met een geweldige klap op aarde. Het enorme brok nikkelijzer dat zich bij de Krater van Barringer de grond in heeft geboord, moet wel een gigantische vuurbal geweest zijn.